Từ hôm qua, 16/02/2024, các nước phương Tây đồng loạt lên án Matxcơva về cái chết của nhà đối lập hàng đầu ở Nga Alexei Navalny. Theo nhà chức trách Nga, ông Navalny đã chết trong một nhà tù ở vùng Bắc Cực trong hoàn cảnh mờ ám.
Đăng ngày: 17/02/2024
Trong một thông cáo ngắn gọn hôm qua, nhà chức trách Nga chỉ báo cho biết là họ đã cố hết sức để cấp cứu cho ông Navalny, nhưng đã không thể cứu sống nhà đối lập mà tình trạng sức khỏe đã suy yếu nhiều sau vụ ông bị đầu độc vào năm 2020 và sau đợt tuyệt thực trong tù vào năm 2021.
Ngay từ tối qua, chính phủ Anh Quốc đã triệu các nhà ngoại giao của sứ quán Nga ở Luân Đôn lên để nói rõ chính Matxcơva “phải chịu trách nhiệm hoàn toàn” về cái chết của ông Navalny. Chính phủ Anh Quốc còn yêu cầu tiến hành “một cuộc điều tra đầy đủ và minh bạch”. Đây cũng là yêu cầu của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã cáo buộc tổng thống Nga Vladimir Putin “có trách nhiệm về cái chết của Navalny”, mà ông xem là “một tiếng nói mạnh mẽ của sự thật”. Trong cuộc họp báo chung với tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Paris, tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhận định cái chết của Navalny thể hiện “sự yếu đuối của điện Kremlin và nỗi sợ các nhà đối lập”. Tổng thống Zelensky thì cho rằng nhà đối lập Nga “đã bị sát hại như hàng ngàn người khác, chỉ vì một người duy nhất, Putin”.
Liên Hiệp Châu Âu đã lên án chế độ Nga về cái chết của Navalny. Thủ tướng Úc Anthony Albanese ngày 17/07/2024 cũng có phản ứng tương tự.
Riêng nước Đức, nơi mà nhà đối lập Navalny từng được chữa trị sau khi bị đầu độc, phản ứng như thế nào về cái chết của ông ? Từ Berlin, thông tín viên Pascal Thibaut tường trình:
“Đối với nước Đức, tin về cái chết của Alexeï Navalny gây ra cú sốc kép, bởi vì Berlin đã từng đón tiếp nhà đối lập, lúc đó là nạn nhân của một vụ đầu độc ở Nga và chính các bác sĩ Berlin đã cứu sống ông trước khi ông Navalny vài tháng sau đó quyết định trở về nước.
Là người đã cam kết chữa trị cho nhà đối lập Nga, cựu thủ tướng Angela Merkel đã vào bệnh viện để thăm ông. Hôm qua, bà Merkel cho biết “bị chấn động rất mạnh”, cho rằng “một tiếng nói can đảm đã bị dập tắt bằng những phương pháp kinh khủng”.
Đối với đương kim thủ tướng Đức Olaf Scholz, Alexeï Navalny “rất có thể đã trả giá bằng mạng sống cho sự can đảm của ông”. Trong một thông cáo, tổng thống Đức Steinmeier viết : “Ông ấy đã dấn thân hết sức mình cho một tương lai dân chủ của nước Nga. Một tương lai mà chế độ Putin muốn ngăn cản bằng quyền lực tàn bạo của ông ta”.
Tại Berlin, nơi mà Navalny đã được chữa trị, hàng trăm người biểu tình đã đến tưởng niệm ông trước sứ quán Nga với biểu ngữ như “Putin là một kẻ sát nhân”. Ngay cả các nhật báo của Đức, bình thường tỏ ra chừng mực, cũng đăng những bình luận tố cáo thẳng thừng “Navalny đã bị sát hại. Putin là kẻ sát nhân”, trên tờ Tagesspiegel của Berlin. Nhật báo Frankfurter Allgemeine thì xem đây là “một vụ án mạng chính trị”.
Ngoài Đức, tại nhiều nước châu Âu khác cũng như tại Hoa Kỳ, tối qua, hàng trăm người đã tập hợp để tưởng niệm nhà đối lập Nga và lên án chế độ Putin.