Chỉ vài ngày sau khi Ukraina được cho là đã khởi sự cuộc phản công đánh vào tuyến phòng thủ dầy đặc mà Nga đã xây dựng nhằm bảo vệ các dải đất mà họ đã chiếm được từ khi tung quân xâm lược nước láng giềng cách nay hơn một năm, Matxcơva ngày 13/06/2023 đã loan báo bẻ gẫy được hoàn toàn cuộc tấn công của lực lượng Kiev, phá hủy và tịch thu được vô số chiến xa Leopard của Đức và thiết giáp xa Bradley của Mỹ mà phương Tây đã cung cấp cho Ukraina.
Đăng ngày: 16/06/2023
Chính tổng thống Nga Vladimir Putin đã đích thân loan báo “chiến thắng” của Matxcơva, cho rằng tổn thất của Ukraina “gần chạm đến mức có thể coi là thảm khốc” với ít nhất 160 xe tăng và 360 xe bọc thép bị phá hủy, chiếm “khoảng 25%, thậm chí 30% trang thiết bị” mà phương Tây đã chuyển giao cho Kiev. Bên cạnh đó, còn có nhiều chiến xa Leopard và thiết giáp xa Bradley bị tịch thu.
Về phần mình, Ukraina đã bác bỏ các thông tin của Nga, khẳng định là các mũi tấn công của mình đều tiến triển dù có gặp khó khăn, nhưng tuyệt đối giữ bí mật về tổn thất của mình.
Theo hãng tin Pháp AFP ngày 15/06, trang mạng Oryx, chuyên thống kê những tổn thất này từ hình ảnh hoặc video ghi lại ngay trên chiến trường, ghi nhận là Kiev đã bị mất 4 xe tăng Leopard của Đức, 2 xe trinh sát bọc thép AMX-10 RC FR của Pháp và hơn 70 xe bọc thép chiến đấu bộ binh phương Tây, trong đó có 16 chiếc Bradley của Mỹ.
Thực hư trong thông báo “chiến thắng” của Nga là điều chưa thể xác minh, nhưng theo giới phân tích quân sự phương Tây, tổn thất có thể nói là đáng kể của lực lượng võ trang Ukraina trong những ngày đầu tiên của cuộc phản công là điều có thật, đặt ra nhiều thách thức cho phương Tây, mà cụ thể là Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO trong việc cấp tốc bổ sung thiết bị và vũ khí cho đồng minh của mình.
Bất ngờ không thú vị cho Ukhaina
Đối với tướng Pháp Olivier Kempf, giám công ty tư vấn chiến lược La Vigie, đồng thời là chuyên gia cộng tác với Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp FRS, tác giả tập biên khảo “Cuộc chiến ở Ukraina” nhà xuất bản Economica phát hành vào tháng 11/2022, tổn thất của Ukraina là điều đáng lo ngại cho dù còn quá sớm để khẳng định rằng chiến dịch phản công của Kiev đã thất bại. Trả lời phỏng vấn của nhật báo Pháp Le Figaro ngày 14/06, tướng Kempf cho rằng việc khá nhiều chiến xa và xe bọc thép của Ukraina bị phá hủy ngay trong những ngày đầu của cuộc phản công là một “bất ngờ tồi tệ” đối với Kiev và phương Tây.
Olivier Kempf: Điều thực sự đáng chú ý không phải con số xe tăng và xe bọc thép bị Nga tịch thu, mà là số lượng các phương tiện bị phá hủy. Đối với tôi, dường như có một số lượng đáng kể xe tăng Leopard, xe tăng Bradley và M113 đã bị vô hiệu hóa. Đây là điều đặc biệt đáng lo ngại. Cuộc phản công mới chỉ diễn ra trong mười ngày mà chúng ta đã có cảm giác là một phần khá lớn thiết bị của phương Tây đã ngừng hoạt động.
Tôi có nghe thấy những lời giải thích cho rằng các thiết bị đó có thể được phục hồi và sẽ dễ dàng được sửa chữa, nhưng đó chỉ là một cách tự trấn an mà thôi, vì thực tế không đơn giản như vậy: Cần phải có cơ xưởng, máy móc mà không phải ai cũng có được, nhất là khi cần phải sửa chữa một khối lượng lớn và trong tình huống chiến tranh.
Tất cả những điều đó rốt cuộc đã tạo thành yếu tố bất ngờ của những ngày phản công đầu tiên. Lực lượng Ukraina nghĩ rằng tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga sẽ dễ phá, và giao tranh thực thụ sẽ chỉ diễn ra ở những tuyến cố thủ ở phía sau. Nào ngờ là phía Nga đã quyết định chiến đấu ngay từ lớp đầu, và những gì người ta lầm tưởng là một bức màn phòng thủ hóa ra lại là tiền tuyến. Quân Nga đã cực lực chiến đấu ở phòng tuyến đầu tiên đó khiến phía Ukraina bất ngờ vì họ nghĩ rằng có thể vượt qua lớp phòng thủ đầu tiên này một cách khá dễ dàng.
Hiện còn quá sớm để bi quan, nhưng rõ ràng là người Ukraina đang gặp phải những khó khăn mà họ không nhất thiết ngờ tới. Mọi thứ đều không diễn ra tốt đẹp như Kiev đã hy vọng. Bước tiến của cuộc phản công chưa triệt để ở đâu cả.
Nga sẽ dùng chiến lợi phẩm để tuyên truyền
Theo tướng Olivier Kempf, việc tịch thu được xe tăng và xe bọc thép của phương Tây trên chiến trường Ukraina chắc chắn sẽ được Nga sử dụng vào mục đích tuyên truyền, cũng như nghiên cứu để “đánh cắp” công nghệ phương Tây.
Olivier Kempf: Điều hiển nhiên là họ sẽ tuyên truyền. Nga hiện không có phương tiện, đạn dược và cơ sở hậu cần để sử dụng các phương tiện tịch thu được, và dùng trên chiến trường. Họ sẽ tháo gỡ các chiếc xe và đem ra trưng bày ở Matxcơva. Đó là thủ đoạn tất yếu trong cuộc chiến. Họ sẽ làm công việc tuyên truyền, hướng về người dân của họ, cũng như phương Tây. Khi một chiếc Bradley được trưng bày trước Đại Sứ Quán Mỹ ở Matxcơva, điều đó sẽ không làm Mỹ hài lòng chút nào…
Tôi không tin vào vũ khí thần hiệu. Chúng ta nên tương đối hóa sự vượt trội về công nghệ của phương Tây một chút. Chúng ta đã gửi qua Ukraina những chiếc Leopard 1, được thiết kế vào năm 1950. Những chiếc Leopard 2 hiện đại hơn cũng đã được chuyển giao. Nhưng người ta không biết là Nga đã tịch thu được loại nào.
Người Nga sẽ “lần ngược quy trình chế tạo” các chiếc xe tăng. Đây là quy luật chiến tranh. Phương Tây từng nhiều lần làm điều này khi chiếm hữu được các thiết bị của Liên Xô và sau đó là của Nga trong suốt lịch sử.
Tuy nhiên, để khai thác điều này, Nga cần phải có các thiết bị bán dẫn, phải biết lập trình vì một chiếc xe tăng hiện đại cũng cần đến rất nhiều kiến thức tin học. Do đó, thực hiện việc “lần ngược quy trình chế tạo” sẽ khó khăn hơn.
Phương Tây sẽ dè dặt hơn trong chi viện vũ khí?
Vấn đề mà tướng Olivier Kempf đặt ra là liệu những tổn thất quan trọng xảy ra rất sớm trong chiến dịch phản công của Ukraina có thể khiến phương Tây do dự hơn trong việc chi viện hay không.
Olivier Kempf:Tôi không biết liệu phương Tây có còn nhiều trang thiết bị để gửi qua Ukraina hay không. Một chi tiết thú vị trong một thế giới tư bản: chúng ta thấy cổ phiếu của các nhà sản xuất vũ khí phương Tây bị phá hủy tại Ukraina bị mất giá ngay trên thị trường chứng khoán. Đây là một phản ứng thái quá, nhưng rất thú vị.
Tất nhiên, những tổn thất của Ukraina là một bất ngờ tồi tệ. Không phải mọi thứ đều suôn sẻ như phương Tây hy vọng. Điều đó không có nghĩa là cuộc phản công đã thất bại, nhưng bước đầu của chiến dịch không phải là thuyết phục nhất.