Sau nhiều tuần lễ căng thẳng, hôm qua, 17/01/2024, trong một thông cáo chung kết thúc hội nghị lần thứ 8 của Cơ Chế Tham Vấn Song Phương về Biển Đông tại Thượng Hải, bộ Ngoại Giao Trung Quốc và Philippines thông báo hai bên đã đồng ý tìm cách « cải thiện các kênh liên lạc » để xử lý tranh chấp chủ quyền trong vùng biển này.
Đăng ngày: 18/01/2024
Hãng tin Anh Reuters cho biết hội nghị do trợ lý ngoại trưởng Trung Quốc Nông Dung (Nong Rong) và thứ trưởng ngoại giao Philippines Theresa Lazaro chủ trì. Hai bên đã « trao đổi quan điểm một cách thẳng thắn và sâu sắc ». Trong thời gian gần đây, căng thẳng đã bùng lên giữa Trung Quốc và Philippines vì những tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, mà Manila gọi là Biển Tây Philippines. Bắc Kinh và Manila cùng ghi nhận quan hệ song phương « không chỉ giới hạn trên hồ sơ Biển Đông ».
Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nhấn mạnh, tại hội nghị ở Thượng Hải, đôi bên cùng tin tưởng « duy trì đối thoại và các kênh liên lạc là điều thiết yếu » nhằm bảo đảm « hòa bình và ổn định » tại vùng Biển Đông. Còn theo thông cáo của bộ Ngoại Giao Philippines, hai nước đã « đồng ý giải quyết các sự cố một cách bình tĩnh và luôn thông qua giải pháp ngoại giao ».
Liên quan đến những sự cố gần đây chung quanh Bãi Cỏ Mây trong khu vực quần đảo Trường Sa, mà Philippines gọi là Bãi Ayungin, phía Philippines ghi nhận : « Mỗi bên đều có quan điểm riêng về Bãi Ayungin và cùng cam kết cố gắng tránh để căng thẳng leo thang ». Cuối năm 2023, Philippines và Trung Quốc đã quy trách nhiệm cho nhau trong vụ va chạm tàu ở khu vực Bãi Cỏ Mây. Theo giải thích của Manila, hai tàu chở hàng tiếp liệu của Philippines đã bị tuần duyên Trung Quốc « đâm vào ». Trước đó, ở bãi cạn Scarborough, nhiều tàu của Philippines cũng đã bị phía Trung Quốc uy hiếp. Trong các sự cố này, Bắc Kinh luôn khẳng định « xử lý các sự cố một cách chuyên nghiệp và đúng đắn » trong trường hợp hải phận của Trung Quốc bị « tàu nước ngoài xâm nhập ».
Ngoài vấn đề Biển Đông, quan hệ Trung Quốc – Philippines gần đây còn bị vấn đề Đài Loan chi phối : Cách nay 2 ngày Trung Quốc đã triệu đại sứ Philippines tại Bắc Kinh lên phản đối, cảnh cáo « đừng đùa với lửa », sau khi tổng thống Ferdinand Marcos Jr. gửi điện chúc mừng tổng thống tân cử Đài Loan Lại Thanh Đức, mà Trung Quốc gọi là « kẻ có lập trường ly khai ». Trong thông cáo hôm nay, bộ Ngoại Giao Trung Quốc nhắc lại Manila cần tôn trọng nguyên tắc « một nước Trung Hoa duy nhất » và ngừng sử dụng « những từ ngữ và hành động không thích hợp liên quan đến Đài Loan ».
