Vụ drone tập kích Moscow cho thấy điều gì?

May 31, 2023

“Nếu mục tiêu của cuộc tấn công này là gây căng thẳng cho người Nga, thì thực tế là việc máy bay không người lái của Ukraine xuất hiện trên bầu trời Moscow đã làm được điều đó,” một ý kiến cho hay.

Các hoạt động quân sự như cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Moscow được coi là ‘đòn ảo thuật’ đánh lừa Điện Kremlin và làm hỏng các kế hoạch của Nga.

Đầu tiên là một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drone) bí ẩn vào điện Kremlin. Tiếp đến là một “cuộc xâm lược” vào Belgorod mà những tác động đáng xấu hổ đối với Moscow có thể khiến nước này dịch chuyển quân đội tại tiền tuyến đến các khu vực biên giới.

Sau đó, vào cuối tuần trước, Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái trên biển nhằm vào một tàu do thám của Nga ở Biển Đen. Vào sáng 30/5, có tới 20 máy bay không người lái đã tấn công Moscow.

Trước cuộc phản công được mong đợi từ lâu của Kiev nhằm chiếm lại lãnh thổ bị chiếm đóng, những cuộc tấn công như vậy chỉ là bốn trong số “các hoạt động định hình” ngày càng táo bạo mà Ukraine đã tiến hành trong tháng này.

Chúng khá đa dạng, từ các cuộc tấn công mang tính biểu tượng đến các cuộc tấn công có ý nghĩa chiến lược hơn, các hoạt động định hình này là một phần của thông lệ quân sự tiêu chuẩn. Các quan chức quốc phòng và các nhà phân tích quân sự cho rằng mục đích của các cuộc tấn công này là đánh lừa kẻ thù, can thiệp vào suy nghĩ của họ và mặt khác là “định hình” chiến trường trước một cuộc tấn công lớn.

John Spencer, cựu thiếu tá quân đội Hoa Kỳ, chuyên nghiên cứu chiến tranh đô thị tại Viện Chiến tranh Hiện đại ở West Point, cho biết: “Các hoạt động lừa dối luôn là một phần của chiến tranh, nhưng giờ đây tác động của chúng được phóng đại lên nhờ mạng xã hội.

Đó là các hoạt động vùng xám của Ukraine đòi hỏi Nga phải sử dụng các nguồn lực – có thể là quân đội hoặc hoạt động thông tin. Chúng giống như trò lật tay nhanh của một nhà ảo thuật: chủ yếu là đánh lừa người xem và hướng sự chú ý của người xem sang chỗ khác.”

Vụ nổ hai máy bay không người lái trên nền mái vòm vàng của Điện Kremlin vào ngày 3/5, mà Kyiv đã từ chối mọi trách nhiệm, là vụ đầu tiên trong chuỗi các cuộc tấn công kịch tính gần đây của Ukraine. Các cuộc tấn công vào Moscow diễn ra ngay sau vụ Nga dùng tên lửa không kích Kyiv.

Nga tuyên bố đã hạ gục tất cả các máy bay này trước khi chúng tiếp cận mục tiêu, nhưng cuộc tấn công một lần nữa phơi bày lỗ hổng của Moscow.

Một quan chức cấp cao Ukraine cho biết: “Một cuộc tấn công thực địa thành công khởi đầu bằng một cuộc tấn công tâm lý thành công. “Tinh thần của người Nga không ở mức cao nhất”.

Một sự kiện kỳ lạ không kém đã xảy ra vào ngày 22/5 với cuộc xâm nhập của hai nhóm quân sự cực hữu do Ukraine hậu thuẫn vào tỉnh biên giới Belgorod của Nga. Các quan chức Ukraine cho biết việc này đã cho người Nga thấy rằng “biên giới của họ không phải là bất khả xâm phạm”.

Mạng xã hội Ukraine nổi bật lên với các meme tuyên bố thành lập “Cộng hòa Nhân dân Belgorod”. Ngược lại, ở Nga, cuộc đột kích đã làm mất tinh thần các blogger quân sự cứng rắn và dẫn đến sự chỉ trích gay gắt đối với Bộ Quốc phòng từ Yevgeny Prigozhin, người sáng lập nhóm bán quân sự Wagner đã dẫn đầu các cuộc tấn công của Nga vào thành phố Bakhmut của Donbas.

Trong một video dài một giờ, Prigozhin thuyết trình cho người dân địa phương cách thiết lập hệ thống phòng thủ tốt hơn và nói rằng Nga cần tăng cường sự hiện diện quân sự ở biên giới. Sau khi khu vực này được cho là bị tấn công do các cuộc pháo kích của Ukraine, thống đốc Belgorod cho biết “chúng tôi đang sống trong tình trạng chiến tranh trên thực tế”.

Mike Martin, cựu sĩ quan quân đội Anh và là tác giả của cuốn “How to Fight a War”, cho biết: “Ý tưởng là tạo ra nhiều tình huống tiến thoái lưỡng nan cho các chỉ huy của Nga. Các vấn đề — chẳng hạn như sự đột phá tại tiền tuyến — sẽ làm tập trung sự chú ý. Ngược lại, tình thế tiến thoái lưỡng nan sẽ gây ra sự tê liệt, không thể hành động.”

Các hoạt động định hình này dường như đã có một số tác động tâm lý tới Moscow. Bình luận về vụ tấn công Belgorod, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết cuộc chiến đòi hỏi “công việc rất khó khăn và căng thẳng” mà “liên tục đặt ra các vấn đề”.

Sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào Moscow, Rybar, một blogger ủng hộ chiến tranh nổi tiếng của Nga, đã bình luận trên ứng dụng truyền thông xã hội Telegram: “Nếu mục tiêu của cuộc tấn công này là gây căng thẳng cho người Nga, thì thực tế là việc máy bay không người lái của Ukraine xuất hiện trên bầu trời Moscow đã làm được điều đó.”

Một quan chức tình báo quân đội Ukraine cho biết cuộc đột kích và những cuộc tấn công khác có thể xảy ra sau đó nhằm “giáng một đòn mạnh vào tinh thần của Nga và buộc họ phải triển khai thêm binh lính dọc theo biên giới” – mặc dù “chúng tôi chưa thấy bất kỳ dấu hiệu nào” về điều đó.

Ukraine đã sử dụng thành công chiến thuật tương tự vào mùa hè năm ngoái. Trong nhiều tuần, nước này đã bàn luận về một cuộc phản công tại miền nam. Khi quân Nga di chuyển về phía Nam để chuẩn bị đối phó với cuộc tấn công đó, Kyiv lại phát động một cuộc tấn công chớp nhoáng về phía bắc để chọc thủng các phòng tuyến mỏng manh của quân Nga xung quanh Kharkiv.

“Ukraine đang sử dụng võ của Nga để chống lại Nga,” Spencer nói, đồng thời chỉ ra rằng Moscow đã liên tục gieo ý tưởng về khả năng họ có thể tiến hành một cuộc tấn công Ukraine từ lãnh thổ của quốc gia đồng minh Belarus.

“Tuy nhiên, việc tấn công Ukraine từ Belarus khó có thể xảy ra, nhưng khả năng đơn thuần của nó là buộc Ukraine phải bố trí quân đội gần đó, để đề phòng. Quân Ukraine hiện tại đang đánh lạc hướng sự chú ý của Nga theo cách tương tự”.

Các quan chức phương Tây cảnh báo rằng còn lâu mới thấy rõ mức độ hiệu quả của cuộc phản công của Ukraine. Tuy nhiên, Ukraine sẽ tiếp tục các hoạt động nhằm tìm cách bào mòn các tài sản và năng lực quân sự của Nga, họ nói thêm.