- Tác giả,Matt Murphy và James Waterhouse
- Vai trò,BBC News, từ Washington DC và Kyiv
- 2 tháng 10 2023
Tổng thống Joe Biden tuyên bố Mỹ sẽ tiếp tục hậu thuẫn cho Ukraine, sau khi nguồn tài trợ quân sự bổ sung bị loại khỏi thỏa thuận ngân sách quốc hội vào phút chót.
Biện pháp tạm thời này, được thúc đẩy để ngăn chặn việc chính phủ phải đóng cửa, không bao gồm sáu tỷ USD viện trợ quân sự cho Kyiv – ưu tiên hàng đầu của Nhà Trắng.
Đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn phản đối việc tiếp tục viện trợ quân sự, trong đó nhiều người công khai phản đối cách tiếp cận cuộc chiến của ông Biden.
Nhưng hôm Chủ nhật, ông Biden cho biết Ukraine có thể “tin cậy” vào sự hỗ trợ của Mỹ.
Ông Biden nói: “Trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi không thể cho phép sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine bị gián đoạn”.
“Tôi có thể trấn an [Ukraine] rằng chúng tôi sẽ đạt được điều đó, rằng chúng tôi sẽ hoàn thành việc đó,” ông nói về việc khôi phục nguồn tài trợ cho cuộc chiến. “Tôi muốn đảm bảo với các đồng minh Mỹ của chúng tôi… rằng các bạn có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của chúng tôi, chúng tôi sẽ không bỏ đi.”
Hoa Kỳ đã cung cấp khoảng 46 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2/2022.
Tổng thống Biden đã yêu cầu thêm 24 tỷ USD.
Và trong những tháng gần đây, Mỹ đã gửi các thiết bị hiện đại tới Kyiv – bao gồm tên lửa tầm xa và xe tăng Abrams khi quân đội Ukraine tiếp tục tiến hành một cuộc phản công chậm miền nam đất nước.
Nhưng thỏa thuận ngân sách tạm thời hôm thứ Bảy – sẽ tài trợ cho chính phủ liên bang Hoa Kỳ trong 45 ngày – đã loại bỏ nguồn tài trợ quân sự trong thời điểm hiện tại.
Các nhà lãnh đạo cấp cao của Thượng viện từ lưỡng đảng đã đưa ra một tuyên bố chung báo hiệu ý định của họ là “đảm bảo chính phủ Mỹ tiếp tục cung cấp” hỗ trợ cho Ukraine trong những tuần tới.
Nhưng động thái này – diễn ra chỉ chín ngày sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky bay tới Washington để đề nghị thêm sự hỗ trợ – phản ánh sự phản đối ngày càng tăng của các đảng viên Cộng hòa cực hữu tại Hạ viện đối với cuộc chiến trong những tháng gần đây.
Đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện, trong khi đảng Dân chủ chiếm đa số mỏng manh tại Thượng viện. Cả hai đều cần phải thông qua luật về ngân sách trước khi nó được ký thành luật.
Nghị sĩ Florida Matt Gaetz nói với các phóng viên hôm thứ Bảy rằng nguồn tài trợ “đã được Quốc hội này cho phép nằm ở đâu đó giữa quá đủ và quá nhiều”.
Và Đại diện Georgia Marjorie Taylor-Green cho biết có quá nhiều viện trợ đã được phân bổ cho Kyiv, nói rằng “Ukraine không phải là bang thứ 51”.
Phát biểu của họ đã gây ra phản ứng dữ dội từ các thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ.
Thượng nghị sĩ Mark Warner nói: “Tôi không thể tin được là người ta lại rời bỏ Ukraine vào thời điểm này”.
Bất chấp tranh cãi, các quan chức ở Kyiv đã tìm cách coi thỏa thuận tài trợ 45 ngày mới này ở Mỹ như một “cơ hội” để các nhà ngoại giao của nước này đảm bảo được sự hỗ trợ lâu dài hơn. Giống một thời hạn không mong muốn hơn.
Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết “viện trợ của Mỹ sẽ không thay đổi” với ba tỷ USD hỗ trợ nhân đạo và quân sự vẫn sẽ được chuyển đến, nhưng thừa nhận “các chương trình đang diễn ra” có thể bị ảnh hưởng.
Nhưng một nghị sĩ Ukraine, Oleksi Goncharenko, thừa nhận rằng nguồn tài trợ bị hoãn lại đang khiến Kyiv lo ngại.
“Cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội Mỹ thật đáng lo ngại. Mỹ cho biết họ sẽ ủng hộ Ukraine cho đến chừng nào cần thiết và bây giờ hãy xem sự ủng hộ của Ukraine bị loại khỏi thỏa thuận tạm thời như thế nào. Đây là dấu hiệu đáng báo động, không chỉ đối với Ukraine, mà còn đối với châu Âu nữa,” ông nói với BBC.
Tình trạng bất ổn chính trị này là một trong nhiều triệu chứng cho sự mệt mỏi của phương Tây. Sự hoài nghi ngày càng tăng từ một số đảng viên Cộng hòa và chiến thắng bầu cử gần đây của một đảng dân túy, thân Moscow ở Slovakia đang gây lo ngại cho cả Ukraine và Liên minh châu Âu.
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC ở Kyiv, nhà ngoại giao cấp cao nhất của EU, Josep Borrell, cho biết ông “lo lắng” trước quyết định mới nhất về việc tài trợ cho Ukraine của Quốc hội Mỹ.
“Tôi không biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai,” ông nói với BBC. “Một điều rõ ràng: đối với chúng tôi, những người châu Âu, cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine là một mối đe dọa hiện hữu và chúng ta phải có phản ứng phù hợp.”
Trong bài phát biểu hàng ngày từ Kyiv, Tổng thống Zelensky nói rằng không ai có thể “dập tắt khả năng phục hồi của Ukraine”.
Đất nước này rõ ràng là sẽ tiếp tục chiến đấu dù có hoặc không có sự trợ giúp từ phương Tây.
Ukraine biết rõ họ muốn điều gì hơn.