- Lê Tây Sơn
13 tháng 11, 2023
Hiện trường sau cuộc tấn công của Hamas tại Be’eri, Israel (ảnh: Amir Levy/Getty Images)
Những bằng chứng thu thập được kể từ ngày 7 Tháng Mười cho thấy các tay súng Hamas đã chuẩn bị “giai đoạn hai” chiến dịch tấn công Israel với hy vọng sẽ kích hoạt nổi dậy ở Bờ Tây và xa hơn nữa. Bốn tuần sau cuộc đột kích, những mảnh ghép được ráp lại đã tiết lộ nội dung kế hoạch của Hamas, một kế hoạch mà các nhà phân tích cho rằng không chỉ nhằm mục đích giết và bắt giữ người Israel mà còn châm ngòi cho cuộc xung đột rộng hơn nhiều.
Nếu có thể, thọc sâu vào bên trong Israel và nối với Bờ Tây
Những manh mối lấy từ xác chết của những chiến binh Hamas bị giết: Bản đồ, bản vẽ, ghi chú cũng như vũ khí và trang bị họ mang theo đã giúp trả lời câu đố rùng rợn về một chiến dịch táo bạo gây ra hàng ngàn tội ác ở những địa điểm cụ thể.
Trong người một chiến binh thiệt mạng tại Beeri, một khu định cư (kibbutz) bị Hamas tràn ngập, có một cuốn sổ ghi những câu Kinh Qur’an được viết nguệch ngoạc và những mệnh lệnh có nội dung đơn giản: “Giết càng nhiều và bắt càng nhiều con tin càng tốt”. Những xác chết khác mang theo bình gas, còng tay và lựu đạn nhiệt áp được thiết kế để biến nhà cửa thường dân thành địa ngục.
Bằng chứng, được nhìn thấy bởi nhiều quan chức tình báo và an ninh đương chức hay đã thôi nhiệm từ bốn quốc gia phương Tây và Trung Đông, cho thấy ý định của các “đầu não” Hamas là giáng một đòn mạnh với quy mô chưa từng có để buộc Israel phải trả thù điên cuồng, dẫn đến phản ứng quốc tế bất lợi. Rõ ràng, Hamas không hề bị động mà đã lên kế hoạch và chuẩn bị tỉ mỉ cho một vụ thảm sát thường dân Israel ở quy mô có thể kích động Israel đưa quân vào Gaza và sa lầy ở đó.
Các thông tin tình báo về động cơ cuối cùng của Hamas đã được củng cố mạnh hơn qua những phát hiện mới. Những phát hiện này cũng làm sáng tỏ các chiến thuật và phương pháp được Hamas sử dụng để đánh lừa các cơ quan tình báo Mossad và ShinBet của Israel và cản trở những nỗ lực ban đầu của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nhằm bẻ gãy cuộc tấn công.
Sau khi xâm nhập biên giới Israel ở khoảng 30 điểm, Hamas đã tiến hành cuộc tàn sát hàng loạt binh lính và dân thường tại ít nhất 22 ngôi làng, thị trấn và tiền đồn quân sự của Israel, sau đó đưa binh sĩ Israel vào các cuộc đấu súng kéo dài hơn một ngày. Bằng chứng mới cho thấy Hamas đã chuẩn bị tiến xa hơn nữa.
Một số chiến binh mang theo đủ lương thực, đạn dược và thiết bị để tồn tại trong vài ngày nếu đợt tấn công đầu tiên thành công, tạo điều kiện tấn công tiếp vào các thành phố lớn của kẻ thù. Thực tế, một số nhóm đã tiến sâu tới tận Ofakim, một thị trấn cách Dải Gaza khoảng 15 dặm và chỉ cách Bờ Tây 30 dặm. Theo hai quan chức tình báo cấp cao Trung Đông và một cựu quan chức Mỹ am hiểu chi tiết về các bằng chứng, thông tin trinh sát và bản đồ được một đơn vị trinh sát của Hamas giữ cho thấy Hamas có ý định tiếp tục tấn công đến tận Bờ Tây.
Hamas đã tăng cường tiếp cận các tay súng ở Bờ Tây trong những tháng gần đây, dù không thông báo trước cho các đồng minh Bờ Tây về kế hoạch 7 Tháng Mười. Một cựu quan chức Mỹ cho biết: “Nếu điều đó xảy ra sẽ là một chiến thắng tuyên truyền to lớn của Hamas, một đòn ‘biểu tượng’ không chỉ chống lại Israel mà còn làm bẽ mặt Chính quyền Palestine (PA)”.
Các lãnh đạo Hamas đã công khai ngỏ ý sẵn sàng chấp nhận những tổn thất nặng nề, gồm cả cái chết của nhiều thường dân Gaza sống dưới sự cai trị của Hamas. “Chúng ta có phải trả giá không? Có, và chúng tôi chấp nhận” – Ghazi Hamad, thành viên Bộ chính trị Hamas trả lời đài truyền hình LCBI của Beirut trong một cuộc phỏng vấn phát sóng ngày 24 Tháng Mười.
Hamas xem những hy sinh đó như cái giá phải trả cho việc khơi mào một làn sóng phản kháng bạo lực mới của người Palestine trong khu vực và phá hoại các nỗ lực bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các quốc gia Ả-rập khác, đặc biệt là Ả-rập Saudi. Một quan chức quân sự cấp cao của Israel có quyền truy cập vào các dữ liệu tình báo nhạy cảm, gồm cả việc thẩm vấn các chiến binh Hamas và nghe lén liên lạc, lý giải: “Hamas biết rất rõ về những gì sẽ xảy ra với Gaza vào ngày hôm sau cuộc đột kích. Nhưng họ muốn giành vị trí đặc biệt trong lịch sử thánh chiến bằng mạng sống của nhiều người dân Gaza”.
________________________
Rita Katz, giám đốc điều hành SITE Intelligence Group, một tổ chức tư nhân nghiên cứu hệ tư tưởng và truyền thông trực tuyến của những kẻ cực đoan, nhấn mạnh: “Hamas biết Israel sẽ trả đũa rất mạnh và Israel sẽ tạo ra vấn đề cho chính mình. Khi sự đau khổ của người Palestine lên đến tột cùng nó sẽ trở thành yếu tố quan trọng gây bất ổn và phẫn nộ toàn cầu. Hamas sẽ tìm cách tận dụng tối đa điều này”.
Bà Rita nói: “Ngay cả khi ban lãnh đạo hiện tại của Hamas bị tiêu diệt, Hamas và những người ủng hộ nó sẽ vẫn xem ngày 7 Tháng Mười là chiến thắng. Thực tế, Hamas đã thành công trong việc dẫn dắt sự chú ý của thế giới vào cuộc xung đột ở Gaza. Đây là lần đầu tiên Hamas nổi bật trên phạm vi toàn cầu. Rất nhiều người dân thế giới đã quên cuộc thảm sát 7 Tháng Mười để tập trung vào “sự tàn bạo” của Israel. Và đó chính xác là những gì Hamas muốn”.
________________________
Bí mật chuẩn bị và đánh lừa
Theo các quan chức tình báo phương Tây, việc lên kế hoạch cho cuộc tấn công “lịch sử” chống lại Israel đã bắt đầu hơn một năm. Các quan chức Hamas đã cố gắng che giấu việc chuẩn bị. Trên khắp Dải Gaza (khu vực ven biển đông dân cư có diện tích gần bằng thành phố Philadelphia), Hamas bí mật tiến hành các cuộc tập trận quân sự trên và dưới mặt đất.
Các tay súng Hamas được huấn luyện với súng trường AK-47, súng ngắn, súng phóng hoả tiễn và đạn nhiệt áp tạo sóng áp suất mạnh và phóng ra nguồn lửa trên 2,700 độ F (hơn 1,400 độ C). Các chiến binh khủng bố cũng được huấn luyện xem bản đồ các trung tâm dân cư và căn cứ quân sự của Israel để tìm càng nhiều mục tiêu càng tốt.
Để có được thông tin tình báo chi tiết, Hamas đã sử dụng máy bay không người lái trinh sát giá rẻ để vẽ bản đồ về các thị trấn và cơ sở quân sự của Israel trong phạm vi vài dặm gần hệ thống bức tường an ninh trị giá $1 tỷ mà Israel xây dựng để cô lập Gaza. Hamas cũng thu thập thêm thông tin từ những người lao động Gaza được phép vào Israel để làm việc vào ban ngày và thường sống trong các cộng đồng nông nghiệp nằm trong tầm ngắm của Hamas.
Hamas theo dõi cả các trang web của Israel, nghiên cứu các bức ảnh bất động sản và các bài đăng trên mạng xã hội mô tả cuộc sống bên trong các kibbutz (nông trang quần cư) cũng như cách bố trí các tòa nhà và nhà ở. Các chi tiết về cách thức và địa điểm Hamas sẽ đột kích được giới hạn trong một nhóm nhỏ các nhà hoạch định quân sự chóp bu. Hamas rất chuyên nghiệp về bảo toàn bí mật kế hoạch. Các chi tiết quan trọng nhất dường như bị giữ kín ngay cả với giới lãnh đạo chính trị của Hamas và cả Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (Islamic Revolutionary Guard Corps), chỗ dựa chính của Hamas và nhóm chiến binh Hezbollah tại Lebanon.
Trong kế hoạch phác thảo chiến dịch bí mật, số người liên quan trong ban lãnh đạo Hamas còn âm thầm tiến hành một âm mưu “đánh lừa” và “nhìn phải đánh trái” cực kỳ tinh vi. Theo Israel, kiến trúc sư trưởng của màn đánh lừa ngoạn mục này là Yehiya Sinwar, lãnh đạo quân sự của Hamas. Từng ngồi tù hai thập niên trong các nhà tù Israel, Sinwar thông thạo tiếng Do Thái và tự nhận là người nghiên cứu văn hóa chính trị cũng như truyền thông tin tức của Israel. Có hiểu biết sâu sắc khác thường về các xu hướng chính trị đang thịnh hành ở Israel, ông ta và các lãnh đạo Hamas khác bắt đầu tung ra những tín hiệu “đánh lừa” trong những năm gần đây, dựa vào “chủ nghĩa thực dụng mới” đang thắng thế ở Israel.
Michael Milshtein, cựu Giám đốc phụ trách các vấn đề Palestine tại Aman (cục tình báo quân sự Israel) cho biết thông điệp “đánh lừa” Sinwar gửi đi là điều mà nhiều người Israel muốn nghe: “Hamas không muốn xảy ra chiến tranh nữa!”. Milshtein, người từng gặp Sinwar cách đây nhiều năm nói: “Cuộc đột kích mang dấu ấn Sinwar, người biết khá rõ về những tâm tư của công chúng Israel về chiến tranh”.
Để củng cố thêm lớp “vỏ” cho lòng “hiếu hòa” đó, Hamas tạm ngưng xung đột với Israel sau năm 2021, thậm chí đứng ngoài khi đồng minh Gaza của họ, tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine (Palestinian Islamic Jihad-PIJ) bắn hoả tiễn hoặc giao tranh với Israel. Nhiều người ở Israel bị “lừa” khi xem đây là bằng chứng rõ ràng cho thấy Hamas đã “thay đổi” và không còn tìm kiếm một cuộc xung đột đẫm máu nữa!
Thậm chí, các quan chức Hamas còn chuyển thông tin tình báo về PIJ cho người Israel để chứng minh là họ đang hợp tác! Dĩ nhiên, để không đi quá xa, Sinwar và các lãnh đạo Hamas khác thỉnh thoảng vẫn kêu gọi tiêu diệt Israel. Hamas đồng thời cam kết xây dựng cơ sở hạ tầng và cải thiện tình hình kinh tế cho hai triệu cư dân Gaza.
Kể từ năm 2020, Liên minh Châu Âu (EU) và các nhà tài trợ quốc tế khác đã đóng góp tiền vào hàng chục dự án mới, từ trường học, cơ sở thể thao dành cho thanh thiếu niên đến đường sá và các nhà máy xử lý nước thải. Ủng hộ xu thế “phát triển kinh tế thay cho chiến tranh” của Hamas, Israel đồng ý cấp giấy phép lao động cho tối đa 20,000 cư dân Gaza và cho phép Qatar chuyển hàng tháng $30 triệu cho quỹ phát triển Gaza.
Mất cảnh giác
Sự yên tĩnh tương đối ở biên giới phía Tây Nam Israel đã làm an lòng Tel Aviv để chính phủ Israel tập trung vào những nơi khác, đặc biệt vấn đề nội chính. Chính phủ cực hữu của Thủ tướng Benjamin Netanyahu lúc đó đối mặt tình trạng bất ổn nội bộ khi làn sóng biểu tình chống lại đề xuất cải tổ tư pháp bùng phát. Quân đội Israel nhận thấy mối đe dọa an ninh lớn hơn nhiều từ Hezbollah ở phía Bắc và từ các nhóm cổ xúy bạo lực của người Palestine tham gia vào các cuộc đụng độ leo thang với binh lính Israel và những người định cư có vũ trang ở Bờ Tây.
Những lo ngại an ninh Bờ Tây tăng cao trong mùa Hè 2023 khi Israel phát hiện ra những nỗ lực mới của các nhóm bên ngoài có ý định vũ trang và kích động người Palestine bạo lực. Theo hai quan chức tình báo Trung Đông, chính phủ Jordan đã chặn một số chuyến hàng vũ khí nhỏ và chất nổ được buôn lậu vào nước này trong năm 2023 để chuyển cho Bờ Tây. Hàng lậu cũng có khi được vận chuyển bằng máy bay không người lái được cải tiến hoặc bằng xe tải, gồm cả súng trường tấn công, súng lục, ống giảm thanh, mìn sát thương kiểu Claymore và chất nổ quân sự C-4.
Ai cung cấp số vũ khí đó vẫn chưa rõ nhưng các nhà phân tích tin rằng chúng được vận chuyển vào Jordan với sự hỗ trợ của lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Syria và Iraq. Tuy nhiên, không rõ có bao nhiêu vũ khí đã đến được Bờ Tây thành công. Đây không phải là một mạng cung cấp vũ khí mà là nhiều đường dây. Nhiều người đã bị bắt giữ. Những kẻ buôn lậu sử dụng cùng tuyến đường và phương pháp của bọn buôn lậu ma túy. Những trò gây xao lãng và “dương Đông kích Tây” của Hamas đã phát huy tác dụng.
Trong khi đó, tại Gaza, cách Bờ Tây chưa đầy 50 dặm, những tin tình báo về việc Hamas tăng cường vũ khí và huấn luyện các đội tấn công phần lớn bị Isral phớt lờ hoặc bác bỏ. Dù các trạm nghe lén của Israel vẫn chặn được nhiều liên lạc của Hamas nhưng theo các quan chức đương nhiệm và đã về hưu, những tin tình báo quan trọng nhất lại trao đổi trên các kênh mà người Israel không thể truy cập hoặc không hiểu được.
“Rõ ràng Hamas đã khống chế Israel ở cấp độ chiến lược, sử dụng radio cầm tay, mạng dây trong đường hầm và các cách thức liên lạc khác mà chúng tôi không thể nghe được, còn trên những mạng mở mà họ biết chúng tôi đang nghe, họ sử dụng mã – Eran Etzion, cựu phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Israel, nhận xét – Hamas khôn khéo chơi một trò chơi khác”.
Cuối cùng, ngày 7 Tháng Mười, cuộc tấn công chưa từng có khởi đầu vào sáng sớm với ít nhất 3,000 quả rocket và hàng ngàn chiến binh Hamas vượt qua biên giới bằng đường bộ, đường không hoặc đường biển. Theo một trình tự được ghi lại đầy đủ, họ đã sử dụng máy bay không người lái để làm mù các cảm biến ở hàng rào biên giới và các chốt súng máy tự động, đồng thời sử dụng chất nổ và máy ủi chọc thủng bức tường an ninh của Israel.
30 địa điểm dọc biên giới bị Hamas tấn công. Các tay súng Hamas tràn ngập cả các căn cứ quân sự lẫn các thị trấn gần nhất sau chỉ vài phút xâm nhập. Trong cuộc tấn công được xem là nguy hiểm và tàn bạo nhất lịch sử Israel, Hamas đã bắn, ném bom và đốt cháy 22 thị trấn, giết chết khoảng 1,200 người và bắt đi 240 người khác. Một số vụ tấn công tàn bạo nhất xảy ra ở Beeri, nơi phiến quân mổ bụng một phụ nữ mang thai và kéo bào thai xuống đất.
Có người chứng kiến cảnh cưỡng hiếp. Được hỏi về hành vi này, Hamad, thành viên bộ chính trị Hamas, chống chế trong cuộc phỏng vấn truyền hình: “Đó là những sự cố ngoài dự tính trên thực địa, điều bình thường trong bất cứ cuộc tấn công nào. Một số do những người Palestine không thuộc Hamas gây ra”.
Bất chấp cuộc phản công chậm nhưng mạnh mẽ của quân đội Israel, nhiều nhóm đột kích vẫn có đủ thời gian quay trở lại Gaza mang theo số lượng lớn tù nhân đông đảo bất ngờ bằng xe hơi, xe máy, thậm chí cả xe golf bị đánh cắp. Khoảng 1,500 chiến binh Hamas đã bị người Israel giết chết. Thi thể, điện thoại và vũ khí của họ được xem xét kỹ. Tình báo Israel còn tìm hiểu từ một số ít chiến binh bị bắt sống và thẩm vấn.
Một quan chức cấp cao của Israel giấu tên nói với The Washington Post: “Bọn khủng bố đã lên kế hoạch cho giai đoạn thứ hai, gồm cả các thành phố lớn và căn cứ quân sự của Israel”. Liệu những kẻ tấn công có kỳ vọng thực tế về việc tiến xa tới Bờ Tây hay không thì vẫn chưa rõ. Một quan chức Hamas tiết lộ tổ chức này chỉ hy vọng có một số con tin để đổi lấy các tù nhân đang ngồi trong các nhà tù ở Israel và không lường trước là cuộc tấn công ngày 7 Tháng Mười đã vượt quá mục tiêu đề ra.
