Chu Ngọc Quang Vinh, học sinh lớp 12 Anh của Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành (tỉnh Yên Bái), đã bị nhiều cá nhân và hội nhóm trên mạng xã hội công kích sau khi chia sẻ ý kiến về Đảng Cộng sản Việt Nam.
Công an, cơ quan quản lý giáo dục và trường học nơi Quang Vinh đang theo học cũng đã vào cuộc.
Hiện trên mạng xã hội đang có nhiều ý kiến khác nhau về phát ngôn của Chu Ngọc Quang Vinh. Tựu trung có hai hướng trái ngược nhau:
- Phê bình, chỉ trích, chửi học sinh này là “phản động”, “vô ơn” với đất nước, với Đảng Cộng sản;
- Bảo vệ quyền phát biểu ý kiến của Quang Vinh, thậm chí khen ngợi học sinh này đã có hành động dũng cảm, dám nói ra ý kiến của mình.
Bài viết chỉ cho 16 người xem
Mọi chuyện bắt đầu từ tối 1/9 với bài viết được đăng tải trên một tài khoản mạng xã hội có tên là “Chu Vinh”.
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái hôm 2/9 cho biết Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành đã xác nhận tài khoản này là của nam sinh Chu Ngọc Quang Vinh đang học lớp 12 Anh của trường.
Trên tính năng Story của Facebook cá nhân, Quang Vinh cho biết sau khi tiếp cận với văn hóa phương Tây, bản thân Vinh dần dần phát hiện ra những gì học ở trường lâu nay không hoàn toàn đúng sự thật và nam sinh bắt đầu nhìn Đảng như “một thế lực xấu chỉ biết lừa gạt dân”.
Theo bài viết, lý do mà Vinh ôn luyện Olympia là để “sống ở nước ngoài” nên dù muốn hay không muốn thì nam sinh này phải học lịch sử “theo góc nhìn của Đảng”.
Trong bài viết, Quang Vinh cho biết muốn rời Việt Nam và có thể sẽ không bao giờ nhìn Đảng một cách tích cực được nữa.
Cuối bài viết, Vinh gửi lời chúc nhân dịp Quốc khánh 2/9: “Chúc nước Việt Nam dù dưới chế độ nào cũng ngày càng phát triển về mọi mặt, vì quê hương của tôi mãi là Việt Nam.”
Theo báo Yên Bái, Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành đã báo cáo với các cơ quan chức năng vào hôm 2/9 như sau:
“Vào khoảng 22h ngày 01/9/2024, học sinh Chu Ngọc Quang Vinh, lớp 12 Anh, trú tại phường Yên Thịnh, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái đã đăng tải trên Story của trang Facebook cá nhân nội dung bày tỏ quan điểm cá nhân về Đảng để chế độ hạn chế chỉ cho 16 bạn xem (trong đó có 01 học sinh Trường THPT Nguyễn Huệ, thành phố Yên Bái). Đến khoảng 23h cùng ngày, học sinh Vinh đã nhận thức thấy việc làm sai của mình và gỡ nội dung đăng tải xuống. Đến khoảng 5h sáng ngày 2/9/2024, học sinh Vinh đã viết bài xin lỗi và đăng tải trên trang Facebook cá nhân. Đến khoảng 10h, học sinh Vinh cũng đã khóa trang Facebook cá nhân.”
Quang Vinh từng xếp thứ nhất cuộc thi tuần và tháng tại chương trình Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 24 trong năm 2023.
Vào tháng 11/2023, bà Phùng Thị Hải Yến, giáo viên chủ nhiệm năm lớp 11 của Vinh, từng nhận xét nam sinh này thông minh và hiếu học.
Bài viết của nam sinh Yên Bái nhanh chóng bị chụp màn hình (dù bạn này chỉ để cho 16 người xem) và trở thành chủ đề bàn tán, chỉ trích của nhiều cá nhân, hội nhóm Việt Nam trên mạng xã hội.
Đơn vị Tác Chiến Điện Tử Comrade Commissar (gần 330.000 người theo dõi) và Tifosi (gần 300.000 người theo dõi), hai trang Facebook chuyên đả phá những hành động mà theo họ là trái với quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã đăng bài chỉ trích Quang Vinh.
Nhóm Bí Mật Showbiz Group có khoảng 1,1 triệu thành viên cũng xuất hiện bài đăng chỉ trích nam sinh này.
Cách đây không lâu, những nghệ sĩ như B Ray, Phan Đinh Tùng, Phạm Khánh Hưng, Việt Hương và Myra Trần cũng trở thành đối tượng bị công kích trong nhóm Bí Mật Showbiz Group về “chuyện cờ vàng” và “phản động”.
Những người chỉ trích cho rằng nam sinh này đã “vô ơn” với đất nước, với lịch sử quê hương, “có tài mà không có đức”,…
Báo chí do nhà nước quản lý cũng vào cuộc lên án Quang Vinh. Báo Giáo dục và Thời đại cho rằng phát ngôn của Chu Ngọc Quang Vinh là “chưa phù hợp”; báo Pháp luật Việt Nam dùng từ “vô ơn”; báo Tiền Phong gọi hành động này là “thiếu chuẩn mực”.
Tuy nhiên, bên cạnh sự công kích, chỉ trích, đã có nhiều tiếng nói bảo vệ Quang Vinh và phê phán sự vào cuộc của các cơ quan chức năng.
Tài khoản Facebook Thái Kế Toại, với hơn 7.000 người theo dõi, bình luận:
“Tôi nghĩ đó là hiện tượng trưởng thành của ý thức con người. Điều quan trọng là em đã dám nói lên sự trưởng thành ý thức của mình.
“Sự trưởng thành của ý thức con người về mặt triết học là không nhỏ. Rất nhiều tác phẩm triết học, văn học, điện ảnh đã tìm cách giải đáp và diễn đạt nó.”
Sau đó, trang Facebook này lấy bộ phim Thu Cúc đi kiện của đạo diễn Trương Nghệ Mưu để làm ví dụ, cho rằng vị đạo diễn đã “trình bày sự trưởng thành ý thức pháp luật về quyền sống và quyền được bảo vệ ở một người đàn bà thân phận nhỏ bé trong xã hội Trung Quốc”.
Đây được cho là trang Facebook cá nhân của nhà văn, Đại tá công an về hưu Thái Kế Toại – cựu Trưởng phòng An ninh văn hóa Cục A25 của Bộ Công an. Ông là người đã nỗ lực minh oan cho nhiều nghệ sĩ trong chuyên án Nhân Văn Giai Phẩm.
Facebook Linh Hoang Vu (khoảng 31.000 người theo dõi) bày tỏ quan điểm:
“Mình thấy đây thuần túy là một quan điểm cá nhân của một người trẻ đang lớn và nên tôn trọng điều đó. Vài năm nữa, có thể bạn ấy sẽ thấy quan điểm đó là ấu trĩ, bồng bột. Hoặc cũng có thể, sẽ vững tin vào quan điểm đó, cũng chẳng sao cả.
Cuộc sống nên có sự đa nguyên chứ xã hội có phải là trại lính đâu mà bắt người ta phải yêu hay ghét những thứ y hệt nhau (điều mà trong trại lính cũng không có).
Mình thấy sợ hãi cái màn đấu tố lên đồng này với một bạn trẻ 18 tuổi.”
Facebook Dương Quốc Chính (khoảng 83.000 người theo dõi) đã phản bác lại các ý kiến cho rằng Vinh đang vô ơn với quê hương, đất nước, cho rằng các ý kiến đó là ngớ ngẩn và hiểu sai nội dung bài viết của Vinh.
Theo tài khoản Facebook này, Quang Vinh không chối bỏ, chê trách quê hương, đất nước mà chỉ chê trách Đảng (Cộng sản Việt Nam).
Facebook Dương Quốc Chính còn cho rằng việc Chu Ngọc Quang Vinh bày tỏ nguyện vọng chán ghét Đảng, muốn được đi ra nước ngoài sống là đang thực hiện quyền mưu cầu hạnh phúc – quyền không ai được xâm phạm theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh. Do đó, Quang Vinh không đáng bị chỉ trích, đấu tố.
Bên cạnh đó, tài khoản này cho rằng Vinh chỉ giới hạn bài viết cho 16 người xem nên nếu có gì gây ảnh hưởng thì cũng chỉ tác động trong phạm vi đó. Và bài viết của Vinh khi đó cũng chỉ như cuộc nói chuyện riêng với bạn bè chứ không phải công khai chỉ trích Đảng.
“Về lòng biết ơn, thực ra chả liên quan gì đến vụ này. Bởi vì bố mẹ nó nuôi nó ăn học, thầy cô nó dạy dỗ nó, chứ đảng và nhà nước không trực tiếp nuôi dạy nó thành người,” tài khoản Facebook Dương Quốc Chính viết.
Bình luận về sự việc của Chu Ngọc Quang Vinh, Facebook Kim Van Chinh (khoảng 31.000 người theo dõi) viết:
“Em Vinh có những suy nghĩ kiểu người lớn trước tuổi , dấu hiệu của một người tài có hoài bão lớn nếu được định hướng chăm sóc tốt sẽ trở thành tài năng lãnh đạo tương lai.
“Ứng xử của các cơ quan quản lý theo tôi là không khéo và chưa đúng chuẩn. Trong một xã hội mà dân được công nhận bởi Hiến pháp có quyền tự do ngôn luận, việc một học sinh phát biểu những quan điểm cá nhân nếu là sai trái, khiếm khuyết (không ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội) là quyền của các công dân.”
Công an vào cuộc
Tài khoản Chu Vinh đã xóa bài viết gây tranh cãi cũng như đăng lời xin lỗi công khai và bày tỏ mong muốn được tha thứ:
“Mình, Chu Ngọc Quang Vinh, muốn gửi lời xin lỗi chân thành tới những người bị phát ngôn bừa bãi và nông cạn của mình làm ảnh hưởng và xin nhận hoàn toàn trách nhiệm của bản thân về những phát ngôn này.
Khi phát ngôn những câu như vậy, thực sự là bản thân mình không hề ý thức được hậu quả và việc phát ngôn đó làm nhiều người thất vọng và phẫn nộ đến vậy.”
“Là một người trẻ lớn lên ở Việt Nam, mình là người rất thích đọc lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc và mong muốn tìm hiểu về cội nguồn của bản thân. Tuy vậy, trong quá trình tìm hiểu, mình đã bị ảnh hưởng bởi những tư liệu không đúng sự thật và mang tính ác ý với Tổ quốc.
Những phát ngôn nông cạn của mình, chỉ xuất phát từ những quan sát và những trải nghiệm ít ỏi của bản thân.”
Vinh cũng khẳng định bản thân không bao giờ có ý định liên hệ, hợp tác với các tổ chức nước ngoài để làm hại lợi ích của Việt Nam.
Tuy vậy, theo báo Pháp luật Việt Nam, nhiều người chưa hài lòng với động thái xin lỗi của Vinh và yêu cầu nam sinh phải có hành động cụ thể hơn nữa để “chứng minh sự hối lỗi”.
Sau khi bài đăng của Chu Ngọc Quang Vinh bị lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Yên Bái đã báo cáo sự việc này tới Tỉnh ủy và UBND tỉnh Yên Bái.
Sở đã làm việc với Công an tỉnh Yên Bái để xác minh sự việc cũng như yêu cầu Trường THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành “định hướng phát ngôn, giáo dục tư tưởng chính trị cho cả giáo viên lẫn học sinh”.
Đồng thời, Sở Giáo dục và Đào tạo đã yêu cầu nhà trường phối hợp với gia đình, địa phương để “theo dõi, nắm tình hình và diễn biến tư tưởng, tâm lý của học sinh Vinh”.
Sở này cho biết họ sẽ tiếp tục làm việc với phía công an để nắm tình hình và xử lý, giải quyết vụ việc.
Theo báo Công an Nhân dân, Công an tỉnh Yên Bái xác định bài viết của Vinh có tính chất “nhạy cảm” vào dịp 2/9. Do đó, cơ quan này đã mời nam sinh Chu Ngọc Quang Vinh cùng mẹ và giáo viên chủ nhiệm đến trụ sở Công an phường Yên Thịnh để làm việc.
Hình ảnh Vinh làm việc tại cơ quan chức năng được đăng tải trên nhiều trang báo chính thống của Việt Nam vào tối 2/9 và sáng 3/9.
Bình luận về việc Công an tỉnh Yên Bái mời nam sinh này đến trụ sở để làm việc, tài khoản Facebook Ls Nguyễn Duy Bình (khoảng 16.000 người theo dõi) viết vào sáng nay 3/9 như sau:
“Xét về mặt pháp lý thì em chưa có gì gọi là vị phạm pháp luật nên CA [công an] mời làm việc cũng chưa ổn. Trường hợp này thấy em phát ngôn có phần chưa ổn thì nhà trường hoặc đoàn thể có thể mời lên góp ý hoặc khuyên dạy chứ không phải CA.”
Hiện các từ khóa liên quan đến nam sinh này vẫn đang thịnh hành trên Google và Facebook ở Việt Nam. Những bài đăng công kích Chu Ngọc Quang Vinh trên mạng xã hội vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
Vụ việc của Chu Ngọc Quang Vinh là diễn biến mới nhất của những đợt công kích dữ dội, sục sôi trên mạng xã hội nhắm vào các cá nhân, tổ chức có hành động bị cho là “chống phá nhà nước”, “chống Đảng”.
