Cựu Thủ tướng Hun Sen đã bay từ Campuchia tới Thái Lan thăm ông Thaksin hôm 21/2 tại dinh thự Ban Chan Song La ở Bangkok sau khi vị cựu Thủ tướng Thái Lan ra viện ba ngày trước (18/2).
Tài khoản Facebook Samdech Hun Sen of Cambodia có 14 triệu người theo dõi hôm 21/2 đăng hình ảnh ông Hun Sen và ông Thaksin ngồi trên sofa, uống nước dừa, cùng một đoạn thông tin ngắn cho hay cả hai ‘không nói chuyện chính trị’, và rằng cuộc gặp gỡ này giúp tăng cường ‘tình anh em’ 32 năm giữa hai người.
Ông Hun Sen, cảm kích trước sự chào đón của ông Thaksin và con gái ông này là bà Paetongtarn, đã mời hai người tới Campuchia vào ngày 14-15/3, theo Bangkok Post.
Bà Paetongtarn trước đó nói rằng ông Hun Sen cảm thấy lo lắng về tình hình sức khỏe của vị cựu thủ tướng Thái Lan.
Các thành viên cấp cao của đảng cầm quyền Pheu Thai, do bà Paetongtarn là chủ tịch, hồi đầu tuần đã đưa ra những thông tin mâu thuẫn về tình trạng sức khỏe của ông Thaksin, đề cập đến các bệnh như rách cơ chóp xoay vai, thoái hóa đốt sống cổ và hạn chế khả năng vận động, theo Thai PBS World.
Chuyên cơ sang trọng
Hình ảnh được đăng tải trên trang Facebook chính thức Samdech Hun Sen of Cambodia cho thấy ông Hun Sen di chuyển bằng máy bay riêng.
Đó là một chiếc Gulfstream G650ER với nội thất rất tiện nghi, sang trọng.
Sau khi chiếc máy bay đáp xuống sân bay Don Mueang ở Bangkok, ông Hun Sen được nhiều người chào đón. Một chiếc xe siêu sang Maybach màu đen-xám tới tận bãi đỗ máy bay chở ông đi, cùng với đó là một xe hộ tống.
Theo trang Thai Enquirer, an ninh đã được thắt chặt quanh dinh thự Ban Chan Song La của ông Thaksin trong chuyến viếng thăm của cựu Thủ tướng Hun Sen.
Cùng lúc, bà Sitanan Satsaksit, chị gái của nhà hoạt động dân chủ Wanchalearm, đã tìm cách đến biểu tình phản đối trước nhà ông Thaksin nhưng đã bị chặn lại.
Wanchalearm là nhà hoạt động dân chủ của Thái Lan, từng bị cáo buộc phạm tội khi quân, đã đào tẩu sang Campuchia sau cuộc đảo chính năm 2014.
Đến tháng 6 năm 2020, các nhân chứng cho hay ông Wanchalearm đã bị bắt cóc lên một chiếc xe van trong khi đang đi mua đồ ăn gần chung cư nơi ông ở tại Campuchia. Ông bặt tăm từ đó tới nay và giới hoạt động dân chủ cho rằng ông đã bị chính quyền Thái Lan cho “biến mất”, một trong chín trường hợp “biến mất” kiểu này trong giai đoạn 2014 – 2020.
Tình bạn 32 năm
Theo tờ The Nation, mối quan hệ của hai vị cựu thủ tướng được ghi nhận từ năm 1992, khi hai người gọi nhau là “anh em kết nghĩa.”
Sự xuất hiện của ông Thaksin tại bữa tiệc sinh nhật lần thứ 72 của ông Hun Sen ngày 5/8/2023 ở Campuchia đã thu hút sự chú ý đặc biệt của công chúng.
Lúc bấy giờ, ông Hun Sen đã tiết lộ với trang tin Fresh News của Campuchia rằng ông Thaksin và em gái, bà Yingluck Shinawatra, đã ở lại một đêm tại dinh thự của ông sau bữa tiệc.
Ngày 6/8, ba người dùng bữa sáng cùng nhau trước khi ông Thaksin và bà Yingluck rời Campuchia.
Người phát ngôn chính phủ Campuchia, ông Phay Siphan, ngày 6/8/2023 nói rằng ông Thaksin tham gia tiệc sinh nhật của ông Hun Sen hoàn toàn là do mối quan hệ cá nhân giữa hai người, theo The Nation.
“Ông ấy [Hun Sen] mong họ [phía Thái Lan] hiểu được tình bạn của ông, ông Thaksin và bà Yingluck. Ba người đã tuyên bố là anh em kết nghĩa và không có lý do chính trị.”
Thời điểm đó ông Hun Sen đang giữ chức Thủ tướng Campuchia, còn ông Thaksin đã lưu vong được 15 năm sau khi rời khỏi Thái Lan năm 2008.
Năm 2009, ông Hun Sen bổ nhiệm ông Thaksin làm cố vấn kinh tế cho Campuchia.
Thái Lan sau đó đã triệu hồi đại sứ tại Campuchia về nước và nói rằng đây là “biện pháp trả đũa ngoại giao đầu tiên” nhằm thể hiện những quan ngại của người dân Thái Lan.
Ông Thaksin quyết định từ chức vào tháng 8/2010.
15 năm lưu vong
Ông Thaksin Shinawatra giữ chức Thủ tướng Thái Lan từ năm 2001 đến năm 2006. Ông là thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Thái Lan lãnh đạo chính phủ dân cử hết một nhiệm kỳ (4 năm). Sau đó ông còn tái đắc cử.
Tuy nhiên, ông đã bị lật đổ trong cuộc đảo chính vào đêm 19/9/2006 và đã rời Thái Lan vào năm 2008.
Sau đó ông trải qua những năm sống lưu vong, chủ yếu ở London hoặc Dubai.
Khi quay trở lại Thái Lan vào tháng 8/2023, ông ngay lập tức bị bắt giữ. Tuy nhiên, ông đã không phải ngồi tù một đêm nào. Ngay trong đêm đầu tiên sau khi bị bắt, ông đã được chuyển tới bệnh viện “vì lý do sức khỏe”.
Thời hạn tám năm tù ban đầu của ông Thaksin đã được vua Thái Lan giảm xuống còn một năm – chỉ vài ngày sau khi ông trở về từ nơi lưu vong.
Ngày 18/2/2024, ông Thaksin đã được trả tự do theo lệnh ân xá và đưa ra khỏi một bệnh viện cảnh sát ở thủ đô, nơi ông đã được điều trị trong sáu tháng qua.
Đảng Pheu Thai, vốn được coi là chính đảng của gia đình ông, hiện đang nắm quyền ở Thái Lan.
Trong khi bị nhiều người thuộc tầng lớp giàu có ở Bangkok ghét bỏ, hàng triệu người nông thôn nghèo ở Thái Lan yêu mến ông do các chính sách dân túy.
Tình riêng và việc chung
Các nhà phân tích cho rằng cuộc viếng thăm của ông Hun Sen vừa mang tình riêng mà vừa có ý nghĩa chung trong quan hệ giữa hai quốc gia, xét ảnh hưởng của hai vị cựu thủ tướng đối với chính phủ mỗi nước, theo Reuters.
“Cuộc viếng thăm phản ánh cách làm chính trị của giới tinh hoa Đông Nam Á,” Giáo sư khoa học chính trị Siripan Nogsuan Sawasdee từ Đại học Chulalongkorn đánh giá.
Theo đó, mối quan hệ giữa hai ông có thể giúp hai nước vượt qua những vấn đề khó khăn song phương, chẳng hạn như cùng khai thác hydrocardon tại những vùng chồng lấn ở ngoài khơi, một vấn đề đã rơi vào bế tắc hàng chục năm qua.
Dù đã bị lật đổ gần 20 năm trước và trải qua nhiều năm ở nước ngoài, ông Thaksin, 74 tuổi, vẫn có một gia tài đồ sộ (ước tính 2,1 tỉ USD vào năm 2023) và được cho là vẫn có sức ảnh hưởng lớn đối với chính trường Thái Lan.
Chính phủ Thủ tướng đương nhiệm Srettha Thavisin là của Đảng Pheu Thai, vốn hình thành từ Đảng Thai Rak Thai do ông Thaksin sáng lập trước đây.
Trong khi đó, ông Hun Sen dù đã rời chức thủ tướng Campuchia nhưng được đánh giá là vẫn còn quyền lực bao trùm tại vương quốc chùa tháp. Con trai của ông là Hun Manet hiện đang kế nhiệm ông ở ghế thủ tướng sau cuộc bầu cử vào năm ngoái.
Ông Hun Sen, 71 tuổi, hiện giữ chức Chủ tịch Hội đồng Cơ mật Tối cao Campuchia.
