- Tác giả,James Waterhouse
- Vai trò,Phóng viên từ vùng Sumy, Ukraine
- 18 tháng 8 2024
“Tất cả các cuộc chiến đều kết thúc bằng đàm phán, chứ không phải do những người lính trên chiến hào quyết định.”
Arni nhập ngũ vào năm 2022 để đấu tranh cho sự sinh tồn của đất nước. Nhưng khi BBC gặp Arni 30 tháng sau đó, anh đã có lý do mới để chiến đấu: hòa bình.
“Không ai thích chiến tranh cả, chúng tôi muốn kết thúc,” anh nói khi đang tựa vào chiếc xe bán tải ngụy trang.
Đối với những người lính mà BBC gặp gần biên giới Ukraine-Nga, họ mong muốn chấm dứt cuộc xâm lược của Nga theo các điều khoản có thể chấp nhận được.
Sự sinh tồn của Ukraine vẫn là động lực chính của họ. Nhưng những người lính này cũng muốn nhanh chóng kết thúc cuộc chiến.
“Vì Ukraine, vì nhân dân, chúng tôi sẽ chiến đấu đến cùng,” Arni nói thêm.
Cho đến ngày 6/8, mục tiêu duy nhất của Ukraine là giải phóng, là đẩy lùi hoàn toàn quân đội Nga trở lại biên giới tính từ trước khi Nga xâm lược lần đầu tiên vào năm 2014.
Diễn biến một năm rưỡi vừa qua là hoàn toàn ngược lại: Nga dần dần xâm chiếm Ukraine, dù với tốc độ khá chậm chạp.
Vì thế, cuộc tấn công vào tỉnh Kursk của Nga là ván bài tất tay khiến mọi người ngạc nhiên, trừ những người lính Ukraine dày dạn kinh nghiệm đã tham gia chiến dịch này.
“Không thể phủ nhận chiến dịch này khá thành công và táo bạo,” Serhii Kuzan, chủ tịch Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine, một tổ chức nghiên cứu, nhận xét.
Kyiv đang tích cực tuyên truyền về cuộc tấn công của mình, dùng vô số hình ảnh về quân đội Ukraine đang giúp đỡ người dân và hạ cờ Nga.
“Việc tấn công vào lãnh thổ Nga cũng thay đổi câu chuyện của cuộc chiến này. Câu chuyện về Ukraine đang mất dần lãnh thổ thì không hề tốt,” Alina Frolova, chuyên gia an ninh và cựu thứ trưởng quốc phòng Ukraine, nhận định.
“Vị thế chiến lược của Ukraine đã thay đổi,” bà Frolova nói.
Mặc dù có những điểm tương đồng với cuộc xâm lược ban đầu của Nga, Kyiv tuyên bố mục tiêu của họ không phải là chiếm đóng.
Vậy mục tiêu thật sự là gì? Câu trả lời chắc chắn là nhiều hơn một mục tiêu.
Vùng đệm
“Cuộc tấn công này được thực hiện một phần để bảo vệ thành phố Sumy (Ukraine) hiệu quả hơn,” Serhii Kuzan giải thích và ông nói mọi người thường quên rằng biên giới vẫn là tiền tuyến.
Kể từ đầu mùa hè 2024, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đã có hơn 2.000 cuộc tấn công vào khu vực Sumy chỉ riêng từ tỉnh Kursk, trong đó có 250 quả bom lượn.
Trong nhiều tháng, người ta lo ngại rằng quân đội Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công xuyên biên giới. Và bằng cách đẩy lùi Nga, ông Serhii Kuzan tin rằng việc bảo vệ toàn bộ Ukraine sẽ dễ dàng hơn.
“Thành phố Sudzha của Nga [hiện đã bị chiếm] là một điểm cao trọng yếu. Lính Nga đã ở một vị trí bất lợi hơn vì chúng tôi kiểm soát các tuyến đường tiếp cận,” ông Kuzan nói.
Trong khi Nga đang đối phó với Ukraine trên chiến trường, các tuyến tiếp tế của họ cũng đã bị nhắm tới. Các tuyến đường chính đã bị chiếm giữ và một cây cầu chiến lược quan trọng đã bị phá hủy.
Quân Nga tái triển khai
“Mục đích chính của cuộc tấn công vào Kursk là để chuyển sự chú ý của Nga khỏi các lãnh thổ bị chiếm đóng ở Ukraine,” Ivan Stupak, người từng làm việc cho Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) từ năm 2004-2015, đánh giá.
Tin tốt cho Ukraine là đó là những gì dường như đang xảy ra. Tin xấu là sự tiến công của Nga, đặc biệt là theo hướng tới thành phố Pokrovsk (Ukraine), không hề chậm lại.
“Quân đội Nga điều chuyển một số binh lính từ các hướng khác nhau, ví dụ từ như các vùng Kherson, Kharkiv và Donetsk ,” ông Ivan Stupak nói và tin rằng khoảng 10.000 quân nhân đang được chuyển hướng, chủ yếu là từ các vùng khác của Nga.
‘Quỹ trao đổi’
Đây là cách Tổng thống Zelensky mô tả việc Ukraine gom các binh sĩ Nga bị bắt làm tù binh.
Thông thường, khi Ukraine có đà tiến công, họ bắt được nhiều tù binh hơn và do đó dễ dàng thương lượng việc thả người của mình hơn.
Cuộc tấn công Kharkiv cũng không phải là ngoại lệ. Kyiv cho biết họ đã bắt hàng trăm binh sĩ Nga. Có thể thấy một số người đang đầu hàng trong một đoạn phim quay bằng máy bay không người lái. Họ bị bịt mắt và giải về Ukraine.
“Moscow đang thực sự đề nghị khởi động đàm phán trao đổi tù nhân chiến tranh,” ông Serhii Kuzan nói.
“Không chỉ riêng chúng tôi mà Qatar và UAE cũng hỗ trợ trong việc kêu gọi Nga trao đổi tù binh,” ông nói tiếp.
Áp lực
Kyiv đã tạo được áp lực lớn lên Moscow trên nhiều mặt.
Ở cấp độ dân sự, người dân ở Kursk cảm thấy kinh hoàng và tức giận khi Ukraine tấn công vào nơi này.
Đã có những cuộc di tản hàng loạt, lời kêu cứu và sự chỉ trích nhằm vào nhà chức trách vì không ngăn chặn được cuộc tấn công.
Ở cấp độ chính trị, có thể thấy đích thân Tổng thống Nga Vladimir Putin công khai chủ trì các sự kiện ở Moscow trong khi được các lãnh đạo an ninh Nga báo cáo nhanh về tình hình.
Và ở cả cấp độ quân sự.
“Cuộc tấn công của Ukraine có thể có tác động khá lớn. Do đó, việc sử dụng quân lính có chuyên môn cao cho chiến dịch này là quyết định đúng đắn,” bà Alina Frolova kết luận.
Quân bài mặc cả trong tương lai
Nếu Ukraine không có kế hoạch giữ lại lãnh thổ Nga trong dài hạn nhưng vẫn có thể trụ lại đủ lâu, họ hy vọng sẽ tận dụng điều này để giành lại đất của mình.
Nhưng đó là “nếu”.
Giao tranh diễn ra chậm lại đồng nghĩa với việc Nga có lợi thế hơn nhờ quy mô quân đội vượt trội. Trong khi thứ hiệu quả với Ukraine lại là sự đánh lạc hướng và bất ngờ.
“Nếu so sánh đối xứng, chúng tôi không có cửa khi so với Nga. Do đó chúng tôi phải tự tạo lợi thế cho mình,” bà Alina Frovola nói.
Việc tiến quân chậm chạp ở Kursk có thể khiến Kyiv phải đưa ra những quyết định khó khăn.
Tuy nhiên, ông Serhii Kuzan lập luận rằng miễn có tiến quân thì sẽ có những lợi ích nhất định.
“Tốc độ tiến quân 1-3km mỗi ngày là bình thường khi hoán đổi các đơn vị tiền tuyến với lực lượng dự bị. Ở khu vực Donbas của Ukraine, tốc độ tiến quân trung bình của quân Nga là 400m,” ông Kuzan đánh giá.
“Tốc độ của chúng tôi ở Kursk nhanh gấp năm lần so với một đội quân 100.000 người,” ông nói tiếp.
Vấn đề đối với Kyiv là quân Nga vẫn đang tiến lên ở bên trong lãnh thổ Ukraine.
Tuy nhiên, Ukraine sẽ không sớm rút quân khỏi Nga. Họ đã quyết tâm với chiến dịch này.
