26 tháng 7 2024
Gia đình doanh nhân gốc Việt David Dương và nữ thị trưởng người Hmong Sheng Thao đã trở thành tâm điểm chú ý kể từ khi FBI khám nhà của họ ở thành phố Oakland, bang California, Mỹ hôm 20/6.
Ông David Dương là một trong những doanh nhân gốc Việt có tiếng tại Mỹ, được mệnh danh là “vua rác” khi sở hữu công ty California Waste Solutions (CWS) phụ trách xử lí rác thải trong toàn thành phố Oakland.
Công ty này đang bị FBI điều tra về các khoản đóng góp cho chiến dịch tranh cử của bà Sheng Thao và các quan chức khác của Oakland.
Tờ San Francisco Chronile mới đây đã công bố danh sách các khoản quyên góp hàng triệu đô la từ Giám đốc điều hành CWS David Dương, Giám đốc Tài chính Kristina Dương và Phó Chủ tịch Victor Dương cho các chính trị gia địa phương, tiểu bang và liên bang trong hai thập niên qua.
Mặc dù hồ sơ cho thấy gia đình ông David Dương từng ủng hộ các ứng cử viên Đảng Dân chủ, nhưng họ bắt đầu tăng cường ủng hộ Đảng Cộng hòa vào năm 2020.
Một số khoản quyên góp lớn nhất của gia đình “vua rác” đã được chuyển đến chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của ông Donald Trump và nhiều ủy ban của Đảng Cộng hòa.
Theo danh sách mà báo San Francisco Chronile công bố, gia đình ông David Dương từng góp cho chiến dịch tranh cử của ông Trump 4 lần, với tổng số tiền là 312.200 USD (tương đương gần 8 tỷ đồng, quy đổi theo tỷ giá hiện nay).
Bà Kamala Harris, đối thủ hiện tại của ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng 2024, cũng từng được gia đình gốc Việt này ủng hộ tiền nhiều lần vào năm 2009 và 2015, khi bà ứng cử ghế tổng chưởng lý của California và thượng nghị sĩ.
Danh sách này cũng cho thấy cựu Tổng thống Barack Obama cũng nhiều lần nhận được tài trợ từ gia đình ông David Dương với tổng số tiền 133.650 USD (gần 3,5 tỷ đồng), bà Hillary Clinton từng được tài trợ vào năm 2015 và 2016 với tổng số tiền 45.200 USD (hơn 1,1 tỷ đồng).
Nhưng chính những khoản quyên góp không đứng tên gia đình ông David Dương mới là điều thu hút sự chú ý.
Một báo cáo năm 2021 của Ủy ban Thực hành Chính trị Công bằng California và Ủy ban Đạo đức Công cộng Oakland cho biết Andy Dương, con trai ông David Dương, đã rửa tiền quyên góp chính trị cho thị trưởng Sheng Thao và các chính trị gia khác ở Vùng Vịnh (San Francisco).
Báo cáo cho biết bằng cách sử dụng các “nhà tài trợ bù nhìn”, những người nhận tiền bồi hoàn để đóng góp chính trị, ông Andy Dương đã có thể đóng góp một khoản tiền vượt giới hạn.
Cho đến nay, không rõ liệu các cáo buộc này có liên quan đến các cuộc đột kích của FBI hay không, và cả ông Andy Dương lẫn công ty CWS đều không bị buộc tội.
CWS nói họ hoàn toàn hợp tác với cuộc điều tra liên bang và phủ nhận các hoạt động bất hợp pháp.
Chiến dịch chạy đua thị trưởng Oakland năm 2022
Trong khi vụ việc ông Andy Dương và ông David Dương bị cáo buộc điều hành một kế hoạch “nhà tài trợ bù nhìn” đang được xử lí, thì Ủy ban Đạo đức Công cộng đang điều tra về chiến dịch gửi tờ rơi tới hàng ngàn ngôi nhà của cử tri Oakland trong cuộc chạy đua thị trưởng năm 2022 – và họ nghĩ ông Andy Dương biết điều gì đó về vụ này, theo báo The Oaklandside.
Các tờ rơi được in trên giấy bóng dày, sử dụng các cụm từ như “tham nhũng” và “lừa đảo” để mô tả Loren Taylor và Ignacio De La Fuente, những đối thủ của bà Sheng Thao.
Hình ảnh của hai người này cũng bị chỉnh sửa khiến diện mạo họ trông tối tăm và nham hiểm, đồng thời bị cho là có liên quan đến “những kẻ gây ô nhiễm”.
Ủy ban Đạo đức Công cộng đang điều tra ông Andy Dương cùng với Mario Juarez, một doanh nhân và nhà hoạt động chính trị ở thành phố Fruitvale, bang Texas.
Trát đòi hầu tòa do đại bồi thẩm đoàn liên bang gửi ông Andy Dương cho thấy họ có vẻ muốn điều tra về công ty sản xuất đồ gia dụng mà ông Andy Dương và ông Juarez thành lập.
Ủy ban Thực hành Chính trị Công bằng của bang California đã nhận được đơn khiếu nại về các tờ rơi, cáo buộc ông Juarez đã lừa gạt cửa hàng in ấn sản xuất các tờ rơi này.
Ông Andy Dương được cho là có khả năng dính líu đến vụ việc, thể hiện qua việc luật sư Wallace Doolittle của ông hôm 22/7 đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn Ủy ban Đạo đức Công cộng tiếp cận hồ sơ của ông Andy Dương.
Trát đòi hầu tòa gửi cho ông Andy Dương cho biết các nhà điều tra đang tìm kiếm hồ sơ “giúp xác định nguồn tiền được sử dụng để thanh toán cho những người gửi tờ rơi hàng loạt và các trang web thiếu thông tin người gửi thích hợp và được phát hành dưới danh nghĩa một ủy ban vận động không đăng ký đúng cách và công khai”.
FBI điều tra bạn trai của bà Sheng Thao
Bà Sheng Thao, người cũng bị FBI khám nhà hôm 20/6, phủ nhận mọi hành vi sai trái và cho biết bà đang hợp tác với các nhà điều tra.
Nữ thị trưởng 38 tuổi, người đắc cử vào năm 2022, cũng đang đối mặt với áp lực đòi bãi nhiệm vào tháng 11 tới đây.
Một luật sư đại diện cho bà Thao đã đặt câu hỏi về thời điểm FBI khám nhà bà Thao, chỉ 5 tháng trước khi cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm bà diễn ra.
“Bước đi kịch tính của Bộ Tư pháp – không có bất kỳ lời giải thích hay biện minh công khai nào – chỉ vài tháng trước cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm giờ đây chắc chắn đã ảnh hưởng đến cuộc bầu cử và ảnh hưởng không công bằng đến quyết định của cử tri vào tháng 11 này,” luật sư Jeff Tsai nói.
Ông Tsai nói rằng ông “tin” bà Sheng Thao “không phải và sẽ không trở thành mục tiêu của bất kỳ cuộc điều tra nào mà chính phủ Mỹ đang tiến hành”.
FBI từ chối bình luận về vụ việc, báo The Oaklandside viết.
Tuy nhiên, một số nhà quan sát lưu ý rằng bà Sheng Thao có thể không phải là mục tiêu điều tra của đặc vụ FBI.
Chỉ vài ngày sau cuộc đột kích, bà Thao phát biểu trong cuộc họp báo ở Tòa thị chính Oakland: “Tôi có thể tự tin nói với các bạn rằng cuộc điều tra này không nhằm vào tôi.”
Báo The Oaklandside cho biết sự chú ý đã chuyển sang bạn trai của bà Thao, ông Andre Jones, người ở chung trong ngôi nhà đẹp như mơ trên đồi với bà cùng hai người con riêng của họ.
Bà Renia Webb, cựu Chánh văn phòng của Thị trưởng Sheng Thao, đã công khai cáo buộc ông Jones tham nhũng và cho biết bà đã trao đổi với FBI trong khuôn khổ cuộc điều tra.
Cũng theo The Oaklandside, có rất ít thông tin công khai về sự nghiệp hoặc cuộc đời của ông Andre Jones, mặc dù thực tế là ông đã làm việc trong lĩnh vực chính trị trong nhiều thập kỷ.
Ông Andre Jones từng là cánh tay phải của Rebecca Kaplan, người đã gây chú ý khi là người đồng tính công khai đầu tiên giành được một ghế trong Hội đồng Thành phố Oakland.
Khi làm việc cho chính trị gia Kaplan, ông Jones đã bắt đầu mối quan hệ với bà Sheng Thao, người gia nhập văn phòng vào năm 2012 với tư cách là thực tập sinh.
Ông Jones cũng từng làm việc trong Phòng Kiểm soát Cần sa của bang California, nhưng ông đã nghỉ việc vào tháng 8/2021 và dường như rất ít người biết về những gì ông đã làm kể từ đó, kể cả công việc hiện tại.
Năm 2022, bà Sheng Thao đắc cử chức thị trưởng sau cuộc bầu cử gay cấn với kết quả sít sao, chỉ hơn đối thủ chính Loren Taylor vài trăm phiếu bầu.
Thật khó để có được một bức tranh rõ ràng về vai trò của ông Jones ở hậu trường kể từ khi bà Thao nhậm chức, nhưng trong nhiều tháng, ông đã tích cực bảo vệ bạn gái và chính quyền của bà trên Twitter.
Mối quan hệ chính trị
Bà Sheng Thao, 38 tuổi, là một phụ nữ người Hmong.
Năm 2018, bà trúng cử ủy viên Hội đồng thành phố Oakland.
Năm 2023, bà Thao từng dẫn đầu một đoàn đại biểu sang Việt Nam cùng với ông David Dương, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt-Mỹ, nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế với Oakland, theo báo San Francisco Chronicle.
Chuyến đi được Hiệp hội Doanh nhân Việt-Mỹ tổ chức và có sự tham gia của các quan chức từ Cảng Oakland.
Theo The Oaklandside, mục đích của chuyến thăm là nhằm quảng bá Cảng Oakland, nơi có hoạt động kinh doanh quan trọng với các thị trường ở châu Á, bao gồm cả Việt Nam.
Các tài khoản trên mạng xã hội cho thấy ông David Dương cùng con trai Andy Dương chụp ảnh chung với nhiều chính trị gia quyền lực nhất bang và quốc gia.
Trên Facebook, ông David Dương có ảnh chụp chung với Thống đốc bang California Gavin Newsom, Thượng nghị sĩ bang Virginia Tom Kaine, cựu Ngoại trưởng John Kerry…
Con trai ông là Andy Dương có ảnh chụp chung với Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, Bộ trưởng Tư pháp California Rob Bonta…
Ông Andy Dương cũng đăng ảnh chụp cùng bà Sheng Thao trên trang Instagram có hơn 100.000 người theo dõi.
Ông David Dương đã về Việt Nam để làm ăn từ nhiều năm qua.
Ông điều hành Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS), đồng thời là Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt-Mỹ (VABA).
