Bình luậnNaveen Athrappully • 31/05/23
Cũng giống như đánh lừa thế giới khi tham gia vào Tổ chức thương mại toàn cầu (WTO), lần này, Trung Quốc đang tiếp tục nói dối khi cam kết giảm phát thải. Họ đang phát triển các mỏ than công nghệ cao để đảm bảo an ninh năng lượng thay vì chạy theo năng lượng xanh như hứa hẹn.
Trung Quốc đã kiên trì theo đuổi chính sách hiện đại hóa số lượng lớn các mỏ than bằng cách sử dụng các công nghệ mới nhất nhằm nâng cao năng suất mỏ trong khi các quốc gia phương Tây đang cắt giảm các nguồn năng lượng truyền thống để đáp ứng các mục tiêu biến đổi khí hậu do các thực thể toàn cầu đặt ra.
Trong Thỏa thuận Paris của Liên hợp quốc năm 2015, nhiều quốc gia đã cam kết cắt giảm khí thải, trong đó Hoa Kỳ dưới thời chính quyền ông Obama đồng ý cắt giảm hơn 25% lượng khí thải CO2 vào năm 2025. Trong khi đó, thỏa thuận này cho phép Trung Quốc tiếp tục mở rộng khai thác than đốt điện cho đến khoảng năm 2030 trong khi chỉ cam kết đạt được “tính trung lập carbon” vào năm 2060.
Tổng thống Donald Trump vào năm 2017 đã rút Hoa Kỳ khỏi thỏa thuận này, sau đó gọi đó là “một thảm họa toàn diện đối với đất nước chúng ta” và “sự chuyển giao khổng lồ của cải của Mỹ cho các quốc gia nước ngoài phải chịu trách nhiệm về phần lớn tình trạng ô nhiễm của thế giới”. Tổng thống Joe Biden tái gia nhập thỏa thuận trong vòng vài giờ sau khi nhậm chức vào năm 2021.
Các quốc gia phương Tây tiếp tục đàn áp việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch để hạn chế lượng khí thải gây bất lợi cho chính họ. Chẳng hạn, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) gần đây đã đề xuất các hạn chế phát thải chặt chẽ hơn đối với các nhà máy đốt than mà các chuyên gia cho rằng có thể khiến việc cung cấp điện trở nên kém chắc chắn hơn và đắt đỏ hơn.
Trong khi đó, việc Bắc Kinh gấp rút hiện đại hóa các mỏ than báo hiệu nước này đang đi theo một hướng khác, sử dụng công nghệ để khai thác than hiệu quả hơn, với mục tiêu của Bắc Kinh là đạt được số hóa cơ bản tất cả các mỏ than vào năm 2035. “Mỏ thông minh” Hongliulin” ở tỉnh Thiểm Tây là một trong những dự án hiện đại hóa như vậy.
Việc số hóa ở Hongliulin đang được gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Huawei đảm nhận, mỏ hiện có nhiều hộp chuyển tiếp 5G, máy ảnh thông minh và cảm biến. Phương pháp mới được cho là đã tăng sản lượng than lên gần 1/3, công ty này nói với AFP.
Sự tham gia của Huawei là một dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể đang hướng tới việc duy trì than đá như một nguồn năng lượng chính trong nhiều năm, một khả năng được Xu Jun, người đứng đầu bộ phận số hóa khai thác tại công ty này đề xuất.
“Trên toàn thế giới, việc sử dụng than đá và năng lượng sạch sẽ cùng tồn tại trong một thời gian dài. Ông nói với hãng tin này rằng xu hướng thông minh trong các ngành liên quan là không thể ngăn cản, đồng thời cho biết thêm rằng nhiều đối thủ cạnh tranh cũng đang thành lập các nhóm trong lĩnh vực này.
Viện Nghiên cứu Năng lượng (IER) cảnh báo rằng Bắc Kinh không trung thực về cam kết các mục tiêu khí hậu. “Nếu ai đó tin rằng Trung Quốc sẽ tuân thủ các cam kết trong hiệp định khí hậu nhằm đạt mức phát thải khí nhà kính cao nhất vào năm 2030 thì họ nên nghĩ lại”, IER viết trong một bài bình luận ngày 25 tháng5.
“Trung Quốc đang làm trò với thế giới phương Tây, đưa ra các cam kết [không] có khả năng tuân thủ vì họ cố gắng trở thành siêu cường số một thế giới bằng cách sử dụng tài nguyên thiên nhiên của mình và tất cả những gì họ có thể đạt được ở mức cao nhất”.
Theo số liệu chính thức, Trung Quốc có 4.400 mỏ than vào cuối năm 2022. Nếu Trung Quốc thực hiện các cam kết về khí thải, các mỏ này sẽ hoạt động ở công suất tối thiểu, IER chỉ ra: “Tuy nhiên, dựa trên các hoạt động hiện tại và khoản đầu tư của họ trong các nhà máy điện than và mỏ than thông minh, Trung Quốc đang đặt cược vào việc than đá sẽ giữ được tầm quan trọng của nó trong việc cung cấp nhiên liệu trong nhiều năm tới”.
Dự án than tăng
Theo báo cáo tháng 2 của Cơ quan giám sát năng lượng toàn cầu và Trung tâm nghiên cứu năng lượng và không khí sạch, việc khởi công xây dựng nhà máy điện than, công bố dự án mới và cấp phép nhà máy “đã tăng tốc đáng kể” ở Trung Quốc vào năm ngoái—với hai nhà máy điện than mới được cấp phép mỗi tuần.
Báo cáo cho biết: “50 GW công suất điện than bắt đầu được xây dựng ở Trung Quốc vào năm 2022, tăng hơn 50% so với năm 2021. Nhiều dự án trong số này đã được cấp phép nhanh chóng và chuyển sang xây dựng chỉ trong vài tháng”.
“Tổng cộng 106 GW của các dự án điện than mới, tương đương với hai nhà máy điện than lớn mỗi tuần, đã được cấp phép. Lượng công suất cho phép tăng hơn gấp bốn lần so với 23 GW vào năm 2021”.
Trong tổng số công suất mới mà Trung Quốc cho phép vào năm 2022, có cái trị giá 60 GW vẫn chưa bắt đầu xây dựng kể từ tháng 1/2023. Các dự án này dự kiến sẽ bắt đầu ngay trong năm nay, báo cáo cho biết.
Ngành công nghiệp than đá của Trung Quốc được cho là chiếm gần 20% tổng lượng khí thải toàn cầu, mà theo các nhà phân tích, ô nhiễm nhà kính nhiều hơn tất cả các phương tiện trên thế giới cộng lại.
Làm suy yếu các quốc gia khác
Trở lại vào tháng 12/2021, Tổ chức Chính sách về Ấm lên Toàn cầu đã cảnh báo trong một báo cáo ( pdf ) rằng Bắc Kinh đang sử dụng chương trình nghị sự về khí hậu như một công cụ để “củng cố nền kinh tế của mình” đồng thời triển khai nó như một “vũ khí làm suy yếu các quốc gia khác”.
Báo cáo chỉ ra rằng nếu không sử dụng than đá, nền kinh tế Trung Quốc sẽ suy giảm và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ không thể thực hiện tham vọng đưa Trung Quốc trở thành bá chủ thế giới vào năm 2049—kỷ niệm một trăm năm ĐCSTQ nắm quyền.
“Bằng cách theo đuổi các chính sách khí hậu đơn phương, các nước phương Tây đang khiến nền kinh tế của họ gặp khó khăn do chi phí năng lượng tăng cao, mất điện và tình trạng thiếu nguồn cung khác chắc chắn như những kẻ phá hoại thời chiến, chỉ có thiệt hại là tự gây ra và trên toàn hệ thống” báo cáo cho biết.
“Không có vũ khí nào làm tê liệt các nền kinh tế phương Tây mạnh hơn chương trình nghị sự về net zero. Quân đội của Trung Quốc ở đây bao gồm các tổ chức phi chính phủ môi trường phương Tây và các phương tiện truyền thông, những người đang cùng nhau ra lệnh cho các chính trị gia ngây thơ hành quân”.
Sự thúc đẩy nguy hiểm của phương Tây đối với năng lượng tái tạo
Không giống như Trung Quốc, các quốc gia phương Tây đang ngày càng từ bỏ các nguồn nhiên liệu hóa thạch đáng tin cậy và thúc đẩy các chính sách năng lượng tái tạo. Điều này có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm đối với an ninh năng lượng do chi phí cao, khó đoán định tổng thể và thúc đẩy sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Một báo cáo của các chuyên gia trong ngành, Paul Bonifas và Tim Considine, chỉ ra rằng “không biết mức VRE [năng lượng tái tạo khả biến] có thể được thêm vào lưới điện [Mỹ] ở mức nào trước khi nó bị hỏng hoặc trở nên không thể chi trả được”.
“Tuy nhiên, gần như chắc chắn rằng tại một thời điểm nào đó chưa biết, lưới điện sẽ trở nên không đáng tin cậy và chi phí sẽ tăng vọt. Chưa hết, nhiều VRE được xây dựng hàng năm. Công nghệ lưới điện tái tạo 100% có khả thi không, có đáng tin cậy không và có kinh tế không? Không, không, và không”.
Một phân tích của IER từ tháng 12 chỉ ra rằng cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra ở Châu Âu là do các chính sách không thực tế mà khu vực này thực hiện liên quan đến quản lý năng lượng. Châu Âu trước đó đã cắt giảm các hợp đồng cho thuê sản xuất dầu khí, đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân và than, đồng thời cấm khai thác thủy điện – đồng thời thúc đẩy năng lượng tái tạo.
Khi nhu cầu năng lượng “quay trở lại một cách dữ dội” sau đợt phong tỏa do COVID-19 vào năm 2021, châu Âu nhận thấy mình không có đủ năng lượng sẵn có để đáp ứng nhu cầu.
Một mùa đông ấm áp lần này đã ngăn chặn thảm họa năng lượng trong khu vực. Từ năm 2004 đến 2019, châu Âu đã chi hơn 1 nghìn tỷ USD cho các nỗ lực chuyển đổi năng lượng tái tạo của mình. Khu vực này hiện cần chi thêm 5,3 nghìn tỷ USD để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Trong khi đó, Trung Quốc sẽ được hưởng lợi từ sự phụ thuộc của phương Tây vào các nguồn năng lượng tái tạo vì nước này là nước cung cấp các thành phần và vật liệu năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới.
Vào năm 2020, tỷ lệ sản xuất polysilicon toàn cầu của Trung Quốc là 82%, theo báo cáo năm 2021 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế. Năm 2021, Trung Quốc chiếm 75% sản lượng mô-đun quang điện (PV) toàn cầu. Cả hai vật liệu đều được sử dụng trong sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời.
Nói tóm lại, Trung Quốc kiểm soát thị trường năng lượng mặt trời khi thống trị tất cả các lĩnh vực sản xuất bao gồm polysilicon, tấm wafer, pin, mô-đun, triển khai và thậm chí cả chuỗi cung ứng nguyên liệu thô.
Hơn nữa, các nhà máy sản xuất năng lượng mặt trời, nhiều trong số đó nằm ở Tân Cương, sử dụng lao động cưỡng bức từ người Duy Ngô Nhĩ địa phương, góp phần vào các hành vi vi phạm nhân quyền mà các công ty phương Tây nhắm mắt làm ngơ.
Trung Quốc cũng thống trị việc cung cấp nguyên liệu thô cần thiết để chế tạo xe điện, chẳng hạn như đất hiếm rất quan trọng trong sản xuất pin EV.
Theo một phân tích được Visual Capitalist thực hiện vào đầu năm nay, 6 trong số 10 công ty sản xuất pin hàng đầu là của Trung Quốc, quốc gia này chiếm 77% công suất sản xuất pin. Lợi thế này được ước tính sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới.
Theo The Epoch Times
Thuỷ Tiên biên dịch