Wagner tiếp tục tuyển quân – phát hiện của BBC

• Sarah Rainsford
• Nhà báo BBC Đông Âu

30 tháng 6 2023

Tập đoàn Wagner tiếp tục tuyển quân khắp nước Nga, chỉ vài ngày sau cuộc binh biến khiến Putin phải dấy lên nỗi lo ngại về nội chiến.

Sử dụng một số điện thoại Nga, chúng tôi đã gọi điện tới hàng loạt trung tâm tuyển quân, và nếu được hỏi, thì nói rằng chúng tôi gọi hộ một người anh em.

Tất cả những người trả lời điện thoại đều nói rằng các trung tâm này vẫn hoạt động bình thường.

Từ Kaliningrad ở phía Tây tới Krasnodar ở miền Nam, không ai tin rằng nhóm Wagner đã bị giải tán.

Ở thành phố Artic của tỉnh Murmansk, một phụ nữ tại câu lạc bộ thể thao Viking khẳng định rằng cô vẫn đăng ký cho các chiến binh chiến đấu tại Ukraine.

\”Đó là nơi chúng tôi tuyển quân cho, vâng. Nếu ai muốn đi, họ chỉ cần gọi điện cho tôi và chúng tôi sẽ sắp xếp một ngày.\”

Danh sách các đầu mối liên lạc của Wagner chủ yếu đặt tại các câu lạc bộ thể thao, bao gồm các trường võ thuật và các câu lạc bộ đấm bốc.

Vài người nghe máy nhấn mạnh rằng các thành viên mới ký hợp đồng với nhóm lính đánh thuê, chứ không phải với bộ quốc phòng Nga.

\”Chắc chắn là chẳng liên quan gì đến bộ quốc phòng Nga,\” một người đàn ông tại câu lạc bộ thể thao Sparta tại Volgograd nói chắc nịch. \”Không có gì dừng lại cả, chúng tôi vẫn tiếp tục tuyển quân.\”

Nhu cầu tuyển lính đánh thuê để giao cho bộ quốc phòng, khiến tập đoàn Wagner và lãnh đạo Yevgeny Prigozhin nổi giận, là nguyên nhân cốt lõi làm nổ ra cuộc nổi loạn có vũ trang vào cuối tuần trước.

Đây là thách thức lớn nhất đối với quyền lực của Tổng thống Putin trong hơn 20 năm cầm quyền, bất chấp Kremlin cố gắng định hình phản ứng của ông là mạnh mẽ và quyết đoán.

Và các cáo buộc hình sự chống lại những kẻ nổi loạn đã bị dỡ bỏ, trong một đất nước mà hàng loạt các nhà hoạt động phe đối lập phải chịu các án tù rất dài chỉ vì phản đối chiến tranh của Nga tại Ukraine.

Thậm chí lãnh đạo nhóm Wagner được cho phép tự do rời đi, có vẻ như chuyển tới Belarus – dù máy bay riêng của Prigozhin được phát hiện quay lại Nga đêm thứ Ba.

Và quân của ông, đã tiến vào Moscow và nã súng vào các máy bay trực thăng trên trời, vẫn chưa bị giải tán.

\”Chúng tôi đang làm việc. Nếu có điều gì đó thay đổi, họ hẳn đã phải nói với chúng tôi. Nhưng chẳng có gì thay đổi cả,\” một phụ nữ làm công tác tuyển dụng ở Krasnoda, phía nam của Nga, nói với chúng tôi một cách rành mạch.

Lương của một chiến binh Wagner khá hậu hĩnh, khoảng 240.000 roubles một tháng; các hợp đồng kéo dài sáu tháng.

Vào thứ Năm, chủ tịch ủy ban quốc phòng của quốc hội Nga nói rằng ông Prigozhin đã được cảnh báo trước đó rằng thời hạn để Wagner sát nhập vào bộ quốc phòng Nga là không thể thương lượng.

\”Bộ quốc phòng đã nói rằng mọi nhóm… cần ký hợp đồng, và tất cả các nhóm đã bắt đầu làm việc này. Mọi người trừ ông Prigozhin,\” Andrei Kartapolov cho hay, nhắc đến cuộc nổi loạn của ông Prigozhin như một hành động phản quốc. \”Ông ta đã được thông báo rằng nhóm Wagner sẽ không tham gia vào Chiến dịch Quân sự Đặc biệt,\” ông sử dụng \’định nghĩa\’ của Nga để nói về cuộc chiến tranh ở Ukraine. \”Họ sẽ không nhận được nguồn hỗ trợ tài chính hay vật chất.\”

Ông Vladimir Putin, người nhiều năm nay phủ nhận có bất cứ liên hệ chính thức nào với nhóm Wagner, đã thình lình quay ngoắt sau cuộc binh biến cuối tuần trước. Có vẻ như qua việc cố gắng thu hẹp lại nhóm Wagner của ông Yevgeny Prigozhin, ông Putin đã khẳng định rằng nhóm này đã được chính phủ Nga tài trợ 100%.

Vào thứ Bảy, ông Putin đã ký một luật quy định rằng chỉ bộ quốc phòng Nga mới có thể tuyển lính từ các nhà tù của Nga, trước đó, đây là nguồn tuyển quân chính của nhóm Wagner để chiến đấu ở Ukraine.

Nhưng nỗ lực tuyển quân trên diện rộng của nhóm Wagner vẫn tiếp tục.

Tại Volgograd, một người đàn ông mà tôi hỏi chuyện đã nói rằng nếu ai đó đăng ký vào hôm nay, \”Tôi có thể cho anh ta ra quân vào ngày mai,\” và khẳng định rằng Belarus hiện là một điểm đến tiềm năng.

Đầu tuần này, lãnh đạo lâu năm của Belarus, ông Alexander Lukashenko – người mô tả vai trò của mình là trung gian để đặt dấu chấm hết cho cuộc nổi loạn vào thứ Bảy – nói rằng các chiến binh Wagner được chào đón tại đây. Ông nói rằng quân đội Belarus có thể học hỏi rất nhiều từ các chiến binh này.

Một thành viên người Belarus của nhóm Wagner có biệt danh \’Brest\’ ám chỉ rằng nhóm này sẽ là một sự bảo vệ tốt cho ông Lukashenko trước các cuộc bầu cử quốc hội vào năm tới, trong trường hợp có thêm các cuộc biểu tình diện rộng chống lại sự cai trị độc tài của ông.

Trong một video đăng trên Telegram và được quay tại một địa điểm không được xác minh, \’Brest\’ cũng nhắc những người theo dõi tài khoản này rằng biên giới Belarus chỉ \’cách Kyiv 300km\’. Đây là một mối đe dọa được che đậy sơ sài.

Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy các chiến binh Wagner đã chuyển tới Belarus.

\”Mọi thứ vẫn như cũ. Chẳng có gì thay đổi,\” một phụ nữ ở Saratov, miền trung của Nga nói, khẳng định rằng bà vẫn tuyển lính chiến đấu tại Ukraine.

\”Mọi người vẫn tới Molkino, như bình thường. Tới các trung tâm huấn luyện. Họ lấy mọi thông tin tại đó,\” bà nói thêm, có vẻ ám chỉ một trường bắn trước đây có liên quan tới nhóm Wagner tại miền nam Nga.

Vậy có gì sẽ thay đổi sau ngày 1/7 không, tôi tự hỏi. \”Tôi hi vọng là không. Tôi không biết. Nhưng mọi người vẫn liên hệ với chúng tôi. Tất nhiên rồi.\”

Tường thuật bổ sung bởi Anastassia Zlatopolskaing