Sau 1/4 thế kỷ nắm quyền điều hành đất nước, Vladimir Putin hôm 08/12/2023 thông báo chính thức ra tái tranh cử thêm nhiệm kỳ thứ 5 trong kỳ bầu cử tổng thống Nga vào tháng 03/2024. Theo AFP, ông Putin tuyên bố sẽ tái tranh cử tổng thống vì ông « không có lựa chọn nào khác ». Thông báo được đưa ra trong buổi lễ trao huy chương cho các binh sĩ Nga từng chiến đấu tại Ukraina.
Đăng ngày: 09/12/2023
Bối cảnh hiện nay được xem là thuận lợi đối với ông Putin : kinh tế Nga không sụp đổ bất chấp các đòn trừng phạt của phương Tây, chiến dịch phản công của Ukraina không hiệu quả, sự chú ý và viện trợ của phương Tây dành cho Kiev cũng giảm do tác động từ chiến tranh Gaza, chuyến công du Vùng Vịnh cho thấy tổng thống Nga vẫn không bị cô lập hoàn toàn trên trường quốc tế.
Theo giới quan sát, kỳ bầu cử tổng thống Nga 2024 chỉ mang tính hình thức, Putin chắc chắn sẽ tái đắc cử bởi vì ông Putin được sự ủng hộ của bộ máy Nhà nước, các nhà đối lập chính đã bị triệt hạ, truyền thông cũng bị Nhà nước kiểm soát … Dù vậy, theo thông tín viên RFI Anissa El Jabri, Vladimir Putin đang vấp phải phong trào phản kháng của nhiều phụ nữ là mẹ, chị em hay vợ của những người đàn ông phải tòng quân sang Ukraina chiến đấu :
Mọi người chỉ nghe nói đến điều đó hồi tháng trước, nhưng phong trào phản kháng này dường như đã bắt đầu từ hồi mùa xuân. Đó là điều người phụ nữ xưng danh là Olga (không phải tên thật để bảo đảm an toàn), kể với chúng tôi. Phải sau vài tháng mới có người đồng ý kể cho chúng tôi nghe về các bước đi đầu tiên của những người phản kháng.
Bà Olga nói : « Chúng tôi đã viết hàng tập thư cho các dân biểu, chúng tôi đã thử mọi cách có thể để trao đổi với chính quyền. Nhiều phụ nữ trẻ đã tổ chức một nhóm làm việc với các đại diện của chính phủ, các dân biểu. Và điều những người phụ nữ này được nghe là : ‘Chỉ khi quý vị có hành động mang tính xây dựng, chỉ khi quý vị giúp đỡ bộ Quốc Phòng tuyển được thêm quân, thì khi đó có thể những người đàn ông của quý vị mới được trở về’. Logic của chính quyền là vậy đấy ».
Không thể đánh giá quy mô của phong trào phản kháng, nhưng từ khắp mọi nơi trên nước Nga đều có các phụ nữ yêu cầu đưa những người đàn ông thân thích của họ trở về. Đa phần phụ nữ không chỉ trích quyết định của Putin điều quân sang Ukraina, nhưng bà Olga thì có. Bà nói tiếp : « Tôi đã luôn phản đối. Và dĩ nhiên là khi chính mình bị ảnh hưởng thì sẽ càng tỉnh ngộ hơn, nhất là khi chúng tôi biết được mọi chi tiết gây chấn động về những chuyện đang xảy ra ở đó ».
Nhưng dù là phản kháng thế nào thì họ cũng đang bị chính quyền tìm cách dập tắt. Bà Olga nói thêm : « Mỗi người chúng tôi đều chiu áp lực rất lớn, thậm chí những người tích cực nhất còn có nguy cơ bị cáo buộc phạm tội hình sự. Những người đàn ông của chúng tôi cũng bị triệu tập, bị đe dọa. Họ ra lệnh cho họ nói với những người phụ nữ của mình là phải im lặng. Nhiều người bị cảnh sát gọi đến, bị triệu đến đồn cảnh sát, bị cố ý điều tra công khai ở khu dân cư hay bị hăm dọa trên mạng xã hội … Bà Olga kể : « Những người ái quốc ủng hộ Putin viết rằng tất cả chúng tôi đều là gái mại dâm, là những kẻ phản bội tổ quốc, rằng chúng ta phải bị treo cổ, rằng họ sẽ tìm ra từng người trong số chúng tôi và giết chúng tôi. Tôi không nhớ lần cuối cùng tôi ngủ ngon giấc là khi nào, chỉ biết là đã từ lâu lắm rồi ».
Chính phủ nay đã chặn việc cho quân dự bị động viên trở về. Vladimir Putin trong tuần này cũng đã đặt chỉ tiêu tăng 15% quân số.
