Thượng đỉnh ASEAN bế mạc: Vẫn bế tắc về Miến Điện và quan ngại về Biển Đông

Đăng ngày: 11/05/2023

Trọng Nghĩa

Các quốc gia Đông Nam Á đã “không đạt được tiến bộ đáng kể nào” trong việc thực hiện kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt đổ máu ở Miến Điện: Nhân ngày bế mạc hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Labuan Bajo hôm nay, 11/05/2023, tổng thống Indonesia, nước đang làm chủ tịch luân phiên Hiệp Hội Các Nước Đông Nam Á, đã phải thừa nhận như trên.

Phát biểu với các phóng viên, tổng thống Joko Widodo xác định: “Tôi phải thành thật nói rằng về việc thực hiện Bản Đồng Thuận 5 Điểm (tức là kế hoạch hoà bình của ASEAN về Miến Điện), đã không có tiến triển đáng kể nào”.

Đối với tổng thống Indonesia, các thành viên ASEAN phải đoàn kết trong việc giải quyết khủng hoảng nếu không muốn khối này bị “tan rã”.

Theo ghi nhận của hãng tin Pháp AFP, vấn đề Miến Điện vẫn chia rẽ các thành viên ASEAN. Một báo cáo nội bộ về các cuộc thảo luận của các ngoại trưởng chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh đã ghi nhận có một số nước muốn mời chính quyền quân sự trở lại các cuộc họp của ASEAN, vì “thời gian cô lập đã đạt được mục tiêu”.

Tài liệu mà AFP tham khảo được nói thêm: “Cũng có ý kiến cho rằng ASEAN có thể đang lâm vào tình trạng “mệt mỏi vì Miến Điện”, nên mất tập trung vào các mục tiêu lớn hơn là xây dựng Cộng Đồng ASEAN”.

Cho đến nay, Miến Điện vẫn thuộc khối ASEAN bao gồm 10 thành viên, nhưng đã bị cấm tham dự các hội nghị thượng đỉnh vì chính quyền quân sự không thực thi kế hoạch hòa bình do ASEAN đề xuất.

Dấu hiệu rõ nét nhất phản ánh bế tắc trong hồ sơ Miến Điện là ngoài việc lên án và bày tỏ lo ngại về bạo lực đổ máu tiếp diễn, các nhà lãnh đạo ASEAN đã không đưa ra được bất cứ điều gì cụ thể để thúc đẩy tiến trình hòa bình. Tuyên bố kết thúc hội nghị thượng đỉnh không thấy đưa ra một lịch trình hoặc kế hoạch thực hiện.

Quan ngại về Biển Đông

Về hồ sơ Biển Đông, theo AFP, các lãnh đạo ASEAN đã thảo luận về “những vụ việc nghiêm trọng” ở vùng biển này. Các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa ASEAN và Trung Quốc về một bộ quy tắc ứng xử nhằm làm giảm nguy cơ xung đột.

Theo Reuters, trong tuyên bố kết thúc hội nghị do tổng thống Widodo thay mặt các nhà lãnh đạo ASEAN đưa ra, ASEAN nhắc lại lời kêu gọi tự kiềm chế ở Biển Đông đang tranh chấp để ngăn chặn những tính toán sai lầm và nguy cơ xung đột.

Đối với hãng tin Anh Reuters, Hiệp Hội Các Nước Đông Nam Á cũng chỉ lặp lại ngôn từ được sử dụng trong các tuyên bố trước đây của ASEAN, chỉ trích hành động gây hấn của Trung Quốc, nhưng không nêu đích danh.

Hải Quân ASEAN thông qua bản hướng dẫn tương tác trên biển

Vào lúc các lãnh đạo ASEAN họp lại tại Indonesia, tư lệnh Hải Quân các nước Đông Nam Á đã họp lại tại thành phố Taguig ở Philippines hôm 10/05/2023 trong khuôn khổ Hội Nghị Tư Lệnh Hải Quân ASEAN (ANCM) lần thứ 17.

Theo báo chí Philippines, điểm quan trọng nhất tại hội nghị lần này là các bên đã thông qua bản Hướng Dẫn Tương Tác Trên Biển (GMI). Bên cạnh đó, hội nghị cũng thông qua Lộ Trình ANCM 2024-2032, đồng thời thảo luận về những sửa đổi được đề xuất trong việc tiến hành Cuộc Tập Trận Hải Quân Đa Phương ASEAN (AMNEX) và tổng quan về các hoạt động trong tương lai.