July 13, 2024
Ngày 11/7, Dân biểu liên bang Hoa Kỳ Michelle Steel đã có bài phát biểu trước Hạ viện, kêu gọi trả tự do cho hai nhà hoạt động nhân quyền Y Quynh Bdap và Nguyễn Thúy Hạnh. Bà yêu cầu Việt Nam ngừng “chà đạp” nhân quyền đối với công dân của mình.
Trong đoạn video đăng trên mạng xã hội X, nữ dân biểu đại diện khu vực bầu cử 45 của bang California nói: “Ông Y Quynh Bdap là một nhà hoạt động tôn giáo thiểu số của Việt Nam, hiện đang tị nạn tại Thái Lan từ năm 2018. Ông có thể đối mặt với sự tra tấn và án tù dài hạn nếu bị dẫn độ về Việt Nam. Điều này vi phạm nghiêm trọng những cam kết về nhân quyền mà Thái Lan đã đưa ra.”
Bà Steel tiếp tục: “Bà Nguyễn Thúy Hạnh là nhà hoạt động nhân quyền hiện đang bị tạm giam ở Việt Nam. Việc giam giữ bà không chỉ bất công mà còn tàn nhẫn khi bà đang phải hóa trị vì căn bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn 2.”
Nữ dân biểu Mỹ cũng kêu gọi các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và Thái Lan đảm bảo việc trả tự do cho hai nhà hoạt động này, đồng thời thúc giục chính phủ Việt Nam ngừng vi phạm nhân quyền đối với công dân của mình.
Trước đó, ngày 10/7, bà Steel đã công bố hai bức thư gửi Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper và Đại sứ Thái Lan tại Mỹ Suriya Chindawongse. Bà yêu cầu Đại sứ Knapper can thiệp để bà Hạnh được điều trị bệnh, và hối thúc chính quyền Thái Lan ngừng dẫn độ ông Y Quynh về Việt Nam.
Trong thư gửi Đại sứ Chindawongse, bà Steel viết: “Quyết định bắt giữ và có khả năng dẫn độ ông Y Quynh Bdap sẽ vi phạm các cam kết quốc tế về nhân quyền và mâu thuẫn với nghĩa vụ của Thái Lan với tư cách là thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (UNHRC).” Bà cũng nhấn mạnh Thái Lan nên thả ông Y Quynh và hợp tác với các đồng minh toàn cầu để đảm bảo ông ấy có thể tái định cư ở nước thứ ba.
Trong thư gửi Đại sứ Knapper, bà Steel yêu cầu ông sử dụng khả năng ngoại giao của mình để đảm bảo việc phóng thích bà Nguyễn Thúy Hạnh và cho bà được điều trị thích hợp. Bà bày tỏ lo ngại về việc chính quyền giam cầm các tù nhân lương tâm mắc bệnh, tạo ra một tiền lệ xấu trong bối cảnh các quyền tự do ở Việt Nam ngày càng suy thoái.
VOA đã liên lạc với Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Đại sứ quán Thái Lan tại Hoa Kỳ và Bộ Ngoại giao Việt Nam để yêu cầu bình luận về lời kêu gọi của bà Steel, nhưng chưa nhận được phản hồi.
Ông Y Phic Hdok, một nhà hoạt động từ bang California, Mỹ, đồng thời là đồng sáng lập viên của nhóm Người Thượng vì Công lý, cũng lên tiếng: “Việc ông Y Quynh Bdap đối mặt với nguy cơ bị dẫn độ là một minh chứng cho sự đàn áp ngày càng tăng đối với tiếng nói bất đồng trong khu vực.” Ông kêu gọi chính phủ Thái Lan tôn trọng luật pháp quốc tế và nghĩa vụ nhân quyền của họ.
Ông Y Quynh Bdap, 32 tuổi, bị bắt ở Bangkok vào ngày 11/6 vì “ở quá hạn” thị thực. Bộ Ngoại giao Thái Lan xác nhận ông đã bị kết án 10 năm tù về tội “khủng bố” bởi tòa án Việt Nam hồi tháng 1/2024, và phiên tòa tranh tụng về việc dẫn độ ông dự kiến diễn ra vào ngày 15/7.
Ông Huỳnh Ngọc Chênh, chồng của bà Hạnh, chia sẻ: “Gia đình đã nỗ lực gửi khẩn cầu đến các cấp chính quyền để bà Hạnh được tại ngoại và ra ngoài chữa bệnh. Chúng tôi rất hoan nghênh và biết ơn bức thư của bà dân biểu gửi Đại sứ Hoa Kỳ cũng như lời kêu gọi tại Quốc hội Mỹ.”
Bà Hạnh, 61 tuổi, bị bắt vào tháng 4/2021 với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước” sau nhiều năm đấu tranh cho tự do, dân chủ. Bà còn là người sáng lập và điều hành Quỹ 50k giúp đỡ gia đình các tù nhân lương tâm. Gia đình cho biết bà đã bị tạm giam hơn 3 năm mà chưa được xét xử và gần đây phát hiện bị ung thư cổ tử cung giai đoạn giữa.
Hồi tháng 12/2022, Dân biểu liên bang Hoa Kỳ Ro Khanna cũng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho bà Hạnh. Ông Khanna nhấn mạnh rằng “những cuộc tấn công ác ý vào những người bảo vệ nhân quyền phải chấm dứt.” (Dat Viet/KTT)
