Khủng hoảng Sudan: giao tranh dữ dội ở Khartoum, lệnh ngừng bắn đổ bể

30 tháng 4 2023

Giao tranh gia tăng ở thủ đô Khartoum của Sudan, làm đổ vỡ lệnh ngừng bắn mới nhất, vốn được đưa ra nhằm cho phép người dân sơ tán đến nơi an toàn.

Hôm Chủ nhật, quân đội cho biết họ đang tấn công thành phố từ mọi hướng, bằng các cuộc không kích và nã pháo hạng nặng, để tiêu diệt các đối thủ bán quân sự.

Thỏa thuận ngừng bắn mới nhất dự kiến kết thúc vào cuối ngày Chủ nhật. Hàng triệu người vẫn bị mắc kẹt ở thủ đô, nơi lương thực đang cạn kiệt.

Các nước đã sơ tán công dân của mình khỏi đây trong bối cảnh hỗn loạn.

Tin cho hay có hơn 500 người đã thiệt mạng kể từ khi giao tranh nổ ra vào ngày 15/4 giữa quân đội chính quy và Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF). Nhưng số người chết và bị thương có thể cao hơn nhiều.

Chỉ huy quân đội, Tướng Abdel Fattah al-Burhan và người đứng đầu RSF, Tướng Mohamed Hamdan Dagalo, được biết đến với cái tên Hemedti, đang tranh giành quyền lực – và bất đồng về kế hoạch đưa RSF nhập vào quân đội.

Thỏa thuận gia hạn lệnh ngừng bắn vào tối thứ Năm diễn ra sau những nỗ lực ngoại giao ráo riết của các nước láng giềng, Hoa Kỳ, Anh quốc và Liên Hiệp Quốc. Nhưng thời gian gia hạn 72 giờ đã không được đảm bảo duy trì.

Tính đến tối thứ Bảy, tình trạng giao tranh ác liệt lại tiếp diễn ở Khartoum. Quân đội nói họ đã tiến hành các chiến dịch chống lại lực lượng RSF ở phía bắc trung tâm thành phố.

Các nhân chứng nói với hãng tin Reuters rằng máy bay không người lái (drone) của quân đội đã nhắm mục tiêu vào vị trí của RSF gần một nhà máy lọc dầu lớn.

\”Chúng tôi một lần nữa thức giấc khi nghe tiếng máy bay chiến đấu và vũ khí phòng không gầm gào khắp khu phố chúng tôi,\” một người dân nói với hãng tin AFP hôm Chủ nhật.

Phóng viên ngoại giao của BBC Paul Adams, người đang theo dõi các sự kiện từ Nairobi ở Kenya, nói quân đội sẽ gặp khó khăn trong việc đẩy RSF ra khỏi Khartoum.

Phóng viên của chúng tôi cho biết thêm, so sánh với tất cả cả loại hỏa lực vượt trội của quân đội thì RSF có tính cơ động cao và phù hợp hơn với việc giao tranh trong đô thị hơn.

Vào thứ Bảy, chính phủ Anh đã kết thúc hoạt động sơ tán. Bộ Ngoại giao nước này cho biết chuyến bay cuối cùng rời Khartoum lúc 22:00 giờ địa phương (20:00 GMT) và tổng cộng gần 1.900 người đã được đưa ra khỏi Sudan.

Một đoàn xe do Hoa Kỳ tổ chức đã đến Cảng Sudan để sơ tán thêm nhiều công dân Mỹ bằng tàu đến Jeddah ở Ả Rập Saudi. Nước này nói biết hàng trăm người Mỹ đã rời khỏi Sudan, ngoài các nhà ngoại giao đã được sơ tán bằng đường hàng không một tuần trước.

Cũng trong ngày thứ Bảy, cựu Thủ tướng Sudan Abdalla Hamdok cảnh báo rằng cuộc xung đột có thể trở nên tồi tệ hơn những cuộc xung đột ở Syria và Libya. Những cuộc chiến đó đã khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và gây ra sự bất ổn diện rộng ở các khu vực vượt ra ngoài lãnh thổ những nước đó.

Phát biểu tại Nairobi, ông nói: \”Tôi nghĩ đó sẽ là cơn ác mộng đối với thế giới. Đây không phải là cuộc chiến giữa một lực lượng quân đội và một nhóm nổi dậy nhỏ. Đây gần giống như hai lực lượng quân đội.\”

Đã xảy ra những cảnh hỗn loạn ở Port Sudan, nơi mọi người tuyệt vọng tìm cách lên tàu, trong đó một số sẽ đi về hướng Ả Rập Saudi và Yemen.