Nội chiến Myanmar: Những trẻ em thiệt mạng trong vụ không kích đẫm máu

Soe Nandar Nwe, bảy tuổi, từng mơ ước trở thành cô giáo

• Tác giả,Moe Myint, Grace Tsoi và Joel Guinto
• Vai trò,Từ London và Singapore
• 20 tháng 4 2023

\”Mặt đất rung chuyển,\” Win Zaw, một nông dân chăn nuôi gia súc nhớ lại buổi sáng nắng chói chang hồi tuần rồi, khi ông nghe một chiếc máy bay quân sự bay đến gần, và rồi một vụ nổ xảy ra.

Ông không nghĩ rằng vụ không kích xảy ra ngay tại ngôi làng của mình, Pa Zi Gyi, nằm ở đông bắc Myanmar. Nhưng khi gọi điện thoại cho vợ mình, ông biết rằng quân đội đã đánh bom vào nơi mà dân làng tụ tập trong một buổi tiệc lâu lắm rồi mới có được, gồm mì cà ri, cơm và thịt heo. Con gái bảy tuổi của ông cũng tham gia.

Ông cho biết mình đã chạy đến hiện trường vụ tấn công và cố gắng tìm con gái trong vụ giết chóc đẫm máu. \”Tôi đã tìm kiếm con gái tôi trong màn khói và những thi thể bị cháy đen. Tất cả những gì tôi có thể nghĩ đến là tìm kiếm con mình.\”

Ông đã lục tìm bất kỳ dấu hiệu nào về trang phục ưa thích của con gái – chiếc đầm hoa trắng mà cô bé mặc ngày hôm đó. Nhưng ông cho biết đã không tìm được dấu vết nào của con gái, và mẹ vợ của ông đã đi cùng với cô bé khi quân đội tiến hành ném bom.

Người dân ở làng nói với BBC là máy bay quân sự đã ném bom tại nơi mọi người tập trung ăn uống, và một chiếc trực thăng nã đạn vào ngôi làng trong vòng 20 phút.

\”Tôi vẫn không thể tin nổi,\” Win Zaw nói. \”Làm sao mà chúng lại có thể làm như vậy đối với những trẻ em nhỏ, dễ bị tổn thương và không có tất sắt trong tay?\”

Hai năm sau cuộc đảo chính quân sự khiến Myanmar bị đắm chìm trong một cuộc nội chiến, chính quyền quân sự cai trị ngày càng tăng cường không kích để triệt tiêu lực lượng đối lập. Cuộc tấn công vào thứ Ba 11/04, khiến 168 người thiệt mạng gồm đàn ông, phụ nữ và trẻ em, là vụ không kích đẫm máu nhất cho đến nay. Hồi năm ngoái, một vụ tấn công của chính quyền quân sự đã khiến một số trẻ em thiệt mạng, và sau đó, vào tháng Ba, một vụ đánh bom tại một buổi hòa nhạc đã khiến khoảng 50 người thiệt mạng.

Tính từ tháng 02/2021 đến tháng 01/2023, quân đội Myanmar đã tiến hành ít nhất 600 vụ không kích, theo một phân tích của BBC từ dữ liệu của một nhóm theo dõi xung đột, Acled (Armed Conflict Location and Event Data Project). Cuộc nội chiến này đã khiến hàng ngàn người thiệt mạng, khoảng 1,4 triệu người bị mất nhà cửa và gần 1/3 dân số Myanmar cần được viện trợ nhân đạo. Liên Hiệp Quốc đã tuyên bố chính quyền quân sự phải lãnh chịu trách nhiệm cho các tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh.

Các vụ tấn công đã nhắm vào những ngôi làng được cho có liên hệ với lực lượng nổi dậy, hiện bao gồm các nhóm thiểu số có trang bị vũ trang; một hệ thống lỏng lẻo gồm các chiến binh tình nguyện địa phương được biết đến với tên gọi Lực lượng Phòng vệ Nhân dân hay viết tắt là PDF; và Chính phủ Thống nhất Quốc gia lưu vong (NUG), được thành lập sau cuộc đảo chính.

Về Pa Zi Gyi, chính quyền quân sự cho biết đã nhắm đến ngôi làng này bởi vì một văn phòng hành chính cho lực lượng PDF, có liên quan đến NUG đã được mở ra tại đây.

Văn phòng và một buổi tiệc ăn mừng khai trương được xem là dấu hiệu không thể chấp nhận được về sự phản kháng của cộng đồng.

Đối với Soe Nandar Nwe, đơn giản chỉ là một cơ hội để khoe chiếc đầm hoa yêu thích của cô bé. Đêm hôm trước, cô bé nói với cha mình nôn nao thế nào cho sự kiện này.

\”Tôi không bao giờ gọi con gái tôi bằng tên, mà luôn gọi là con gái yêu của cha. Và con bé cũng yêu tôi,\” Một trong những điều mà hai cha con luôn thích làm cùng nhau, ông cho biết, đó là đạp xe chung, khi con gái ngồi ghế sau và ôm chặt lấy cha mình.

Đêm đó, Soe Nandar Nwe đòi muốn ngủ cạnh cha. Ông nhớ lại kỷ niệm cuối cùng khi ôm hôn con gái trước khi đi làm vào buổi sáng hôm sau. Khi đó cô bé còn đang ngủ.

Win Zaw nói con gái ông là một đứa trẻ thông minh và muốn trở thành cô giáo.

\”Con bé thích giúp bạn học tập. Tôi muốn con bé lớn lên và đạt được những điều lớn lao cho quê hương bởi vì đất nước chúng tôi đang trải qua khoảng thời gian rất khó khăn.\”

Win Zaw nhớ lại rằng ông về nhà trong buổi sáng trong tiếng nhạc với âm thanh lớn bởi vì ngôi làng này đã không tổ chức sự kiện gì thậm chí một đám cưới kể từ cuộc đảo chính quân sự năm 2021, vốn khiến nhà lãnh đạo được bầu nên dân chủ, bà Aung San Suu Kyi bị lật đổ.

Ông dự định sẽ đưa con gái đến bữa tiệc, nhưng cô bé vì quá nôn nao nên mẹ đã đưa cô bé đến đó trước, cùng với bà của mình.

Họ cùng ở trong một căn lều lớn được dựng lên ngay giữa buổi tiệc khi vụ tấn công bắt đầu.

Đó là vụ không kích đầu tiên nhằm làng Pa Zi Gyi mặc dù khu vực Sagaing, nơi đồn trú của một số lực lượng đối lập mạnh mẽ nhất đối với chính quyền quân sự, đã chịu một vài cuộc tấn công như vậy.

Người nông dân Ye Naing cũng đã mất đi cha mẹ của ông và đứa con gái ba tuổi Hnin Yu Wai trong vụ không kích.

Buổi sáng trước vụ tấn công, Ye Naing đã giúp con gái bôi thanaka, bột từ vỏ cây lên mặt, theo truyền thống là để ăn mừng lễ hội.

Cô bé là một trong nhiều trẻ em tham gia buổi tiệc trước khi đến trường bởi vì bữa ăn như thế này đã trở nên xa xỉ tại một đất nước bị bạo lực tàn phá.

Quả bom đã rơi trúng khi các em đang ăn uống, Ye Naing nói, người cũng bị thương từ các mảnh đạn.

\”Con gái của tôi thậm chí chưa ăn xong được một tô cơm,\” ông nói. \”Con của tôi còn chưa uống được cốc nước.\”

\”Ngày hôm đó như ngày tận thế hay còn tệ hại hơn thế nữa. Nhưng tôi không sợ hãi. Đây là hành vi vô nhân tính và tàn ác. Nếu chúng còn đàn áp và giết người dân vô tội. Tôi sẽ chiến đấu lại, cùng với người dân của quê hương,\” ông nói.

Ye Naing nói con gái của ông là cô bé được cả làng yêu thương vì cháu rất vui vẻ và hiểu chuyện. Khi thấy cha của mình trở về mệt mỏi sau một ngày làm việc, cô bé sẽ nói mẹ lấy nước và bánh cho cha.

Gần như tất cả mọi người trong số 200 hộ dân ở làng Pa Zi Gyi đã mất đi người thân trong ngày hôm đó. Dân làng cho biết một số người sống sót đã rời khỏi nhà của họ và chạy trốn, sợ bị có thêm các cuộc tấn công khác. Tiếng động lớn như động cơ xe làm những người khác chấn động.

\”Chúng tôi chỉ là những gia đình nghèo. Hãy đừng khoanh tay nhìn chúng tôi bị giết chết. Cần có bao nhiêu mạng người vô tội nữa trước khi quý vị có hành động?\” Win Zaw nói.

Nói đến Tướng quân đội Min Aung Hlaing, lãnh đạo chính quyền quân sự, Win Zaw nói: \”Tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho hắn ta.\”

Moe Myint là nhà báo của BBC Miến Điện từ London.