25 tháng 10 2023
Công ty Blackstone Minerals hôm đầu tuần cho hay sẽ tiếp tục tham gia đấu giá nhượng quyền đất hiếm ở mỏ Đông Pao của Việt Nam dù lãnh đạo Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam (VTRE) bị bắt tuần trước vì vi phạm quy định khai thác mỏ, theo Reuters.
Chính phủ Việt Nam có kế hoạch tăng sản lượng đất hiếm thô lên 2,02 triệu tấn mỗi năm vào 2030 để thách thức sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, mới đây, công an Việt Nam đã bắt giữ sáu người bị cáo buộc vi phạm các quy định khai thác mỏ, trong đó có ông Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đất hiếm Việt Nam (VTRE) – công ty được cho là đi đầu trong nỗ lực tạo ra ngành công nghiệp đất hiếm có thể giúp Việt Nam đáp ứng tham vọng nói trên.
Ông Lưu Anh Tuấn bị buộc tội giả mạo biên lai thuế giá trị gia tăng khi mua bán đất hiếm với Tập đoàn Thái Dương, công ty điều hành một mỏ ở tỉnh Yên Bái, miền bắc Việt Nam, theo Bộ Công an Việt Nam.
Chính phủ Việt Nam đang có kế hoạch bán đấu giá các nhượng quyền khai thác đất hiếm mới vào cuối năm nay, VTRE nằm trong số cấc công ty tham gia đấu thầu.
Văn phòng của VTRE tại Hà Nội đã đóng cửa nhiều ngày, theo Reuters.
VTRE đã hợp tác với các công ty khai thác mỏ Australia Australian Strategic Materials (ASM) (ASM.AX) và Blackstone Minerals LTD (BSX.AX), những công ty không có tên trong cuộc điều tra của cơ quan chức năng Việt Nam.
Blackstone cho biết vào tháng Chín rằng họ đã đồng ý hợp tác với VTRE để giành được quyền nhượng quyền tại mỏ lớn nhất nước, Đông Pao, ở tỉnh Lai Châu. Một giám đốc điều hành của Blackstone đã nói với Reuters rằng khoản đầu tư của họ vào dự án sẽ lên tới khoảng 100 triệu USD nếu giành được nhượng quyền.
ASM đã ký thỏa thuận ràng buộc vào tháng Tư với VTRE về việc mua 100 tấn đất hiếm đã qua chế biến trong năm nay và cam kết đàm phán một thỏa thuận cung cấp dài hạn hơn.
Theo ước tính của Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, Việt Nam có trữ lượng khoáng sản quan trọng lớn thứ hai – được sử dụng để sản xuất ô tô điện và tua-bin gió – sau Trung Quốc.
Người đứng đầu Tập đoàn Thái Dương, Đoàn Văn Huấn, người cũng bị bắt, bị buộc tội thu lợi 25,80 triệu USD từ việc buôn bán trái phép quặng khai thác từ mỏ của công ty ông ở tỉnh Yên Bái.
Cảnh sát đã tạm giữ 13.715 tấn quặng đất hiếm trong một cuộc đột kích vào cơ sở của tập đoàn Thái Dương.
Reuters gọi điện đến số của tập đoàn Thái Dương hôm 20/10 nhưng không ai bắt máy.
Thông cáo của chính phủ Việt Nam không nói rõ điều gì khiến việc bán số khoáng sản này bất hợp pháp, nhưng một nguồn tin của Reuters nói rằng quặng thô ở các mỏ của Yên Bái đã được xuất khẩu sang Trung Quốc, do giá tinh chế loại quặng này trong nước không có lãi.
Theo luật Việt Nam, xuất khẩu quặng thô nói chung bị hạn chế, vì nước này muốn tăng cường năng lực tinh chế.
Giới chức cũng tăng cường trấn áp việc khai thác bất hợp pháp đất hiếm từ các mỏ bị bỏ hoang trong các tháng gần đây.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, ra Lệnh bắt bị can để tạm giam và Lệnh khám xét với cả sáu người này.
