October 27, 2023
“Hoa Kỳ và Trung Quốc đang có những bất đồng nên cần đối thoại sâu sắc và toàn diện để giảm bớt những hiểu lầm và ổn định mối quan hệ,” Vương Nghị, cho biết hôm 26/10, trong chuyến thăm Washington.
Đứng cạnh Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken, Vương cho biết hai nước Mỹ, Trung chia sẻ những lợi ích chung quan trọng và những thách thức mà họ cần cùng nhau giải quyết.
“Vì vậy, Trung Quốc và Mỹ cần phải đối thoại. Chúng ta không chỉ nên nối lại đối thoại mà cuộc đối thoại còn phải sâu sắc và toàn diện”, Vương.
Ông nói rằng đối thoại sẽ giúp giảm bớt những hiểu lầm, giúp ổn định mối quan hệ và “đưa mối quan hệ trở lại quỹ đạo phát triển lành mạnh, ổn định và bền vững”.
Blinken trả lời: “Tôi đồng ý với những gì ông nói”.
Trước khi Vương phát biểu, Blinken cho biết ông mong đợi các cuộc đàm phán mang tính xây dựng với người đồng cấp Trung Quốc.
Chuyến thăm ba ngày của Vương là chuyến thăm mới nhất trong một loạt các cam kết ngoại giao giữa hai đối thủ chiến lược khi họ tìm cách giải quyết những khác biệt để tránh xung đột. Chuyến đi chủ yếu nhằm chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Joe Biden và Tập Cận Bình vào tháng sau.
Xung đột Israel-Hamas đã tạo thêm động lực mới cho mối quan hệ đầy thử thách giữa hai siêu cường và Washington đang hy vọng Bắc Kinh có thể sử dụng ảnh hưởng với Iran để ngăn sự leo thang thành một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông.
Vương dự kiến gặp cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan hôm 27/10. Ông cũng dự kiến sẽ nói chuyện với Biden trong chuyến thăm Nhà Trắng, mặc dù vẫn chưa rõ mức độ tương tác của họ sẽ đáng kể như thế nào.
Ưu tiên của chính quyền Biden với Bắc Kinh là ngăn chặn sự cạnh tranh gay gắt giữa hai nền kinh tế lớn nhất và những bất đồng về một loạt vấn đề – bao gồm thương mại, Đài Loan và Biển Đông – chuyển sang xung đột.
Tuy nhiên, trong khi cả Bắc Kinh và Washington đều nói về việc tìm kiếm những lĩnh vực mà họ có thể hợp tác cùng nhau, và ông Tập hôm 25/10 cho biết Trung Quốc sẵn sàng hợp tác giải quyết các thách thức toàn cầu, thì các chuyên gia không mong đợi sự tiến bộ ngay lập tức.
Các nhà phân tích chính sách ở Trung Quốc và Mỹ cho rằng cả hai bên đều có chung lợi ích trong việc ngăn chặn một cuộc chiến rộng lớn hơn ở Trung Đông và rằng Trung Quốc, với tư cách là một nước mua dầu lớn, có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến Iran.
Jon Alterman, người đứng đầu chương trình Trung Đông tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington, cho biết: “Trung Quốc chắc chắn có lợi ích trong việc ngăn chặn một cuộc đối đầu trực tiếp giữa Mỹ và Iran, vì họ là những nước tiêu thụ dầu lớn và điều đó sẽ khiến giá dầu tăng vọt”.
“Tuy nhiên, Trung Quốc khó có thể thực hiện bất kỳ động thái nào ở đây. Tôi cho rằng họ sẽ muốn có một chỗ ngồi tại bàn đàm phán khi cuộc xung đột Israel-Gaza được giải quyết, nhưng họ không cảm thấy cần thiết hoặc không có nhiều khả năng để đẩy nhanh giải pháp.”
Shi Yinhong, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết việc Bắc Kinh gây ảnh hưởng lên Iran “gần như là kỳ vọng nghiêm túc và thực tế duy nhất của Mỹ đối với Trung Quốc về tình hình Trung Đông”.
Tuy nhiên, Shi nói thêm: “Lập trường của Mỹ đối với Iran không được Trung Quốc chấp nhận và ngược lại. Sự thỏa hiệp lẫn nhau về vấn đề này có thể quá hạn chế và nhỏ bé để không có ý nghĩa gì.”
Chuyến thăm của Vương tới Washington diễn ra sau khi một số quan chức hàng đầu của Mỹ, bao gồm cả Blinken, đến thăm Bắc Kinh trong vài tháng qua.
Các nhà phân tích kỳ vọng cuộc đàm phán của Vương sẽ tập trung vào việc chuẩn bị cho cuộc gặp dự kiến giữa Biden và Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh APEC tại San Francisco từ ngày 11 đến 17/11. Đây sẽ là cuộc gặp đầu tiên của Biden và Tập sau lần gặp tại hội nghị ở Bali vào tháng 11 năm ngoái.
