Hình ảnh vệ tinh chụp Bãi cạn Scarborough ở Biển Đông cho thấy một hàng rào nổi mới được dựng lên chặn lối vào khu vực này, gần nơi các tàu của Philippines và tàu cảnh sát biển Trung Quốc thường xuyên có các cuộc va chạm, theo nguồn tin độc quyền của Reuters.
Một trong những hình ảnh do Maxar Technologies chụp hôm 22/2 và Reuters được độc quyền xem cho thấy hàng rào này chắn ngang lối vào bãi cạn, nơi cảnh sát biển Trung Quốc tuần trước khẳng định họ đã xua đuổi một tàu Philippines ‘xâm nhập trái phép’ vào vùng biển mà Bắc Kinh nói của mình.
Philippines tuần trước vừa triển khai một tàu của Cục Nghề cá và Tài nguyên Thủy sản tới tuần tra ở bãi cạn và tiếp nhiên liệu cho ngư dân Philippines đang hoạt động ở khu vực này. Philippines nói rằng tuyên bố của Trung Quốc là ‘không chính xác’ và các hoạt động của Manila là hợp pháp.
Trung Quốc khẳng định chủ quyền đối với Bãi cạn Scarborough, dù bãi này nằm trong khu vực đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý của Philippines. Một tòa án trọng tài quốc tế ở La Haye đã khẳng định rằng các tuyên bố của Trung Quốc là không có cơ sở pháp lý – một quyết định mà Bắc Kinh bác bỏ.
Hành động của Trung Quốc biến rạn san hô này thành một trong những thực thể trên biển gây tranh chấp nhất ở châu Á và trở thành điểm nóng ngoại giao về chủ quyền và quyền đánh bắt cá.
Các hình ảnh vệ tinh củng cố một báo cáo và video do Lực lượng Tuần duyên Philippines công bố hôm Chủ nhật (25/2) cho thấy hai tàu bơm hơi của cảnh sát biển Trung Quốc đang triển khai các hàng rào nổi tại lối vào bãi cạn.
Lực lượng Tuần duyên Philippines nói rằng một tàu của cảnh sát biển Trung Quốc đã theo dõi tàu của Cục Nghề cá và Tài nguyên Thủy sản Philippines, “tiến hành các biện pháp ngăn chặn” cách bãi cạn khoảng 1,3 hải lý (2,4 km) và tiếp cận rất gần bãi này.
“Chúng tôi cho rằng (rào chắn) là dùng để nhắm vào các tàu của chính phủ Philippines vì họ lắp đặt nó mỗi khi họ giám sát sự hiện diện của chúng tôi trong khu vực lân cận đảo Bajo de Masinloc,” Jay Tarriela, người phát ngôn của Tuần duyên Philippines, nói.
Bajo de Masinloc là tên Philippines dùng để gọi Bãi cạn Scarborough.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói rằng “Hoàng Nham Đảo”, tên mà Trung Quốc đặt cho bãi cạn này, là “lãnh thổ vốn có của Trung Quốc”.
Bà này nói: “Gần đây, phía Philippines đã thực hiện một loạt hành động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc tại vùng biển gần bãi cạn này. Trung Quốc phải thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ cũng như quyền và lợi ích hàng hải của mình.”
Một hình ảnh vệ tinh khác cho thấy hoạt động được mô tả là “có khả năng Trung Quốc đánh chặn tàu của Cục Nghề cá và Tài nguyên Thủy sản Philippines ” tại Bãi cạn Scarborough.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, tuyến hàng hải có lượng hàng hóa lưu thông mỗi năm hơn 3.000 tỷ USD.
Yêu sách của nước này chồng chéo với yêu sách của Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei.
Ian Storey, một thành viên cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak của Singapore, nhận định: “Những gì chúng ta đang thấy ở Bãi cạn Scarborough hiện nay có thể là sự khởi đầu cho việc Bắc Kinh đẩy lùi nỗ lực của Manila”.
Ông nói, kể từ khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr nhậm chức vào tháng 6/2022, Philippines đã thách thức sự hiện diện của Trung Quốc tại Scarborough và những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm ngăn chặn việc tiếp tế cho quân đội Philippines đóng tại Bãi cạn Second Thomas.
Ông Storey nói: “Những nỗ lực của Trung Quốc nhằm ngăn chặn ngư dân Philippines đánh cá ở Bãi cạn Scarborough là hoàn toàn bất hợp pháp. Phán quyết của tòa trọng tài năm 2016 đã trao cho ngư dân của cả hai nước quyền đánh bắt cá ở đó. Manila chỉ đơn thuần ủng hộ các quyền hợp pháp của ngư dân Philippines.”
Bãi cạn này được ưa chuộng nhờ nguồn cá dồi dào và màu nước ngọc lam tuyệt đẹp, cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho tàu thuyền khi có bão.
Bà Tarriela cho biết người Trung Quốc đã dỡ bỏ rào cản vài giờ sau khi tàu của Philippines rời đi. Các bức ảnh không cho thấy rõ rào chắn chắc chắn đến mức nào và liệu nó có gây trở ngại cho các tàu chiến lớn hơn hay không.
Trong một bài báo hôm Chủ nhật, tờ Global Times của Trung Quốc đăng bài viết trong đó nói rằng “Philippines đã lạm dụng và đơn phương phá hoại nền tảng thiện chí của Bắc Kinh đối với Manila” vốn cho phép ngư dân Philippines hoạt động gần đó, bằng cách xâm phạm chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc.
Bài báo dẫn lời các chuyên gia cho rằng: “Nếu những hành động khiêu khích như vậy vẫn tiếp diễn, Trung Quốc có thể buộc phải thực hiện các biện pháp hiệu quả hơn để kiểm soát tình hình”.
