Mỹ kêu gọi Tập Cận Bình gây áp lực lên Putin về \’tội ác chiến tranh\’

• Tác giả,Marita Moloney
• Vai trò,BBC News

Mỹ đã kêu gọi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gây áp lực lên Tổng thống Vladimir Putin về chấm dứt tiến hành \”các tội ác chiến tranh\” do Nga gây ra ở Ukraine.

Hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc sẽ tiếp tục có các cuộc hội đàm chính thức vào hôm nay 21/03 trong chuyến công du đầu tiên của ông Tập đến Moscow kể từ khi cuộc xâm lược Ukraine nổ ra.

Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng đã kêu gọi ông Tập hối thúc người đồng cấp Nga rút binh sĩ khỏi Ukraine.

Ông John Kirby nói một lệnh ngừng bắn sẽ là không đủ.

\”Chúng tôi hy vọng Chủ tịch Tập sẽ gây áp lực lên Tổng thống Putin để tiến hành dừng ném bom nhằm vào các thành phố, bệnh viện và trường học của Ukraine, chấm dứt những tội ác và hành vi chiến tranh man rợ và rút binh sĩ về nước,\” ông Kirby nói.

\”Nhưng chúng tôi cũng quan ngại là thay vào đó, Trung Quốc sẽ lặp lại những lời kêu gọi về một lệnh ngừng bắn, theo đó lực lượng Nga sẽ được duy trì bên trong lãnh thổ thuộc chủ quyền của Ukraine, và bất kỳ lệnh ngừng bắn nào không bao hàm nội dung rút toàn bộ lực lượng quân đội Nga khỏi Ukraine sẽ dẫn đến kết quả là đồng thuận với các cuộc chinh phạt phi pháp của Nga.\”

Ông Putin tuyên bố ông sẽ thảo luận về bản kế hoạch gồm 12 điểm do ông Tập đề xuất nhằm \”để dàn xếp cuộc khủng hoảng cuộc khủng hoảng tồi tệ tại Ukraine\”.

\”Chúng tôi luôn luôn để mở cho một tiến trình thương lượng,\” ông Putin nói, trong bối cảnh hai nhà lãnh đạo gọi nhau là \”người bạn thân thiết\”.

Trung Quốc đã công bố kế hoạch chấm dứt chiến tranh hồi tháng trước, bao gồm \”chấm dứt các hành động thù địch\” và nối lại các cuộc hòa đàm.

Kế hoạch của Trung Quốc không cụ thể nêu rằng Nga phải rút quân khỏi Ukraine, vốn Kyiv đã khẳng định là điều kiện tiên quyết cho bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Thay vào đó, bản kế hoạch này chỉ có nội dung \”tôn trọng chủ quyền của tất cả các quốc gia\”, và đề cập thêm \”tất cả các bên phải có sự duy lý và tiến hành kiềm chế\” và \”giảm dần sự leo thang\”.

Kế hoạch này cũng lên án việc sử dụng \”các lệnh trừng phạt đơn phương\” – được xem là lời chỉ trích ám chỉ đến các đồng minh Phương Tây của Ukraine.

Vào thứ Hai 20/03, ông Tập đã được tiếp đón trọng thể tại Moscow. Ông Putin đã ca ngợi Trung Quốc về việc đã \”quan sát những nguyên tắc công lý\” và thúc đẩy \”một nền an ninh không thể chia rẽ cho mọi quốc gia\”.

Ông Putin cũng tuyên bố Trung Quốc đã có một bước \”phát triển đại nhảy vọt\” trong những năm gần đây, và bình luận: \”Chúng tôi thậm chí cảm thấy có chút ganh tị.\”

Đáp lại, ông Tập nói với ông Putin: \”Dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của ông, Nga đã đạt những bước tiến mạnh mẽ trong sự sự phát triển thịnh vượng. Tôi tin rằng người dân Nga sẽ tiếp tục trao cho ông sự ủng hộ vững chắc.\”

Trước chuyến công du của ông Tập, ông Putin đã có bài viết trên tờ Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc với nội dung hai quốc gia đã bị làm suy yếu từ chính sách \”áp bức\” của Mỹ.

Các nhà lãnh đạo của Ukraine cũng đã công khai nhấn mạnh đến nền tảng chung mà họ có được với Trung Quốc – tôn trọng chủ quyền và sự thống nhất lãnh thổ – nhưng họ cũng vận động hành lang một cách không công khai cho một cuộc họp hoặc cuộc điện đàm giữa Tổng thống Volodymyr Zelensky và ông Tập.

Ông Kirby, người phát ngôn cơ quan an ninh của Mỹ cũng hưởng ứng điều này, người đã kêu gọi ông Tập \”đóng vai trò mang tính xây dựng\” trong nỗ lực chấm dứt cuộc xung đột bằng cách nói chuyện với ông Zelensky.

Kyiv lo sợ rằng sự ủng hộ của Trung Quốc dành cho Nga – hiện tại tập trung quanh lĩnh vực công nghệ và thương mại – có thể lan sang quân sự, với nguy cơ gồm cung cấp đạn pháo.

Nga là nguồn cung cấp dầu chính cho nền kinh tế quy mô khổng lồ của Bắc Kinh và được xem là đối tác của Trung Quốc trong việc đương đầu với Mỹ.

Trong một diễn biến khác, Nhật Bản công bố Thủ tướng nước này, ông Fumio Kishida sẽ thăm Kyiv vào hôm nay và hội đàm với Tổng thống Zelensky. Ông Fumio Kishida được cho sẽ lên tiếng kêu gọi sự đoàn kết và hậu thuẫn dành cho Ukraine theo sau cuộc xâm lược của Nga.

Chuyến đi của ông Tập đến Moscow diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ Tổng thống Nga với những cáo buộc tội ác chiến tranh.

Điều này đồng nghĩa ông Putin có thể bị bắt giữ tại 123 quốc gia, mặc dù cả Trung Quốc và Nga đều không nằm trong danh sách những nước này.

Hồi tháng Hai, các nhà lãnh đạo Phương Tây cũng nỗ lực nhằm cô lập Nga, theo sau cuộc xâm lược toàn diện của Moscow nhằm vào Ukraine.

Nhưng họ không thể thiết lập được sự đồng thuận trên toàn cầu, khi Trung Quốc, Ấn Độ và một vài quốc gia châu Phi không lên án Putin.