Harrison Ford, một tượng đài đáng nể

• P. Nguyễn Dũng
  27 tháng 6, 2023

Harrison Ford trong buổi ra mắt “Indiana Jones And The Dial Of Destiny” tại Cineworld Leicester Square, London, Anh, ngày 26 Tháng Sáu 2023 (ảnh: Tristan Fewings/Getty Images)

Từ 1962 đến 2021, gã điệp viên James Bond 007 đã lên màn ảnh lớn trong 25 phim của nhà Eon Productions và đạt doanh thu phòng vé toàn cầu trên $19.2 tỷ (theo Box Office Mojo, đã điều chỉnh thời giá 2022). Ai cũng thích gã điệp viên của tình báo Anh này.

Thế nhưng còn có một người hùng phiêu lưu mạo hiểm được ưa thích hơn là giáo sư khảo cổ học Indiana Jones. Chỉ với bốn phim trình chiếu từ 1981 đến 2008, Indiana Jones đã thu về gần $2 tỉ. Và trong khi có bảy tài tử thay nhau vào vai Bond 007 thì vai Indiana Jones chỉ có mình Harrison Ford. Nay Indiana Jones trở lại với cuộc phiêu lưu thứ 5: The Dial of Destiny.

AI KHAI SINH INDIANA JONES?

Tháng Năm 1977, đạo diễn kiêm nhà sản xuất tài danh George Lucas đang ở trên đảo Maui tìm chút bình yên sau thành công vang dội toàn thế giới của phim Star Wars. Người bạn thân và đồng nghiệp của ông, đạo diễn tài danh Steven Spielberg, cũng đang nghỉ dưỡng tại đó sau khi đóng máy phim Close Encounters of the Third Kind. Spielberg nói với Lucas rằng ông muốn làm phim về James Bond, nhưng Lucas nói ông có ý dựng lên một “người hùng hay hơn hẳn James Bond”. Hôm ấy Lucas kể với Spielberg về dự án Raiders of the Lost Ark với người hùng là Tiến sĩ khảo cổ học Henry Walton “Indiana” Jones, Jr. mà ông dựng lên để tưởng nhớ những người hùng hành động của các bộ phim nhiều tập thời những năm 1930.

Spielberg tỏ ra hứng thú, gọi nó là “một phim James Bond mà không cần đến hàng cứng” (ám chỉ những thứ vũ khí, đồ chơi sát thủ của 007) và đề nghị đổi tên nhân vật chính từ Indiana Smith thành Indiana Jones. Rồi hai người bạn đi đến ký kết hợp đồng sẽ cùng Paramount Pictures thực hiện năm phim Indiana Jones. Giao vai cho ai đảm nhận: Harrison Ford, người đang rất nổi với vai nhân vật Han Solo trong Star Wars!

HỌC SINH TỒI, DIỄN VIÊN DỞ!

“Tôi đã đóng rất nhiều phim, hay có, dở cũng có, phim đáng quên không thiếu nhưng Indy là vai ưng ý nhất của tôi. Bất cứ khi nào, đi bất cứ nơi đâu, tôi cũng đi cùng Indy, tôi đã trưởng thành và cũng đã già đi cùng với Indy”, Harrison Ford tâm sự với tờ Empire. “Và thật là vui khi biết Indiana Jones and the Dial of Destiny sắp ra mắt khán giả khắp nơi. Phim này hoàn tất thời gian dài 42 năm của Indy. Nó cũng là dấu chấm hết cho sự nghiệp diễn viên của tôi”.

Là con của một quản trị viên ngành quảng cáo, mẹ làm nội trợ trong căn nhà ở khu ngoại ô Des Plaines, Chicago, Harrison Ford chào đời ngày 13 Tháng Bảy 1942. Sau khi học xong lớp 12 năm 1960, Ford theo học triết và Anh văn tại Đại học Ripon College, bang Wisconsin. Tại đây, hy vọng dễ dàng có điểm tốt, anh đăng ký học khóa kịch nghệ và bất ngờ khám phá mình thích diễn xuất. “Tôi nhút nhát sợ hãi khi phải đứng trước đám đông nhưng lại rất thích phần được là người kể chuyện,” Harrison Ford sau này kể lại cho tuần báo People. Tuy nhiên anh không phải là một học sinh xuất sắc nên sớm rời bỏ nhà trường trước khi lấy được mảnh bằng.

Cùng với cô gái sau này là vợ Mary Marquardt (từ 1964 đến 1979), anh ta về miền Tây, chọn Hollywood là nơi hành nghề, làm diễn viên hợp đồng cho hãng Columbia Pictures, thù lao $150/tuần, sau đó chuyển sang làm với hãng Universal. Năm 1966, anh diễn vai đầu tiên trong Dead Heat on a Merry-Go-Round nhưng chẳng có được lời ca khen nào. “Ông sẽ chẳng làm nên cơm cháo gì với nghề diễn đâu, một giám đốc hãng phim bảo tôi thế,” Harrison kể với tờ The Hollywood Reporter.

Quá thất vọng, Ford làm thêm nghề thợ mộc đóng bàn tủ ghế để có tiền sinh sống. May sao vào năm 1973, đạo diễn George Lucas thấy anh làm việc chăm chỉ nên giao cho vai chính trong phim bi American Graffiti. Nhưng một lần nữa chẳng ăn thua gì. Anh lại tiếp tục vừa diễn khi có vai nhỏ vừa làm đồ mộc cho đạo diễn Francis Ford Coppola. Đó là các phim The Conversation (1974) và Apocalypse Now (1979).

NHỜ “CHIẾN TRANH CÁC VÌ SAO”

Năm định mệnh 1977 đến khi Harrison Ford tỏa sáng với vai Han Solo trong phim Star Wars cũng của Coppola. Nhân vật lì mà dễ mến trong phim khoa học giả tưởng hoàn toàn mới lạ đã giúp họ tên của anh được đám đông khán giả biết đến và sau đó là giới làm phim kinh phí lớn tại Hollywood. Hai phim tiếp theo The Empire Strikes Back (1980) và Return of the Jedi (1983) biến anh thành một vì sao sáng chói.

Trước đó, vào năm 1981, Harrison Ford đã xuất hiện trong Indiana Jones – Raiders of the Lost Ark với đạo diễn tài ba Steven Spielberg, theo kịch bản soạn bởi George Lucas. Phim ăn khách nên phát sinh thêm Indiana Jones and the Temple of Doom (1984) và Indiana Jones and the Last Crusade (1989). Giữa hai phim này, Harrison Ford còn củng cố ngôi vị ngôi sao điện ảnh của mình với phim khoa học giả tưởng kỳ bí Blade Runner (1982) của đạo diễn người Anh Ridley Scott.

Suốt một thời gian dài sau đó, khán giả được xem Harrison Ford trổ tài diễn trong rất nhiều phim thuộc đủ mọi thể loại, từ hình sự (Witness, năm 1985, đóng với Kelly McGillis) qua tình cảm hài (Working girl, năm 1988 với Sigourney Weaver và Melanie Griffith) đến điệp báo hành động Patriot Games năm 1992; Clear and Present Danger năm 1994 và Air Force One năm 1997.

Vào giữa thập niên 1990, Harrison Ford là một trong số ít nam diễn viên được trả thù lao $20 triệu/phim cộng thêm 15% của doanh thu phòng vé! Tuy nhiên anh cũng đã nếm mùi thất bại trong vài phim, chẳng hạn như phim tình cảm bi-hài Sabrina (đóng với Julia Ormand); Presumed Innocent (1990), Regarding Henry (1991, với Annette Bening) và phim kinh dị What Lies Beneath (2000, với Michelle Pfeiffer).

Qua thế kỷ 21, hào quang giảm dần, Harrison Ford không gây chú ý nhiều với phim hình sự Hollywood Homicide (năm 2002, với Josh Hartnett); phim tàu ngầm Liên Xô K-19: The Widowmaker (năm 2002, với Liam Neeson) và phim trinh thám Firewall (năm 2006). Và anh chỉ sáng danh trở lại năm 2008 khi tái nhập Indy trong phim thứ tư về người hùng khảo cổ học Indiana Jones and the Kingdom of Crystal Skull (doanh thu toàn cầu trên $786 triệu).

Tuổi già đã đến nhưng anh chưa muốn hưu nên có thêm phim hành động Cowboys & Aliens (năm 2010, với Daniel Craig) rồi phim hài Morning Glory (cũng 2010, với Rachel McAdams và Diane Keaton). Năm 2013, Ford có ba phim nhưng ít người xem là 42; Ender’s Game và Paranoia. Phải đợi đến cuối năm 2015 thì anh mới lại tỏa sáng, nhờ tái hợp với các bạn diễn cũ Carrie Fisher và Mark Hamill khi trở lại trong Star Wars: The Force Awakens của đạo diễn J.J. Abrams. Phim đạt doanh thu trên $247 triệu trong ba ngày cuối tuần khởi chiếu ở Mỹ!

Hai năm trôi qua, Ford lại làm nức lòng người hâm mộ chờ đợi suốt hơn ba thập niên khi diễn trong Blade Runner 2049, với Ryan Gosling. Gần đây hơn thì đảm nhận vai người hùng đơn độc trong The Call of the Wild (năm 2020), chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng của Jack London. Và cuối cùng là Indiana Jones and the Dial of Destiny, thu hình ở nhiều nước châu Âu và đóng máy vào Tháng Hai 2022.

Liệu Indy còn lực hấp dẫn mạnh nữa không? Có điều chắc chắn là trong tự điển cá nhân của Harrison Ford không có từ nghỉ hưu dù cho vào ngày 13 Tháng Bảy 2023 tới đây ông sẽ bước qua tuổi 81. Vì khi triệu triệu khán giả kéo nhau đến rạp xem Indiana Jones and the Dial of Destiny thì ông đang bận rộn thu hình cho phim Captain America – Brave New World, thủ vai Tổng thống Mỹ Thaddeus E. “Thunderbolt” Ross. Ông chưa muốn ngồi ghế rung đùi mỗi chiều tà ở hàng hiên nhà. Hồi năm 2019, khi mừng sinh nhật thứ 76, ông còn thử chơi môn thể thao thót tim “nhẩy dù nhào lộn” với đứa con trai Liam 18 tuổi!