- Gary O’Donoghue
- Phóng viên Washington, BBC News
Về mặt chính trị, hiện đang có hai nước Mỹ.
Một nước Mỹ giận dữ và kinh ngạc rằng vị cựu tổng thống Donald Trump hiện đang bị truy tố vì 91 cáo buộc hình sự cấp bang trong cái mà họ cho là một âm mưu của nhà nước ngầm (deep state) mà Bộ Tư pháp của Tổng thống Biden phần nào đạo diễn.
Một nước Mỹ khác lại cho rằng cũng chính Bộ Tư pháp đó đã mất 5 năm để điều tra một cách không công bằng con trai của ông Joe Biden là Hunter Biden, về các vấn đề thuế và hành xử của ông trong khi ông đã thừa nhận từng nghiện ma túy và ân hận về chuyện đó.
Nói một cách khác, cả hai nước Mỹ đều cho rằng bộ chịu trách nhiệm thực thi pháp luật của đất nước đã bị phía kia không chế và bị chính trị hóa tới mức ‘hết thuốc chữa’.
Các luật sư của ông Hunter Biden phản ứng trước tin thân chủ của họ bị truy tố ba tội danh cấp liên bang liên quan tới súng, cáo buộc công tố viên đã chịu “sự can thiệp không thích hợp và thiên vị” từ những đảng viên Cộng hòa ủng hộ ông Trump.
Trong khi đó, Andy Biggs, một trong những thượng nghị sỹ Cộng hòa, lại gợi ý rằng các cáo trạng đó chỉ là một cách thao diễn để khiến Bộ Tư pháp trông có vẻ công bằng.
“Đừng tin vào nó. Họ đang cố bảo vệ ông ta khỏi những tội nặng hơn nhiều đang đến với ông ta”, ông viết trên X, trước đây là Twitter.
Các thách thức pháp lý của Hunter Biden tất nhiên sẽ là một cú giáng vào cá nhân cha và gia đình ông. Nhưng hệ lụy của chúng xa hơn thế rất nhiều.
Các đảng viên Cộng hòa từ lâu đã biết rằng con trai vị tổng thống là một điểm yếu của ông ta.
Khai thác điểm yếu này có sức mạnh không những chỉ làm xấu mặt ông Joe Biden, mà còn làm phân tán sự chú ý khỏi vấn đề của chính đảng họ về các vấn đề pháp lý của ông Trump.
Thêm vào đó là thực tế hầu hết các đảng viên Dân chủ, khi được hỏi đều cho biết họ không hài lòng là ông Biden lại ra tranh cử Nhà Trắng lần nữa vào 2024. Vụ Hunter dường như cho thêm một lý do để một số người tiếp tục ép vị tổng thống 80 tuổi nhường chỗ cho thế hệ sau.
Tất cả có nghĩa là kết quả vụ truy tố Hunter Biden sẽ đóng vai trò quan trọng trong thời gian mà ai cũng dễ thấy sẽ là một năm tranh cử đầy biến động.
Nhưng đảng Cộng hòa đang phải đối mặt với một tình thế khó xử.
Đúng là ba cáo buộc liên quan tới súng của Hunter Biden là tội hơn là hành xử sai trái, và đúng là có thể Hunter Biden sẽ phải nhận thêm cáo buộc liên quan tới thuế má và liên hệ với đối tác nước ngoài. Nhưng tất cả đều không thấm gì với những cáo buộc với cựu Tổng thống Donald Trump cả về mức độ cũng như số tội danh.
Vậy nên bất kỳ một nỗ lực nào để dùng các lùm xùm của Hunter Biden như vũ khí có thể sẽ chỉ khiến người dân Mỹ mang chúng ra so sánh.
Thêm vào đó, đảng Dân chủ chắc chắc sẽ tiếp tục chỉ ra rằng, Hunter Biden thậm chí còn không ra tranh cử chức bắt chó, chứ đừng nói đến chức Tổng thống Hoa Kỳ.
Một điều lắt léo trong vụ Hunter Biden là các luật sư của ông ta vẫn tin rằng thỏa thuận xin giảm nhẹ hình phạt không thành công hồi tháng Bảy, vẫn có thể được khôi phục lại – và việc gần đây nhiều tòa án mở rộng các quyền theo Tu chánh án Thứ hai có thể là một yếu tố giúp bảo vệ ông.
Xét cho cùng, không có điều nào trong Hiến pháp Mỹ nói rằng người nghiện ma túy không được mang súng.
Đó sẽ là một điều mỉa mai hết sức khi chúng ta xét đến quan điểm của đảng Dân chủ về kiểm soát súng.
Cáo trạng hôm thứ Năm xảy ra chỉ vài ngày sau khi Kevin McCarthy, Chủ tịch Thượng viện của đảng Cộng hòa, tuyên bố có cuộc điều tra luận tội chính thức với Tổng thống Biden – một động thái được coi là chiêu trò chính trị bởi Nhà Trắng.
Ông McCarthy nói có những “cáo buộc nghiêm trọng và đáng tin cậy” vào công chuyện làm ăn của gia đình Biden và hành vi của Tổng thống Biden. Tất cả thành viên đảng Cộng hòa sẽ hy vọng cuộc điều tra mới này cho thấy vị tổng thống có lạm dụng quyền lực và tham nhũng.
Tuy nhiên, cho tới giờ, bảy tháng của cuộc điều tra cũ về Hunter Biden chỉ cho thấy chút ít thông tin từ các đối tác kinh doanh cũ, một nguồn của FBI và vài nhân viên IRS (Cơ quan thuế vụ của Mỹ, thuộc Bộ Ngân khố), nhưng chẳng có gì đáng kể.
Chuyện này có thể thay đổi khi bắt đầu có trát hầu tòa, nhưng đảng Cộng hòa chỉ có hơn đảng Dân chủ một số ghế rất nhỏ ở Thượng viện, nên không chắc là đảng Cộng hòa sẽ thắng nếu có một cuộc bỏ phiếu phế truất tổng thống, nếu điều đó có xảy ra.
Điều chắc chắn là ranh giới giữa hệ thống chính trị và pháp lý Mỹ, từng rõ ràng trước đây, ngày càng trở nên mờ nhạt. Và đó là một vấn đề lớn, theo Randy Zelin, giáo sư luật tại Trường Luật Cornell.
“Ai đó đã thức dậy một ngày và nói, tôi có một đồ chơi mới và nó gọi là hệ thống tư pháp hình sự liên bang, và tôi sẽ dùng hệ thống hình sự để trừng phạt những ai không đồng ý với quan điểm chính trị của tôi,” GS Zelin nói với BBC.
“Tôi nghĩ ảnh hưởng duy nhất ở đây là đất nước này sẽ bị chia rẽ bởi trận chiến không bao giờ dừng này.”
