- Tác giả,Mallory Moench
- Vai trò,BBC News
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã cách chức tư lệnh không quân Ukraine trong lúc đang nổ ra tranh luận sau khi một chiến đấu cơ F-16 quý giá mà nước này vừa nhận được bị phá hủy.
Ông Zelensky không nêu rõ lý do sa thải Trung tướng Mykola Oleshchuk, nhưng cho biết ông này có trách nhiệm “chăm sóc tất cả các chiến binh của chúng ta”.
Chiếc chiến đấu cơ F-16 do Mỹ sản xuất, nằm trong lô F-16 được các đồng minh phương Tây chuyển giao cho Ukraine vào đầu tháng Tám, đã bị rơi hôm 26/8 khiến phi công tử nạn.
Mặc dù sự cố xảy ra giữa một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, Ukraine cho biết nguyên nhân vụ tai nạn không phải là kết quả trực tiếp từ cuộc tấn công của đối phương.
Trung tướng Oleshchuk đã tranh cãi với một số chính trị gia về việc ai phải chịu trách nhiệm cho tổn thất này.
Nga đã phát động một cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2/2022 và đã chiếm đóng một phần lớn lãnh thổ ở miền đông quốc gia láng giềng.
Nhưng Ukraine cũng đã bất ngờ tấn công vào khu vực Kursk ở miền tây của Nga vào đầu tháng 8/2024 – và cho biết quân đội của họ đã tiến sâu hơn vào lãnh thổ Nga.
Để đáp trả, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công trên khắp Ukraine.
Hôm 30/8, một bé gái 14 tuổi đã thiệt mạng sau khi một quả bom dẫn đường của Nga đánh trúng một sân chơi ở thành phố Kharkiv, đông bắc Ukraine, các quan chức địa phương cho biết.
Ít nhất sáu người khác đã thiệt mạng và 59 người bị thương khi một tòa nhà chung cư 12 tầng cũng bị đánh trúng tại thành phố gần biên giới Nga.
Tổng thống Zelensky đã nhắc lại lời kêu gọi đối với tất cả các đối tác quốc tế của Ukraine cho phép họ tấn công các mục tiêu bên trong nước Nga để ngăn chặn các cuộc tấn công như vậy.
Văn phòng thổng thống Ukraine cho biết quân đội của Moscow đã phóng hơn 400 thiết bị bay không người lái và tên lửa vào Ukraine trong tuần qua.
Trong một bài đăng trên Telegram, ông Zelensky cho biết ông đã quyết định thay thế Trung tướng Oleschuk, lưu ý rằng “ở cấp chỉ huy, chúng ta phải tăng cường sức mạnh tập thể và bảo vệ người dân”.
Lực lượng Không quân Ukraine trước đó đã xác nhận phi công thiệt mạng là Đại tá Oleksiy Mes.
“Anh ấy đã chiến đấu anh dũng trong trận chiến cuối cùng trên bầu trời,” Không quân Ukraine tuyên bố và nói thêm rằng phi công này đã bắn hạ ba tên lửa hành trình và một thiết bị bay không người lái vào ngày 26/8.
Đại tá Mes, có biệt danh là Moonfish (tên một loài cá), là một trong những phi công giàu kinh nghiệm nhất của Ukraine. Anh đã được đào tạo ở nước ngoài để thực hiện các nhiệm vụ lái F-16.
Trung tướng Anatolii Kryvonozhko đã được bổ nhiệm làm chỉ huy tạm thời của lực lượng không quân Ukraine, theo thông báo của tổng tham mưu trưởng quân đội.
Trước đây, ông Kryvonozhko đã giám sát bộ tư lệnh không quân trung ương, chỉ huy các hoạt động ở miền trung đất nước.
Ông đảm nhiệm vai trò chỉ huy khi các quan chức đang mâu thuẫn về việc mất một tiêm kích F-16, sự kiện đã gây ra cuộc tranh luận gay gắt ở Ukraine.
Chính trị gia Ukraine Mariana Bezuhla, thuộc Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội, nói hôm 29/8 rằng chiếc F-16 đã bị hệ thống phòng không Patriot của Ukraine bắn trúng.
Trung tướng Oleshchuk đã phản hồi vào hôm 30/8 rằng một cuộc điều tra đang được tiến hành và không ai che giấu điều gì.
Ông cáo buộc bà Bezuhla làm mất uy tín của giới lãnh đạo quân đội và nói rằng bà này phải xin lỗi.
Sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cho phép các đồng minh châu Âu gửi chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine vào tháng 8/2023, các nước NATO đã cam kết viện trợ cho Ukraine 65 chiến đấu cơ loại này.
Ông Zelensky đã cách chức một số chỉ huy quân sự kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược Ukraine toàn diện vào tháng 2/2022.
Vào tháng 2/2024, ông đã cách chức tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang của đất nước là ông Valerii Zaluzhnyi.
Tới tháng 6/2024, nhà lãnh đạo Ukraine đã cách chức Trung tướng Yuriy Sodol sau sự chỉ trích công khai về số thương vong quá cao và các cáo buộc về sự kém cỏi trong cuộc chiến.
