- Tác giả,Hannah Ritchie & Derek Cai
- Vai trò,Tường thuật từ Sidney và Singapore
Nhà báo Thành Lôi (Cheng Lei) đã trở về Úc sau hơn ba năm bị giam giữ ở Trung Quốc.
“Bà ấy đã được Ngoại trưởng Penny Wong chào đón tại sân bay,” Thủ tướng Úc Anthony Albanese cho biết.
Thành Lôi, 48 tuổi, đang là phóng viên kinh doanh cho kênh truyền hình tiếng Anh CGTN do nhà nước Trung Quốc điều hành thì bị bắt vào ngày 13/8/2020.
Sau đó bà bị buộc tội “cung cấp trái phép bí mật nhà nước ra nước ngoài”.
Các cáo buộc đưa ra đối với bà chưa bao giờ được công bố công khai.
Bà Thành Lôi được trả tự do vào thời điểm mối quan hệ giữa Canberra và Bắc Kinh dường như đang tan băng.
Căng thẳng giữa hai nước ngày càng trở nên trầm trọng trong thời đại dịch, dẫn đến việc Trung Quốc ra lệnh cấm đối với các hàng xuất khẩu của Australia như lúa mạch, than đá và gỗ. Những rào cản này đã được dỡ bỏ vào đầu năm nay, dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự bế tắc ngoại giao đang dần được nới lỏng.
Hôm thứ Tư, sau khi bà Thành Lôi được thả, ông Albanese cho biết điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến đi của ông tới Trung Quốc vào “thời điểm hai bên đã nhất trí” trong năm nay.
Ông nói thêm rằng bà Thành đã được đoàn tụ với hai con của bà ở Melbourne.
“Sự trở về của bà ấy chấm dứt vài năm rất khó khăn của gia đình bà. Chính phủ đã muốn đạt được điều này trong suốt một thời gian dài và sự trở về của bà ấy sẽ được chào đón nồng nhiệt, không chỉ từ gia đình, bạn bè mà còn từ tất cả người dân Úc,” ông Albanese nói, và cho biết thêm rằng ông đã nói chuyện với bà Thành qua điện thoại trước đó vào thứ Tư.
Ông lưu ý rằng vụ việc của bà “đã được kết thúc thông qua các thủ tục pháp lý ở Trung Quốc”.
Sau khi bị bắt ở Trung Quốc, bà Thành đã trải qua sáu tháng đầu tiên bị biệt giam mà không bị buộc tội.
Tháng 3 năm ngoái, bà bị xét xử bí mật tại một tòa án Trung Quốc. Đại sứ Úc tại Trung Quốc Graham Fletcher đã cố gắng vào tòa để chứng kiến quá trình tố tụng nhưng bất thành. Gia đình bà cũng không biết những cáo buộc mà bà phải đối mặt.
Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc hôm thứ Tư cho biết bà Thành đã bị trục xuất sau khi chấp hành bản án hai năm 11 tháng. Bà đã nhận tội đối với các cáo buộc đưa ra đối với bà, theo lời Bộ này nói thêm.
Bắc Kinh chưa cho biết bà bị kết án vào thời điểm nào. Nhưng nhiều khả năng là thời gian bà bị giam giữ trước khi bị xét xử vào đầu năm ngoái đã được tính vào thời gian thụ án.
Sinh ra tại Trung Quốc, bà Thành cùng gia đình di cư đến Melbourne, Australia, khi mới 10 tuổi, để cha bà khi đó theo đuổi chương trình tiến sĩ. Sau đó bà trở lại Trung Quốc và vào làm cho CGTN từ năm 2012.
Vào tháng 8, lần đầu tiên bà nói công khai về việc mình bị cầm tù trong một bức thư ngỏ gửi người dân Australia, được viết cho một nhóm nhà ngoại giao, những người có thể nói chuyện với bà hàng tháng.
“Tôi nhớ mặt trời. Trong phòng giam, tia nắng chiếu qua cửa sổ, nhưng tôi chỉ có thể đứng trong đó 10 giờ một năm. Tôi không thể tin rằng mình đã từng tránh nắng khi còn sống ở Úc… Có lẽ trời sẽ mưa trong hai tuần đầu tiên tôi trở lại Melbourne.”
“Tôi đã không nhìn thấy một cái cây nào trong ba năm rồi,” bà nói.
Một số người chỉ trích từ lâu đã cáo buộc Trung Quốc sử dụng tù nhân làm quân bài để mặc cả chính trị.
Hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor cũng bị giam giữ ở Trung Quốc từ năm 2018 đến năm 2021 với cáo buộc “hoạt động gián điệp”.
Họ được thả vài giờ sau khi yêu cầu dẫn độ của Mỹ đối với giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu bị hủy bỏ, mặc dù Bắc Kinh phủ nhận mọi mối liên hệ giữa hai vấn đề.
Một người quốc tịch Úc khác, Dương Hoành Quân (Yang Hengjun), vẫn bị giam ở Trung Quốc với cáo buộc an ninh quốc gia.
Ông bị buộc tội vào tháng 8/2019 với tội danh gián điệp và bị xét xử vào tháng 5/2021. Ông ta vẫn chưa bị kết án chính thức.
