Myanmar: Hàng ngàn dân Miến chạy sang Thái Lan

• Tác giả,BBC Burmese, Jonathan Head và Grace Tsoi
• Vai trò,Từ Bangkok và Singapore
• 7 tháng 4 2023

Khoảng 10.000 người dân Myanmar đã chạy sang Thái Lan để tránh các đợt giao tranh quyết liệt giữa quân đội và một nhóm vũ trang thiểu số từ thứ Tư tuần này, chính quyền Thái cho hay.

Họ bỏ chạy từ thị trấn Shwe Kekko, do quân đội Miến kiểm soát và là nơi có nhiều sòng bạc thuộc sở hữu của người Trung Quốc.

Làn sóng tị nạn này là một trong những đợt di tản lớn nhất kể từ khi quân đội lật đổ chính phủ của bà Aung San Suu Kyi cách đây hai năm.

Quân đội Myanmar hiện chưa ra thông cáo về đợt giao tranh này.

Cuộc nội chiến vẫn tiếp diễn kể từ khi đảo chính diễn ra hồi tháng 2/2021. Đã hai năm trôi qua, chính phủ quân đội vẫn chưa nắm quyền ở nhiều khu vực rộng lớn trong Myanmar.

Họ phải đương đầu với các nhóm dân quân phản đối đảo chính hay Lực lượng Tự vệ Nhân Dân (PDF) cũng như các nhóm vũ trang thiểu số ở các khu vực vốn đã có giao tranh với quân đội nhiều thập kỷ nay.

Hơn 3200 người bị giết và khoảng 1,4 triệu người bị mất nơi ở kể từ cuộc đảo chính. Gần một phần ba dân số Myanmar cần viện trợ, theo Liên Hiệp Quốc.

Đợt giao tranh mới nhất trở nên quyết liệt hơn sau khi Quân đội Giải phóng Quốc gia Karen (KNLA) và đồng minh mở các cuộc tấn công vào các đồn bốt của quân đội và một doanh trại gần Shwe Kokko hôm thứ Tư.

Khoảng 85 người từ hai phía đã thiệt mạng, KNLA cho BBC Tiếng Thái hay.

Các nhân viên cứu trợ ở khu vực biên giới – vùng Mae Sot và Mae Ramat của Thái Lan – kêu gọi cứu trợ khẩn cấp trong lúc người tị nạn tạm lánh trong các trường học, tu viện và đồn điền cao su.

\”Chỉ người Miến Điện sang đây từ trước là đóng góp các thứ như gạo, cá hộp và mỳ gói. Về lâu dài, chúng tôi cần thêm người đóng góp,” bà Kay Thi Htwe, một tình nguyện viên Miến Điện tại một tu viện ở Mae Sot, nơi có 500 người tị nạn, cho biết.

Quân KNLA cũng chặn đường cao tốc Myawaddy-Kawkareik Asia- một trong những đường lớn chạy dọc biên giới – trong hai tuần kể từ thứ Sáu.

Ở Shwe Kokko, Lực lượng Biên phòng, do quân đội Myanmar kiểm soát, đang canh giữ các song bạc và ra lệnh cho người dân ở trong nhà.

Tình hình này diễn ra trong bối cảnh quân đội tiếp tục đàn áp nổi dậy dân sự, nhắm vào các trường học, trạm xá và làng mạc.

Hồi đầu tuần, quân đội nói họ đã bắt giữ 15 giáo viên, những người làm việc với đảng đối lập Chính phủ Thống nhất Quốc gia (NUG) và dạy học trên mạng.

Các giáo viên bị bắt tại nhà riêng ở Mandalay, Saigang và Magway, một thành viên của Ủy ban Đình công của Nhân viên ngành Giáo dục nói với BBC.

Hồi tháng Bảy, khoảng 30 giáo viên được cho là đã bị bắt vì họ làm việc ho một trường học online mà NUG công nhận.

Ngay từ đầu, giáo dục là một chiến trường ở Myanmar. Giáo viên, cùng với nhân viên y tế, là một trong những nhóm đầu tiên đình công để phản đối cuộc đảo chính, và đi đầu trong các cuộc biểu tình mà Phong trào Bất tuân Dân sự kêu gọi trong những tuần đầu quân đội tiếp quản chính phủ.

Khi phong trào bị dập tắt, phần lớn giáo viên và nhân viên y tế vẫn từ chối tuân lệnh bắt họ trở lại làm việc của quân đội.

Tháng 5/2020, chừng 150.000 giáo viên và giảng viên đại học bị cho thôi việc.

Nhiều người quyết định dạy chui, làm việc cho các trường học và trạm xá ở các vùng mà cộng đồng địa phương chiến đấu vũ trang chống lại quân đội.

Quân đội coi việc mở các trường tư và trạm xá tư như một mối đe dọa đến sự tồn vong của họ.

Số liệu chính thức cho thấy số học sinh đăng ký thi hết lớp 10 ở các trường công giờ đây chỉ bằng 1/5 trước khi có đảo chính. Các giáo viên làm việc bên ngoài ngành giáo dục công bị coi là khủng bố.

* BBC Tiếng Thái đóng góp đưa tin