October 17, 2023
Theo thống kê của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), Việt Nam đã truy tố ít nhất 139 người theo những điều luật 109, 117 và 331 trong Bộ luật Hình sự vì đưa ra những quan điểm trái chiều với Đảng Cộng sản.
Ủy hội Luật gia Quốc tế (ICJ) đưa ra các ví dụ về những người bị Việt Nam bắt giam hoặc xử án tù theo các điều luật đã bị cộng đồng quốc tế lên án là “mơ hồ” và được chính quyền sử dụng để dập tắt những tiếng nói bất đồng trong nước, từ các nhà báo Phạm Đoan Trang và Nguyễn Lân Thắng, cho đến nhà bảo vệ môi trường Ngô Thị Tố Nhiên.
Về những quan ngại đến hình phạt tử hình, một trong những vấn đề mà Việt Nam nhận được nhiều khuyến nghị nhất tại các kỳ kiểm điểm trước, ICJ cho rằng Việt Nam vẫn giữ nguyên hình phạt này đối với những tội phạm không được xem là “tội nặng nhất”. Tổ chức này nêu ra các trường hợp của các tử tù Nguyễn Văn Chưởng và Lê Văn Mạnh, những người được cho là bị bức cung phải “thú nhận” tội giết người.
Gia đình ông Mạnh được thông báo về việc ông đã bị hành quyết hôm 22/9 còn gia đình ông Chưởng vẫn đang tiếp tục đi kêu oan cho ông trong hơn 16 năm qua và không biết khi nào ông sẽ bị hành quyết.
Theo thống kê của ICJ, hơn 119 án tử hình đã được chính quyền Việt Nam đưa ra trong khoảng thời gian từ 1/10/2020 đến 31/7/2021. Tổ chức này nói rằng những thông tin liên quan đến hình phạt tử hình ở Việt Nam vẫn được giữ bí mật.
Đối với vấn đề độc lập của các thẩm phán và luật sư, ICJ cho rằng Việt Nam, dù chấp nhận những khuyến nghị này tại kỳ UPR 2019, vẫn “vi phạm quyền được xét xử công bằng” được đảm bảo theo điều luật quốc tế. Bên cạnh đó, tổ chức này còn cáo buộc chính quyền sách nhiễu các luật sư nhân quyền, với ví dụ về hai luật sư Đặng Đình Mạnh và Nguyễn Văn Miếng, những người bị cáo buộc “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước” mà các nhà quan sát cho là sự trả thù các luật sư vì bảo vệ quyền lợi cho những nạn nhân trong vụ Tịnh thất Bồng lai.
Đàn áp quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam cũng là lo ngại mà các tổ chức Văn bút Quốc tế, Văn bút Hoa Kỳ và Văn bút Việt Nam Hải ngoại nêu ra trong đệ trình của họ lên UNHRC hôm 11/10. Các tổ chức này nói rằng Việt Nam vẫn tiếp tục bắt giữ, buộc tội và bỏ tù những người viết báo hay blogger, vì họ dám phê phán chính phủ, bằng cách sử dụng các điều luật 117 và 331.
Tương tự, Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) và Ủy ban Quyền làm người Việt Nam (VCHR) ở Pháp cũng đệ trình lên Liên Hợp Quốc về những quan ngại đối với việc Việt Nam không thực hiện những khuyến nghị mà Hà Nội chấp nhận tại kỳ UPR trước. Những vi phạm được nêu ra trong báo cáo của các tổ chức này gồm quyền tự do biểu đạt, quyền tự do tín ngưỡng và tôn giáo, xét xử công bằng, và án tử hình.
(Theo VOA)
