Ứng cử viên Donald Trump và Tổng thống Joe Biden đã nhận được các câu hỏi về một loạt vấn đề trong cuộc tranh luận trên đài truyền hình CNN ở Atlanta, bang Georgia vào đêm 27/6.
Họ đã đưa ra nhiều tuyên bố, cáo buộc về các vấn đề như kinh tế, phá thai và thuế.
BBC Verify (bộ phận kiểm chứng của BBC) đã kiểm tra một số phát biểu được đưa ra trên sân khấu của cuộc tranh luận.
Biden có kế hoạch tăng thuế lên gấp bốn lần?
PHÁT BIỂU: Ông Trump nói rằng ông Biden “muốn tăng thuế của quý vị lên bốn lần… Ông ta muốn vô hiệu hóa chính sách cắt giảm thuế của Trump”.
XÁC MINH: Bản kế hoạch Ngân sách liên bang gần đây nhất (Budget of the U.S. Government Fiscal Year 2025) của Tổng thống Biden không đề cập đến việc tăng gấp bốn lần thuế đối với các hộ gia đình bình thường. Trên thực tế, bản kế hoạch này đề xuất cắt giảm thuế đối với các gia đình có thu nhập dưới 400.000 USD một năm, cùng với đó là tăng thuế đối với những gia đình có thu nhập cao hơn.
Ông Trump đã đưa ra các biện pháp cắt giảm thuế sâu rộng vào năm 2017 và nhiều biện pháp trong số này sẽ hết hạn vào năm 2025.
Ngay cả khi những biện pháp cắt giảm trên không được gia hạn thì cũng không dẫn đến việc tăng thuế hộ gia đình lên gấp 4 lần.
Một phân tích do Trung tâm Chính sách Thuế thực hiện dựa trên bản kế hoạch Ngân sách năm 2024 đã kết luận rằng 1% người có thu nhập cao nhất sẽ phải chịu mức thuế tăng 9,7%.
Vượt biên trái phép giảm 40%?
PHÁT BIỂU: Tổng thống Joe Biden nói: “Tôi đã thực hiện thay đổi theo cách để bây giờ quý vị đang chứng kiến thực tế có ít hơn 40% số người vượt biên bất hợp pháp, điều đó tốt hơn so với thời điểm ông ta rời nhiệm sở.”
XÁC MINH: Kể từ khi ông Biden đưa ra các quy định vào đầu tháng 6 về hạn chế quyền của những người vượt biên để xin tị nạn, số lượt vượt biên bất hợp pháp hằng ngày trung bình khoảng 2.000, theo dữ liệu nội bộ của Bộ An ninh Nội địa do đối tác tin tức CBS News của BBC thu được.
Con số này giảm 47% so với mức trung bình hằng ngày 3.800 trong tháng 5.
Năm 2019, dưới thời chính quyền Trump, số vụ vượt biên bất hợp pháp lên tới 4.300. Nhưng có những tháng trong đại dịch Covid, số người vượt biên trái phép trung bình chỉ dưới 2.000 người.
Kể từ tháng 2 năm 2021, cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ cho biết đã có 9,6 triệu cuộc chạm trán giữa lực lượng chức năng với những người đã vượt qua biên giới phía Nam.
Điều này không có nghĩa là chừng đó người đã vào Mỹ, vì một số trong số này sẽ là cùng một người mà vào nhiều lần. Những người khác sẽ bị buộc phải quay lại hoặc bị trục xuất.
Quan điểm của Biden về nạo phá thai muộn là gì?
Về vấn đề phá thai, Biden cho biết ông sẽ khôi phục lại phán quyết Roe v Wade nếu đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa. (Roe v Wade là phán quyết mang tính bước ngoặt của Tòa án Tối cao Mỹ vào năm 1973, qua đó cho phép một phụ nữ được quyết định phá thai.)
Khi được hỏi liệu ông có ủng hộ việc đặt giới hạn pháp lý về thời gian muộn nhất của thai kỳ mà một phụ nữ có thể phá thai hay không, tổng thống đã chỉ ra sự ủng hộ của ông đối với khuôn khổ pháp lý trong quyết định Roe v Wade.
PHÁT BIỂU: Trump đáp trả: “Vậy điều đó có nghĩa là ông ta có thể lấy mạng em bé vào tháng thứ chín và thậm chí sau khi sinh” và nói thêm “như chúng tôi nói, ông ta sẵn sàng lôi tuột em bé ra khỏi bụng mẹ vào tháng thứ chín và giết chết em bé đó.”
XÁC MINH: Khuôn khổ của phán quyết Roe v Wade nêu rõ trong giai đoạn ba tháng thứ hai (second trimester: tam cá nguyệt thứ hai, tương đương tuần 13 đến tuần 26 của thai kỳ), tiểu bang chỉ có thể điều chỉnh hành vi phá thai để bảo vệ sức khỏe của người phụ nữ. Trong tam cá nguyệt thứ ba (tuần 27 tới khi sinh), tiểu bang có thể điều chỉnh hoặc cấm phá thai để bảo vệ lợi ích của thai nhi, trừ khi cần thiết để bảo toàn tính mạng hoặc sức khỏe của người phụ nữ.
Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, ông Trump đã hứa sẽ lật ngược phán quyết Roe v Wade, một quyết định mang tính bước ngoặt của Tòa án Tối cao nhằm đảm bảo quyền phá thai trên toàn quốc cho đến khi thai nhi có thể sống sót bên ngoài tử cung (sau khoảng 24 tuần).
Phán quyết này đã bị tòa án bãi bỏ vào năm 2022, trong đó có ba thẩm phán do Trump bổ nhiệm.
Giết trẻ sơ sinh là bất hợp pháp ở mọi tiểu bang của Mỹ và không có tiểu bang nào tìm cách thông qua luật để có thể thay đổi điều đó.
Dưới 1% số ca phá thai ở Mỹ xảy ra từ tuần thứ 21 trở lên, theo dữ liệu từ Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC).
Và 93,5% trường hợp phá thai xảy ra trong ba tháng đầu tiên, tức là trước 13 tuần.
Lính Mỹ có thiệt mạng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden?
PHÁT BIỂU: Ông Biden cho biết ông là tổng thống duy nhất trong thập kỷ qua nắm quyền mà không có “bất kỳ binh sĩ nào chết ở bất kỳ đâu trên thế giới như ông ấy [Trump] đã từng”.
XÁC MINH: Ba quân nhân Mỹ đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Jordan vào tháng 1 năm nay.
Và trong quá trình Mỹ rút quân khỏi Afghanistan vào tháng 8 năm 2021, có 13 quân nhân Mỹ đã thiệt mạng trong một vụ tấn công liều chết tại sân bay Kabul do IS-K, chi nhánh ở Afghanistan của tổ chức Nhà nước Hồi giáo, thực hiện.
Theo số liệu của Hệ thống Phân tích Thương vong Quốc phòng, 65 quân nhân Hoa Kỳ đã thiệt mạng trong chiến đấu trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump từ năm 2017-2020.
Biden có ‘thâm hụt lớn nhất lịch sử’?
PHÁT BIỂU: “Ông ta có mức thâm hụt lớn nhất trong lịch sử đất nước chúng ta,” ông Trump nói về ông Biden.
XÁC MINH: Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ, thâm hụt đạt đỉnh khi ông Trump còn ở Nhà Trắng ở mức 3.130 tỷ USD.
Đến năm 2023, khi Biden nắm quyền, nó đã giảm xuống còn 1.700 tỷ USD nhưng ước tính vào năm 2024 sẽ tăng trở lại lên 1.900 tỷ USD.
Tỷ lệ người da đen thất nghiệp thấp nhât?
PHÁT BIỂU: Tại một thời điểm trong cuộc tranh luận, ông Biden cho biết tỷ lệ thất nghiệp của người da đen “nằm ở mức thấp nhất xét trong một thời gian dài”.
XÁC MINH: Mặc dù đúng là tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ gốc Phi đã đạt mức thấp kỷ lục trong một tháng dưới thời chính quyền Biden, nhưng tuyên bố này thiếu bối cảnh.
Theo Cục Thống kê Lao động, tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ da đen là 4,8% vào tháng 4 năm 2023 dưới thời Biden, mức thấp kỷ lục vào thời điểm đó.
Kể từ đó, con số này đã tăng trở lại và đạt mức 6,1% vào tháng 5/2024.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của người Mỹ gốc Phi trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump đã giảm xuống còn 5,3% vào tháng 8 và tháng 9 năm 2019, cũng là mức thấp kỷ lục vào thời điểm đó.
Biden có đóng vai trò gì trong việc kết án Trump không?
PHÁT BIỂU: Ông Biden đứng sau vụ truy tố ông Trump dẫn đến việc ông ta bị kết án liên quan đến hành vi chi tiền bịt miệng gần đây ở New York.
Ông Trump nói: “Về cơ bản, ông ta đã nhắm vào đối thủ chính trị của mình vì ông ta nghĩ điều đó sẽ gây tổn hại cho tôi.”
XÁC MINH: Vụ án được các công tố viên New York đưa ra chứ không phải bất kỳ cơ quan liên bang nào. Bộ Tư pháp không phê chuẩn các quyết định buộc tội của văn phòng công tố quận Manhattan.
Điều gì đã xảy ra với lạm phát?
PHÁT BIỂU: Trump nói trong cuộc tranh luận rằng Biden thừa hưởng tình trạng “gần như không có lạm phát” khi ông nhậm chức và hiện tại “lạm phát đang giết chết chúng ta”.
XÁC MINH: Khi Biden nhậm chức vào tháng 1 năm 2021, lạm phát ở mức 1,4% bằng cách sử dụng thước đo lạm phát được sử dụng rộng rãi nhất, Chỉ số Giá tiêu dùng, dựa trên chi tiêu trung bình ở khu vực thành thị.
Lạm phát đã tăng đáng kể trong hai năm đầu tiên ông Biden nắm quyền, đạt mức cao nhất là 9,1% trong năm tính đến tháng 6 năm 2022.
Con số này tương đương với nhiều quốc gia phương Tây khác, những quốc gia có tỷ lệ lạm phát cao vào năm 2021 và 2022, nguyên nhân chính là các vấn đề về chuỗi cung ứng toàn cầu do hậu quả của đại dịch Covid và cuộc chiến ở Ukraine.
Kể từ đó, lạm phát của Mỹ đã giảm đều đặn, với con số hàng tháng mới nhất là 3,3% vào tháng 5.
Tính từ khi ông Biden nhậm chức vào tháng 1 năm 2021, giá đã tăng tổng cộng khoảng 20%.
