Một bộ sưu tập gồm 565 hiện vật từ nền văn minh của người Scythian và Sarmatian đã được Hà Lan trả về Ukraine sau tranh cãi 10 năm với Nga về quyền sở hữu.
Các hiện vật này được đem cho Hà Lan mượn năm 2014 để trưng bày – theo thông lệ của các bảo tàng giúp nhau giới thiệu cổ vật.
Vào lúc Nga chiếm Crimea của CH Ukraine cùng năm, các hiện vật nằm ở Bảo tàng Allard Pierson, Amsterdam và được cả Moscow và Kyiv yêu cầu trả về cho mình.
Thế nhưng, tòa án Hà Lan đã ra một phán quyết về cuộc tranh cãi này, nói rằng các hiện vật thuộc về Ukraine, tuy không nói rõ là “phải trả về cho các bảo tàng gốc ở Crimea” hay về đâu.
Hôm thứ Hai tuần này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Ukraine ở Kyiv ra thông báo nói, “sau 10 năm và sau các phiên xử ở tòa, hiện vật từ bốn bảo tàng ở Crimea thuộc triển lãm “Vàng và Bí mật của Biển Đen” đã được đưa về Ukraine.
Chính quyền do Nga lập ra ở Crimea lên tiếng phản đối phán quyết của tòa án Hà Lan.
Phía Ukraine nói các hiện vật gồm cả mũ trụ bằng vàng, gươm đồng và nhiều đồ trang sức vô giá, tổn cộng nặng 2.694 kg, sẽ được giữ trong bảo tàng ở Kyiv chờ ngày sự chiếm đóng Crimea chấm dứt để hồi hương.
Dân tộc du mục Scythian, đến từ Trung Á, từng làm chủ một đế quốc ở các thế kỷ 8 và 7 trước Công nguyên ở vùng Biển Đen, với bán đảo Crimea là thủ đô.
Sau đó, dân Sarmatian thuộc về nền văn minh thảo nguyên của người nói tiếng Ấn-Âu đã tiến vùng Đông của Ba Tư (Iran), sang định cư ở vùng Nam nước Nga và Ukraine (hiện nay) từ thế kỷ 3 trước Công nguyên đến thế kỷ 4 theo Công lịch. Họ cũng để lại nhiều hiện vật tại Crimea, một địa điểm quan trọng trên tuyến đường biển Đông-Tây thời cổ đại.
Văn hóa của các bộ tộc này chịu ảnh hưởng của cả văn minh La Mã, Hy Lạp và Trung Cận Đông.
