Gia đình kêu gọi VN trả tự do cho ông Châu Văn Khảm nhân chuyến thăm của Toàn quyền Úc

Gia đình công dân Úc gốc Việt, ông Châu Văn Khảm – người hiện đang thụ án tù 12 năm tại Việt Nam – kêu gọi Toàn quyền Úc, ông David Hurley, thúc giục lãnh đạo Việt Nam trả tự do cho ông Khảm.

Lời kêu gọi này được đưa ra trong bối cảnh quan hệ hai nước Việt-Úc được đánh giá là tốt đẹp nhất từ trước tới nay.

\”Tôi mong ông Toàn quyền có thể kêu gọi chính quyền Việt Nam cho phép cha tôi được trở về. Bố tôi ngày càng già, sức khỏe không được như trước và tôi mong sớm được gặp lại ông,\” Dennis Châu, con trai ông Châu Văn Khảm, nói với BBC News Tiếng Việt hôm 5/4, thời điểm toàn quyền Úc David Hurley đang đang gặp gỡ các chức sắc Việt Nam tại Hà Nội.

Vợ của ông Khảm, bà Trang Châu, cũng truyền đi một thông điệp tương tự với hãng tin ABC.

\”Chúng tôi kêu gọi Toàn quyền Úc David Hurley kêu gọi chính phủ Việt Nam giúp đưa chồng tôi trở lại Úc,\”

\”Tôi vừa mới mất mẹ và tôi rất mong được gặp lại chồng mình, người mà tôi đã không gặp trong hơn ba năm.

\”Trong khi Úc và Việt Nam kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia, một cụ già Úc đang mòn mỏi trong nhà tù Việt Nam với tình trạng sức khỏe yếu. Xin đừng để chồng tôi là một cái tên bị lãng quên.\”

Ông David Hurley thăm Việt Nam theo lời mời của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Ông sẽ gặp gỡ các lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, trong đó có Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội, Vương Đình Huệ.

Ông Châu Văn Khảm, 73 tuổi, là một thợ làm bánh đã nghỉ hưu ở Sydney.

Ông Khảm bị bắt giam tại Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2019 và sau đó bị kết án 12 năm tù với tội danh \”khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân\”.

Cáo trạng nêu ông Khảm có liên quan đến Việt Tân, một tổ chức mà Liên Hiệp Quốc gọi là dân chủ và nhân quyền trong khi chính phủ Việt Nam gọi là tổ chức khủng bố. Và rằng ông Khảm nhập cảnh trái phép vào Việt Nam hồi tháng 1/2019 để \”huấn luyện\” và \”kết nạp\” một số người vào Việt Tân, \”chuẩn bị cho hoạt động chống phá\”.

Từng phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng hòa trước năm 1975, ông Khảm bị đi cải tạo ba năm sau cuộc chiến, rồi vượt biên tới Úc năm 1983.

Ông gia nhập Việt Tân, chi nhánh ở Úc vào năm 2010.

\’Gia đình không hay biết về hoạt động của ông Khảm\’

Ông Dennis Châu nói với BBC rằng ông Khảm đã chấp hành được 4 năm tù trong tổng số 12 năm tù giam. Ông Khảm sẽ tròn 74 tuổi vào tháng Sáu này.

\”Bố tôi đã nghỉ hưu vài năm trước đó và đáng lẽ sẽ dành thời gian hưu trí để tận hưởng chương cuối cùng của cuộc đời nhưng thay vào đó ông vẫn ở trong nhà tù Việt Nam, mòn mỏi vì sức khỏe yếu.\”

\”Tôi hiểu rằng ông đã làm điều sai trái với họ, nhưng với thời gian thụ án, tôi hy vọng ông ấy có thể được tha thứ.\”

Ông Dennis cũng cho hay ông được khuyên không nên tới Việt Nam vì lý do an toàn. Tuy nhiên gia đình ông đã tới Việt Nam để thăm ông Châu trong tù hàng tháng.

\”Gia đình tôi có thể mang cho bố tôi thức ăn và thuốc men,\” ông Dennis cho hay.

Trước câu hỏi về các hoạt động của ông Châu Văn Khảm tại Úc và Việt Nam trước khi bị bắt, ông Dennis nói:

\”Mãi sau khi bố tôi bị bắt tôi mới biết. Tôi tin rằng chúng ta nên tôn trọng luật pháp của quốc gia mà chúng ta đang đến thăm, bất chấp việc luật pháp đó có thể trái ngược với quan điểm của chúng ta như thế nào.\”

Nhiều tổ chức lên tiếng

Đây không phải là lần đầu tiên gia đình ông Châu Văn Khảm và chính phủ Úc cùng nhiều tổ chức khác, kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông.

Trước đó, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đã kêu gọi Toàn quyền Hurley thúc giục chính phủ Việt Nam trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị và trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho ông Khảm.

\”Ông Hurley nên công khai và riêng tư nêu lên một số quan ngại nghiêm trọng về nhân quyền với giới lãnh đạo Việt Nam. Điều quan trọng là ông ấy phải thảo luận về hoàn cảnh của hơn 160 người đang bị cầm tù vì thực hiện các quyền cơ bản của họ một cách ôn hòa,\” HRW cho biết.

Một phát ngôn viên của Văn phòng Chính phủ Úc đã không cho biết liệu toàn quyền Hurley có nêu trường hợp của ông Khảm ra với chính phủ Việt Nam hay không, theo ABC.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao và Thương mại ÚC cho biết Úc \”tận dụng mọi cơ hội\” để nêu vụ việc của ông Khảm \”lên các cấp cao nhất của chính phủ Việt Nam\”, đồng thời cho biết thêm giới Việt Nam đã biết về \”sự quan tâm chặt chẽ\” của Úc đối với trường hợp của ông Khảm, vẫn theo hãng tin ABC.

Bộ trưởng Ngoại giao Australia Penny Wong từng nêu ra trường hợp của ông Khảm trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 6/2022, sau khi Nhóm Công tác về Bắt giữ Tùy tiện của Liên Hiệp Quốc phát hiện ông Khảm bị \’bắt cóc và bí mật tống giam\’.

Cũng trong năm 2022, Ngoại trưởng Úc Marise Payne cho hay bà, trong cuộc điện thoại với Ngoại trưởng Bùi Thanh Sơn, đã thúc giục việc trả tự do cho ông Khảm.

Bà cho biết Úc đã \”trình bày hết sức nghiêm túc với giới chức Việt Nam, trong đó cả việc tôi trao đổi trực tiếp với Thủ tướng, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Công an [Việt Nam] khi tôi tới Hà Nội hồi cuối năm ngoái.\”

Vấn đề này, bà nói thêm, cũng từng được thảo luận với Đại sứ Việt Nam tại Úc một số lần.

\”Mối quan ngại của chúng tôi liên quan tới ông Châu Văn Khảm – chúng tôi tôn trọng hệ thống pháp luật của Việt Nam – nhưng chúng tôi quan tâm tới vấn đề tuổi tác của ông ấy.\”

Năm 2019, chính phủ Úc và cộng đồng người Việt tại Úc đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông Khảm.