Một cựu chỉ huy Wagner \’thấy đồng đội bị bắn khi bỏ chạy\’ – luật sư Na Uy kể lại

27 tháng 1 2023

Một cựu chỉ huy Wagner nay đã trốn khỏi Nga sau thời gian phục vụ ở chiến trường Ukraine ‘chứng kiến đồng đội bị bắn khi bỏ chạy’ – theo lời luật sư Na Uy của người này.

Andrei Medvedev, một chỉ huy người Nga trong đội quân đánh thuê Wagner khai với cảnh sát Na Uy rằng ông ta sợ bị giết sau khi chứng kiến cảnh “cựu tù nhân Nga bị chính Wagner giết hoặc đối xử tàn bạo” ở Ukraine.

Hãng Reuters hôm 26/01/2023 đưa tin từ Oslo rằng Andrei Medvedev bỏ trốn sang Na Uy hôm 13/01 và hiện ẩn náu ở một địa chỉ được bảo vệ, luật sư của ông ta cho hay.

Brynjulf Risnes, luật sư Na Uy của người Nga này nói thân chủ của mình “đã chứng kiến những cảnh kinh hoàng khi ông ta chiến đấu trong hàng ngũ Wagner mùa thu năm ngoái”.

“Ông ta đã thấy một số đồng đội bị bắn khi tìm cách bỏ trốn,” luật sư Risnes kể lại.

Hiện Medvedev đã được cảnh sát hình sự Na Uy (Kripos) thẩm vấn về trải nghiệm ở Ukraine. Kripos có trách nhiệm điều tra nghi vấn “tội ác chiến tranh” ở Ukraine cho Tòa án Hình sự Quốc tế.

Tổ chức nhân quyền Ủy ban Helsinki ở Na Uy cũng muốn phỏng vấn ông ta.

Dùng phạm nhân làm \”bia đỡ đạn\”?

Tập đoàn quân sự tư nhân -Wagner Group -bị nhiều tờ báo châu Âu cho là đã tuyển tù nhân phạm trọng tội để đưa sang chiến trường Ukraine làm “quân xung kích” cho lực lượng Nga.

Vẫn hãng tin Reuters trong điều tra đặc biệt “Nghĩa địa Nga tiết lộ thêm về đội quân tù binh Wagner” (A Russian graveyard reveals Wagner’s prisoner army) nói có bằng chứng về ít nhất 39 trường hợp là quân của Wagner, tức các cựu phạm nhân hình sự Nga.

“Nhiều xác đàn ông chôn ở đây, Bakinskaya, là cựu phạm nhân được nhóm Wagner tuyển bộ năm ngoái, khi người sáng lập Yevgeny Prigozhin hứa tha bổng cho tù nhân nào phục vụ sáu tháng ở tiền tuyến…”

Họ gồm các phạm nhân bị tù vì giết người thuê, những tay sát nhân, tội phạm hình sự chuyên nghiệp và cả những người mắc bệnh nát rượu, Reuters cho hay.

Lãnh đạo của đội quân tư nhân vốn từng tham chiến ở Syria và châu Phi đưa quân của ông ta vào các trận chiến đẫm máu ở Bakhmut, Soledar, vùng Đông Ukraine.

Phía Ukraine nói nhóm này chỉ làm “bia đỡ đạn” cho quân chủ lực Nga khi tấn công vào các tuyến phòng thủ của Ukraine”.

Người ta tin rằng các cựu phạm nhân đã gia nhập Wagner thì chỉ có một lối thoát là \”xông lên\”, vì bỏ chạy hay đào ngũ có thể bị chính Wagner trừng phạt. Mà liều chết xông lên thì khả năng bị phía Ukraine bắn chết rất cao.

Việc dùng các đội trừng giới để tạo đột phá, bất chấp thiệt hại sinh mạng quân lính đã từng xảy ra ít nhiều trong các cuộc chiến ở châu Âu thời xưa, nhưng nay bị cấm và bị lên án.

Xuất thân và quan hệ

Một cuộc điều tra của BBC trong tháng 1/2023 về Wagner Group cho thấy sự sự hình thành của tổ chức này có liên quan đến một sĩ quan quân đội Nga, Dmitri Utkin.

Ông ta được cho đã thành lập Wagner và đặt tên cho công ty bán vũ trang này với mật danh liên lạc trước đây của chính mình.

Utkin là một cựu binh trong các cuộc chiến của nga tại Chechnya và \”Wagner\” từng là mật danh liên lạc qua radio của ông ta.

Thế nhưng, từ một công ty chuyên tuyển lính đánh thuê có vài trăm thành viên, Wagner đã phát triển mạnh và người đứng đầu tập đoàn này hiện là Yevgeny Prigozhin, doanh nhân giàu có với biệt danh \”Quản gia của Putin\”.

Hiện các nguồn tin Phương Tây đánh giá Wagner có thể có tới 20 nghìn quân ở Ukraine.

Hoa Kỳ mới đây coi Wagner là “tổ chức tội ác gây ra các vụ giết chóc và vi phạm nhân quyền”.

Đáp trả, ông Prigozhin dùng mạng xã hội Telegram để chất vấn (gián tiếp) quan chức Hoa Kỳ “hãy làm rõ tội ác nào mà Wagner gây ra”.

Các tài liệu công khai cho thấy Yevgeny Prigozhin từng phục vụ đồ ăn cho Vladimir Putin, và là nhân vật có vai vế trong giới diều hâu ở Nga.

Đã không chỉ một lần, ông Prigozhin, người từng ngồi tù vì tội hình sự thời còn Liên Xô, công khai chỉ trích quân đội Nga “chiến đấu kém” ở Ukraine.

Yevgeny Prigozhin, 61 tuổi, đã \”ghi điểm\” với Kremlin và một phần dư luận Nga sau chiến thắng ở Soledar mà đội quân tư nhân của ông ta nhận là \”có công đầu\” để Nga chiếm được.

Quân chính quy Nga tuy thế nói là lực lượng của họ mới đóng vai trò quyết định trong trận đánh đó.