- Tác giả,Kelly Ng
- Vai trò,BBC News, Singapore
Hong Kong nay là một “nơi đầy sợ hãi”, nhà hoạt động đòi dân chủ Châu Đình (Agnes Chow), người gần đây đã quyết định không về trình diện theo lệnh, nói.
Cô Châu đang bị điều tra về tội “thông đồng với các thế lực nước ngoài” nhưng đã được phép đi Canada du học.
Gương mặt 27 tuổi hiện đang trốn chạy ở Toronto. Cô nói với BBC rằng cô không có ý định trở về nhà.
Chính quyền Hong Kong nói rằng cô sẽ bị “truy đuổi suốt đời” nếu không tự mình trở về, và họ sẽ “không từ bỏ nỗ lực” truy đuổi cô.
Việc bị chính quyền Trung Quốc giám sát gắt gao trong những năm gần đây đã ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tâm thần của cô, cô Châu cho biết, và nói thêm rằng cô thường xuyên phải chịu đựng những cơn hoảng loạn. Cô cũng gặp khó khăn khi tìm việc làm và thậm chí cả những hoạt động thường ngày như mở tài khoản ngân hàng.
Cô nói với BBC: “Làm sao tôi có thể sống thêm 10, 20, 30 năm nữa dưới sự kiểm soát như vậy?”
Cô Châu điều hành nhóm ủng hộ dân chủ Hong Kong Demosisto cùng với các nhà hoạt động La Quan Thông (Nathan Law) và Hoàng Chi Phong (Joshua Wong). Cô là một trong những người lãnh đạo các cuộc biểu tình chống chính phủ quy mô lớn được tổ chức vào các năm 2012, 2014 và 2019.
Cô bị bỏ tù vào năm 2020 vì tham gia cuộc biểu tình bên ngoài trụ sở cảnh sát Hong Kong một năm trước đó, trước khi được thả vào năm 2021.
Hôm Chủ nhật, cô đăng trên mạng xã hội rằng cô sẽ không trình diện theo lệnh cho tại ngoại hầu tra và sẽ không quay trở về Hong Kong.
Cô tới Toronto vào giữa tháng 9 sau khi được phép theo học thạc sĩ ở đó – với điều kiện cô phải quay lại Hong Kong này để trình diện cảnh sát trong thời gian trường học có kỳ nghỉ.
Cô Châu nói với BBC rằng cô chỉ đưa ra quyết định bảo lãnh vào tháng 11. Cô đã mua vé máy bay đến Hong Kong một tháng trước đó, nhưng nỗi lo bị bắt hoặc không được phép quay lại Canada bắt đầu nổi lên.
“Tôi đưa ra quyết định vào phút cuối vì tôi không muốn rơi vào nguy cơ bị bắt lần nữa. Tôi không muốn bị đưa sang Trung Quốc lần nữa,” cô nói.
Khi được hỏi liệu cô có sợ hậu quả cho gia đình mình ở Hong Kong hay không, cô nhấn mạnh rằng cô đã tự mình đưa ra quyết định không về trình diện theo lệnh và sẽ không bình luận gì thêm vì lý do “an ninh”.
Trong hai bài đăng trên Instagram giải thích về quyết định của mình, cô Châu cho biết cô phải thực hiện một chuyến đi được cảnh sát hộ tống đến Trung Quốc đại lục vào tháng 8 để lấy hộ chiếu trước khi có thể đi Toronto.
Cô viết rằng cô được đưa tới xem một cuộc triển lãm về những thành tựu của Trung Quốc kể từ thời kỳ cải cách và mở cửa đất nước vào cuối thập niên 1970, cũng như trụ sở của công ty công nghệ Tencent, nơi cô được yêu cầu tạo dáng chụp ảnh. Cô cũng được yêu cầu viết “thư ăn năn” về các hoạt động chính trị trong quá khứ của mình, cô cho biết trong các post đăng hôm Chủ nhật.
Cô Châu, người đã không phát biểu công khai kể từ khi được thả vào năm 2021, cho biết cô đưa ra thông báo trực tuyến vì cô không muốn chính quyền sử dụng những bức ảnh của Tencent làm “bằng chứng về lòng yêu nước của cô”.
“Tôi muốn thế giới nghe câu chuyện về cách cảnh sát Hong Kong lạm dụng quyền lực và thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với luật pháp,” cô nói.
Cô Châu cũng bày tỏ sự thất vọng về tình trạng dân chủ ở Hong Kong. “Tôi cảm thấy không có phong trào dân chủ nào cả, nó đã bị cảnh sát chà đạp. Không có chỗ cho ai làm hay nói gì cả.”
Luật an ninh quốc gia gây tranh cãi, theo đó trao cho giới chức Trung Quốc quyền mở rộng đối với hoạt động chính trị và dân sự ở Hong Kong, đã được sử dụng rộng rãi để chống lại các nhà hoạt động như cô Châu.
Khi được hỏi điều gì khiến cô nhớ nhất ở Hong Kong, cô Châu im lặng một lúc lâu. Cô giải thích rằng mặc dù nhớ sự đoàn kết của người dân Hong Kong trong việc “đấu tranh cho những gì công bằng và đúng đắn”, nhưng cô cũng rất sợ hãi.
“Trong ba năm qua, nơi đó đã trở thành một nơi đầy sợ hãi. Mọi hoạt động trong cuộc sống hàng ngày của tôi đều bị chính quyền kiểm soát hoàn toàn,” cô nói. “Tôi cảm thấy rất buồn khi nhận thấy mình sợ hãi việc phải trở về quê hương.”
Khi được hỏi liệu cô có sợ bị trục xuất không, cô Châu thừa nhận rằng cô lo ngại về sự hiện diện của “cảnh sát mật” ở Toronto.
Các nhóm nhân quyền đã cáo buộc Trung Quốc điều hành các “đồn cảnh sát” ngầm ở nước ngoài, trong đó có cả ở Canada. Bắc Kinh bác bỏ những cáo buộc này.
“Tất nhiên tôi sẽ thận trọng và cẩn thận khi ra ngoài, nhưng tôi cũng muốn làm những gì tôi không thể làm trong ba năm qua ở Hong Kong,” cô Châu nói.
Trọng tâm của cô bây giờ là hoàn thành việc học và phục hồi sức khỏe tinh thần, và cô chưa có bất kỳ kế hoạch nào khác ngoài điều đó.
“Hy vọng của tôi là được sống không chỉ an toàn mà còn được sống tự do,” cô nói.
