Hôm 26/01/2023 giờ Mỹ, Tổng thống Joe Biden đã gia hạn thêm hai năm quy chế bảo vệ người Hong Kong (DFD) không bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ nếu ở quá hạn thị thực.
Nhóm người cần bảo vệ gồm không ít cư dân Hong Kong bỏ đi vì luật pháp hà khắc của Trung Quốc đã được hưởng quy chế ghi trong một biên bản ghi nhớ \”trì hoãn xuất cảnh bắt buộc\” (deferred enforced departure – DFD) của Hoa Kỳ hai năm trước.
Nay, chương trình được kéo dài thêm hai năm trước khi hết hạn ngày 05 tháng 2.
Động thái này có thể gây thêm căng thẳng với Bắc Kinh trước chuyến thăm dự kiến của Bộ trưởng Ngoại giao Antony Blinken tới Trung Quốc tháng tới, theo một số báo Hong Kong
Trang web của Nhà Trắng nói hơn 1.200 tù nhân chính trị vẫn ngồi trong ngục, và hơn 10 nghìn người bị bắt, bị xử vì các vụ biểu tình chống chính phủ (TQ) ở Hong Kong thời gian qua.
Chính phủ Mỹ nói họ \”cam kết thực hiện một chính sách đối ngoại gắn kết các giá trị dân chủ với các mục tiêu ngoại giao, tập trung vào việc bảo vệ dân chủ, thúc đẩy nhân quyền trên toàn thế giới\”.
Việc tạo nơi \”trú ẩn an toàn\” (safe haven) cho cư dân Hong Kong vốn đã bị tước đi các quyền tự do ở Hong Kong sẽ chỉ đẩy xa hơn quyền lợi của Hoa Kỳ trong khu vực, văn bản cho biết.
Hoa Kỳ cũng \”sẽ đứng vững bên người dân Hong Kong để ủng hộ họ\”.
Quy chế này cho phép người mang hộ chiếu Hong Kong đã tới Mỹ mà quá hạn visa vẫn có thể ở thêm hai năm hợp pháp.
Anh Quốc cũng đã có thủ tục để người Hong Kong chạy khỏi Đặc khu Hành chính do Trung Quốc làm chủ được gia hạn thị thực, thậm chí xin thẻ thường trú dễ dàng, nhất là những ai có hộ chiếu dân Anh hải ngoại (British National Overseas-BNO).
Hàng vạn dân Hong Kong, với con số không nhỏ giới trẻ, đã công khai hoặc âm thầm bỏ xứ sở ra đi sau các cuộc biểu tình phản đối việc áp dụng trực tiếp luật an ninh quốc gia, bị đàn áp mạnh hồi 2019-20.
Phe dân chủ Hong Kong cho rằng Bắc Kinh ngày càng xóa bớt các quyền tự do ghi trong Tuyên bố chung Anh-Trung khi London trao trả cựu thuộc địa Hong Kong về cho Trung Quốc năm 1997.
Truyền thông nhà nước TQ bác bỏ cách nhìn đó và cho rằng người Hong Kong trước hết là công dân CHND Trung Hoa và phải tuân thủ pháp luật quốc gia, cấm vi phạm luật về ly khai, phản loạn.
Số liệu thống kê chính thức của Hong Kong cho hay 113.200 cư dân ở đây đã di cư trong 12 tháng, khiến tổng dân số sụt giảm 1,6%., theo trang South China Morning Post tháng 8/2022.
Các điểm đến của họ thường là Hoa Kỳ, Canada, Anh, Úc…và cả Đài Loan, Singapore.