June 3, 2023
Giám đốc CIA Bill Burns bí mật tới Trung Quốc vào tháng trước, trong bối cảnh Hoa Kỳ đang nỗ lực thiết lập lại quan hệ với Bắc Kinh sau một năm căng thẳng cực độ.
Theo quan chức Mỹ, Burns “đã gặp các đối tác Trung Quốc và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các đường liên lạc cởi mở trong các kênh tình báo”.
Một quan chức Mỹ khác giải thích rằng chuyến đi là hoạt động tình báo với tình báo, không phải là nhiệm vụ ngoại giao.
Tuy nhiên, chuyến thăm của Burns diễn ra trong bối cảnh Mỹ đã nhiều lần phát tín hiệu rằng Washington tìm cách giảm bớt căng thẳng với Bắc Kinh, nhất là sau sự cố khí cầu do thám hồi đầu năm, làm căng thẳng mối quan hệ song phương và khiến Ngoại trưởng Antony Blinken phải hoãn chuyến công du Trung Quốc.
Chuyến đi của Burns, lần đầu tiên được Financial Times đưa tin, là chuyến thăm cấp cao nhất của một quan chức Hoa Kỳ cho đến nay và diễn ra khi chính quyền Biden đang tìm cách nối lại giao tiếp cấp cao với Trung Quốc.
Vấn đề tình báo cụ thể mà Burns thảo luận ở Bắc Kinh không được tiết lộ.
Các quan chức Hoa Kỳ – bao gồm cả Burns – đã cảnh báo trong nhiều tháng rằng tình báo Hoa Kỳ nhận thấy giới lãnh đạo Trung Quốc đang cân nhắc cung cấp hỗ trợ sát thương cho Ukraine, nhưng cho đến nay Bắc Kinh vẫn chưa tiến hành việc này.
Các quan chức Hoa Kỳ cũng đã cảnh báo về một nỗ lực của Trung Quốc nhằm thôn tính Đài Loan.
“Đánh giá của chúng tôi tại CIA là tôi sẽ không đánh giá thấp tham vọng của Tập Cận Bình đối với Đài Loan,” Burns cho biết vào đầu năm nay.
Vào hôm 2/6, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin và người đồng cấp Trung Quốc Lý Thượng Phúc đã “nói chuyện ngắn gọn” tại Singapore, một phát ngôn viên của Lầu Năm Góc cho biết, sau khi Bắc Kinh từ chối yêu cầu của Hoa Kỳ về cuộc gặp chính thức giữa hai quan chức.
“Bộ trưởng Austin và Bộ trưởng Lý Thượng Phúc đã nói chuyện ngắn gọn tại bữa tối khai mạc Đối thoại Shangri-La ở Singapore. Hai nhà lãnh đạo đã bắt tay, nhưng không có trao đổi,” Lầu Năm Góc cho biết.
“Bộ tin tưởng vào việc duy trì các đường dây liên lạc giữa quân đội với Trung Quốc— và sẽ tiếp tục tìm kiếm các cuộc thảo luận có ý nghĩa ở nhiều cấp độ để duy trì mối quan hệ một cách có trách nhiệm,” thông cáo cho biết.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc đổ lỗi cho Mỹ về việc liên lạc ngày càng xấu đi, nói rằng trách nhiệm “đối với những khó khăn hiện tại mà quân đội hai nước phải đối mặt trong các cuộc trao đổi hoàn toàn thuộc về phía Mỹ”.