September 27, 2023
IRAPUATO, Mexico (NV) – Khi thấy hỏa xa hụ còi từ xa, khoảng 5,000 di dân hầu hết là quốc tịch Venezuela, hy vọng bước chân tới Hoa Kỳ, đã nhảy phốc lên tàu, phóng sự do hãng tin AP ghi nhận.
Các gia đình có trẻ nhỏ ngủ trên thùng các-tông, thanh niên nam nữ ẩn mình trong lều dưới cây cầu gần đó nhanh tay sắp xếp đồ đạc. Sau khi tàu tới vùng ngoại ô thành phố Irapuato, miền Trung Mexico, một số người đu trên các thanh kim loại qua các toa tàu, những người khác vứt túi xách và trao lên tàu những đứa bé còn đang nằm gọn trong áo khoác len.
“Lên, lên đi”, di dân trên tàu hối thúc những người đứng ở dưới. Những người khác thì la lên: “Xin Chúa phù hộ Mexico!”
Sau ba ngày chờ đợi chuyến tàu nhiều người trong đoàn lo lắng sẽ không bao giờ chạy qua, đây là tấm vé đi về phương Bắc, tới vùng biên cương Mexico-Hoa Kỳ.
Hàng nghìn di dân khác bị kẹt ở các nơi khác trên lãnh thổ Mexico vào tuần trước sau khi tuyến đường sắt lớn nhất tạm dừng 60 chuyến tàu chở hàng. Công ty Ferromex cho biết, có quá nhiều di dân phải quá giang trên các chuyến tàu nên việc đi lại trở nên không an toàn. Công ty chứng kiến “nửa chục trường hợp bị thương hoặc tử vong xót xa” xảy ra chỉ trong vòng vài ngày.
Khi tàu ghé qua hôm Thứ Bảy, dòng chữ “Ferromex” được sơn trên những toa tàu. Cảnh sát địa phương đóng quân xung quanh khu trại tạm bợ nơi di dân đang khắc khoải mong chờ, nhưng khi tàu dừng khoảng nửa tiếng thì không ai ngăn cản họ leo lên tàu.
Bất chấp tình trạng bạo lực từ các băng đảng ma túy và hiểm nguy rình rập khi đi trên các toa tàu, những chuyến hỏa xa như thế này – gọi chung là “La Bestia” – từ lâu được di dân tận dụng để đi về phương Bắc.
Việc tạm dừng các tuyến hỏa xa cũng nhấn mạnh con số lịch sử của những người hướng về phương Bắc nhằm mưu cầu cuộc sống mới ở Hoa Kỳ cùng tình thế tiến thoái lưỡng nan mà khối lượng di dân đặt ra cho các quốc gia trên khắp Châu Mỹ Latinh, khi họ phải vò đầu bứt tóc đối phó với lượng lớn di dân đi qua lãnh thổ.
Khi hàng nghìn di dân băng qua Eagle Pass, Texas, trong vài ngày, thị trấn biên giới phải ban bố tình trạng khẩn cấp.
Theo số liệu công bố hôm Thứ Sáu, 22 Tháng Chín, vào Tháng Tám, Lực Lượng Tuần Tiễu Biên Giới Hoa Kỳ thực hiện 181,509 vụ bắt giữ tại biên giới Mexico, tăng 37% so với Tháng Bảy nhưng ít thay đổi so với Tháng Tám 2022 và thấp hơn nhiều so với con số 220,000 vụ trong Tháng Mười Hai.
Villegas, cùng gia đình dành ba ngày ở Irapuato để chờ tàu hỏa, nằm trong số nhiều người coi ngả Darien Gap băng qua rừng rậm biên giới Colombia-Panama, tuy rất nguy hiểm nhưng là thời cơ. Gia đình này nằm trong số 7.7 triệu người rời Venezuela trong những năm gần đây, sống ba năm ở nước láng giềng Colombia.
Colombia, quốc gia gánh chịu hậu quả của đợt di dân Venezuela, từ lâu kêu gọi cộng đồng quốc tế chi viện. Trong khi đó, Panama và Costa Rica thắt chặt các hạn chế di cư và yêu cầu hành động với hàng trăm nghìn người đi qua ngả Darien Gap.
Trong khi đó, chính quyền Tổng Thống Biden thúc ép Mexico và các nước Trung Mỹ kiểm soát di dân và yêu cầu những người xin tỵ nạn phải ghi danh thông qua ứng dụng CBP One.
Hôm Thứ Năm, 21 Tháng Chín, chính quyền Biden tuyên bố cấp quy chế bảo vệ tạm thời cho gần nửa triệu người Venezuela đang cư trú tại Hoa Kỳ. (TTHN)
