12 tháng 9 2024
Tu viện Minh Đạo ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tiếp tục trở thành tâm điểm của dư luận sau khi có thông tin nơi đây sẽ không tiếp tục được nuôi trẻ em mồ côi, cơ nhỡ.
Trong một video được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội có hình ảnh sư Thích Minh Đạo, người trước đây là trụ trì Tu viện Minh Đạo và có thế danh là Võ Thế Dũng, nói lời chia tay với các trẻ sống trong tu viện, trong khi một số em khóc nấc.
Từ lúc thành lập vào năm 2006 đến nay, Tu viện Minh Đạo đã nuôi nhiều trẻ em mồ côi, không nơi nương tựa hoặc có hoàn cảnh bất hạnh, có những trẻ bị bỏ trước cửa chùa khi mới sinh.
Một bài viết được đăng trên báo Bà Rịa – Vũng Tàu điện tử, cơ quan của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, vào năm 2019 có nội dung về số phận của những em bé được nuôi tại chùa cho đến khi trưởng thành:
“Hoàn cảnh của các em khi được nhận vào tu viện đều hết sức éo le, có em bị cha mẹ bỏ rơi từ nhỏ, phải lang thang, ăn xin, được phật tử đưa vào gửi gắm nhà chùa, mong cho các em có nơi ăn, chốn ở. Có em mẹ bỏ đi, cha mất vì bệnh, không ai nuôi dưỡng cũng được người quen đưa vào đây gửi. Cũng có em cha mẹ ly hôn, mỗi người bước thêm bước nữa, để con bơ vơ giữa dòng đời, người thân không ai nuôi dưỡng cũng được gửi vào tu viện.”
Vào tháng 5, Thượng tọa Thích Minh Đạo, Trụ trì Tu viện Minh Đạo, đã bị Giáo hội Phật giáo địa phương kiểm điểm sau khi ông đăng video khen ngợi sư Thích Minh Tuệ.
Sư Thích Minh Tuệ, người trở thành hiện tượng với hành trình bộ hành khất thực từ bắc chí nam, đã dừng hành trình vào ngày 3/6 và cho đến nay được cho là đã ẩn tu trong sự quản lý chặt chẽ của chính quyền.
Vào tháng 6, sau thời gian ẩn tu kể từ khi bị kiểm điểm, sư Thích Minh Đạo đã xuất hiện trở lại trong một video dài hơn 10 phút trên kênh riêng của Tu viện Minh Đạo.
“Ai sinh ra trong đời cũng phải chịu thử thách, hãy xem đó là bài học để giúp chúng ta trưởng thành.”
“Nhất là bị vu oan, vu khống, bị chà đạp danh dự… là thử thách lớn trong đời, cho thấy vọng tâm của mình đang ở giai đoạn nào,” ông nói trong video.
Một hình chụp văn bản được đề ngày 11/8 và được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội có nội dung sư Thích Minh Đạo đã viết giấy hoàn tục trở về đời thường (tức thôi làm tu sĩ Phật giáo), được cho là đã trao gửi y bát và giấy đạo lại cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Theo báo Công Thương ngày 28/8, khi hoàn tục, sư Thích Minh Đạo không còn làm trụ trì Tu viện Minh Đạo, không còn quyền quản lý hoạt động của tu viện, trong đó có việc nuôi dưỡng, bảo trợ những trẻ em ở đây.
‘Anh Hai xin lỗi các em’
Trong video có hình ảnh của sư Thích Minh Đạo nói “anh Hai xin lỗi các em” vì đã “không làm tròn trách nhiệm” cưu mang cho đến lớp 12, tạo nền tảng cho các em vào đời.
Sư Thích Minh Đạo trong video xưng “anh Hai” với các trẻ mà mình cưu mang bởi vì giờ ông đã hoàn tục, không còn là trụ trì của tu viện nữa nên “không thể làm được gì hơn”.
Trong video, ông nhắn nhủ các phụ huynh đến tu viện rước con về nhà thì hãy “cố gắng nuôi các cháu ăn học”, dặn các em nhỏ phải biết “chịu khó, tu tâm” và ông cho biết sẵn lòng giúp đỡ về học phí, tiền bạc.
Cựu trụ trì Tu viện Minh Đạo cũng nói trong video là những em từ 16 đến 18 tuổi có thể cùng với ông “ở trên rẫy”, “dựng chòi” nếu có nguyện vọng.
Trong video có thể nghe đôi khi có tiếng khóc của những trẻ ngồi xung quanh khi nghe người thầy nói lời chia tay mình.
Một nguồn tin giấu tên nắm vấn đề cho BBC News Tiếng Việt biết đây là một video có thật và buổi nói chuyện diễn ra vào buổi chiều ngày thứ Hai 9/9 tại Tu viện Minh Đạo.
BBC News Tiếng Việt chưa thể xác thực độc lập video này.
Một nguồn tin giấu tên vì lý do an toàn đã chia sẻ với BBC News Tiếng Việt vào ngày thứ ba 10/9 về câu chuyện tu viện “đóng cửa không tiếp khách”.
“Vào ngày thứ Ba 10/9, khi tôi đến Tu viện Minh Đạo thì tu viện đang đóng cửa, không tiếp khách. Thầy Minh Đạo nói khoảng 9 giờ mỗi ngày về Tu viện Minh Đạo để tiếp khách nhưng ngày thứ Ba 10/9 thì chùa lại đóng cửa, không tiếp khách nữa. Chùa hiện vẫn chưa có trụ trì mới, còn các trẻ con thì bị giải tán.”
“Trước đó, hôm 16/8, Giáo hội Phật giáo đã đề nghị cơ quan chính quyền thị xã Phú Mỹ kiểm tra tính hợp pháp về nuôi trẻ trong Tu viện Minh Đạo, giải cứu các cháu khỏi tu viện này vì có rất nhiều kẻ xấu lợi dụng.”
“Tôi vẫn tin là các trẻ trong Tu viện Minh Đạo được nuôi dưỡng bình thường, như Thầy Minh Đạo nói trên mạng xã hội là mong mọi người yên tâm bởi vì các trẻ vẫn ở đây bình thường.”
Nguồn tin của BBC đồng thời cho biết thêm rằng chính quyền địa phương đã yêu cầu sư Thích Minh Đạo liên lạc với tất cả gia đình có con đang gửi ở tu viện, phải về làm việc với UBND xã để xác nhận xem họ có đúng đã gửi con ở tu viện hay không.
“Thực tế là có những người sư Minh Đạo đã không liên lạc được với họ từ lâu, có một số vẫn thỉnh thoảng đến thăm, gặp con cái. Sư Minh Đạo phải lên trên mạng xã hội mời mọi người vào ngày thứ Hai 9/9 tập trung ở Tu viện Minh Đạo, việc đi lại, ăn ở khó khăn thì tu viện chịu chi phí.”
Trước đó, báo Công Thương vào ngày 28/8 dẫn thông tin từ UBND thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết đã chỉ đạo kiểm tra tình hình nuôi trẻ tại Tu viện Minh Đạo theo đề nghị của Ban Trị sự Giáo Hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Hạn chót là ngày 10/10?
Nguồn tin giấu tên kể lại với BBC News Tiếng Việt về những gì đã chứng kiến tại Tu viện Minh Đạo vào ngày thứ Ba 10/9 rằng có “nhiều người khóc, mắt đỏ hoe” khi hàng chục em nhỏ sắp “tan đàn xẻ nghé”.
“Sáng ngày thứ Ba 10/9, tôi đến tu viện thì cửa đóng kín, theo tôi biết thì chùa không tiếp khách. Tôi có gặp một người đang nuôi các trẻ thì cô ấy khóc nhiều, sau đó tôi gặp một thầy khác thì mắt đỏ hoe, xua tay, nói đau đầu, không tiếp xúc với ai cả rồi bỏ đi. Rồi tôi thấy hai bà ôm nhau khóc như mưa.”
“Mọi người khi đó không biết vào chiều hôm thứ Hai 9/9 chuyện gì đã xảy ra khi gia đình các trẻ đến UBND xã Tân Hòa làm việc. Theo tôi biết thì sau cuộc làm việc đó thì chính quyền yêu cầu cha mẹ các trẻ phải đưa con về nhà ngay, không được đưa về tu viện nữa.”
Có thông tin cho biết với trẻ mồ côi cha mẹ ở Tu viện Minh Đạo thì chậm nhất là ngày 10/10 này sẽ bị giải tán, đưa về Trung tâm Bảo trợ Xã hội tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Nguồn tin của BBC cho biết thêm:
“Vào ngày thứ Ba 10/9, tôi thấy các bé ngồi ũ rũ trong vườn Lâm Tỳ Ni của Tu viện Minh Đạo, đứa nào cũng khóc lóc, mặt đỏ hoe hết.”
“Có lẽ đến tận sáng hôm thứ Hai 9/9, sư Minh Đạo vẫn còn nghĩ rằng công đức của ông sẽ được chính quyền ủng hộ và các cháu sẽ vẫn được ở tại tu viện cho đến khi trưởng thành. Không ngờ cho đến khi chiều hôm 9/9 thì tình hình lại lệch 180 độ.”
Cho đến nay, chưa có thông tin chính thức từ Giáo hội Phật giáo Việt Nam thị xã Phú Mỹ tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hay chính quyền về việc có hay không Tu viện Minh Đạo không được phép tiếp tục nuôi hàng chục trẻ có hoàn cảnh không may mắn.
BBC News Tiếng Việt đã gửi email đến Ban Trị Sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vào ngày thứ Tư 11/9 liên quan đến vấn đề này và chưa nhận được phản hồi.
‘Tin buồn’
Trước những thông tin trên mạng xã hội về khả năng Tu viện Minh Đạo đóng cửa và các em nhỏ bị “tan đàn xẻ nghé”, nhiều người đã bày tỏ nỗi buồn xen lẫn bất bình.
Trong số các bài viết được chia sẻ nhiều có của tác giả Lê Văn Cẩn, bút danh Lê Nguyễn, với tài khoản Facebook mang tên Lê Nguyễn.
Ông viết vào ngày 10/9:
“Sư Thích Minh Đạo đã buông bỏ tất cả, vì không là tu sĩ thuộc giáo hội quốc doanh, ông không được phép nhận tiền cúng dường của bá tánh để tiếp tục làm công việc từ thiện bấy lâu nay. Điều đó cũng có nghĩa là ông sẽ phải ra đi, xa rời những đứa con mà ông đã hết lòng yêu thương, chăm sóc trong hàng chục năm trời.”
“Tin về chuyện giải thể nơi từng nhiều năm nuôi dưỡng những trẻ em bất hạnh ở Tu viện Minh Đạo như gáo nước lạnh dội vào trái tim nhiệt huyết của mọi người. Nó ghi thêm một điều trái khoáy nữa trong cái xã hội vốn đầy rẫy những nghịch lý này.
Ai từng nghe qua lời tâm sự ngắn ngủi, nhưng thật buồn của thầy Minh Đạo khi loan tin đóng cửa tu viện và từ giã những đứa con mà ông thương yêu và đùm bọc trong nhiều năm trời sẽ khó mà kềm được cảm xúc. Nhất là khi ông chân thành nói rằng ông tìm thấy hình ảnh của chính mình khi xưa trong từng phận đời bất hạnh mà ông nuôi dưỡng! Sẽ có bao nhiêu người không cầm được nước mắt vì những lời chân tình đó?”
Sau ngày thống nhất đất nước năm 1975, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, do chính phủ thành lập, là tổ chức Phật giáo duy nhất được coi là đại diện hợp pháp cho Phật giáo tại Việt Nam, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Nhiều nhà sư thuộc tổ chức này tham gia chính quyền, là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.
Một số nhà sư có nhiều năm tuổi Đảng, được ghi nhận là có “nỗ lực tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, góp phần ngăn chặn những âm mưu diễn biến hòa bình, lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để xuyên tạc, kích động phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc”.
Cùng với đó, nhiều thành viên của giáo hội đã dính vào bê bối.
Liên quan đến các nhà sư Việt Nam khiến dư luận “dậy sóng” thời gian qua có thể kể tới vụ Thượng tọa Thích Chân Quang, trụ trì chùa Thiền Tôn Phật Quang (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu), tốt nghiệp tiến sĩ “thần tốc” tại Trường đại học Luật Hà Nội.
Cũng vào tháng 6, chùa Ba Vàng ở Quảng Ninh của sư Trụ trì Thích Trúc Thái Minh lại trở thành tâm điểm dư luận khi một video có cảnh “vong nhập” trong một khóa tu mùa hè được phát tán trên mạng xã hội (video cũ). Vào ngày 21/6, chùa Ba Vàng thông báo hoãn khóa tu mùa hè do “bận một số Phật sự quan trọng”.
Vào tháng 7, Đại đức Thích Nhuận Đức, thuộc Tổ đình Hộ Pháp ở Bà Rịa-Vũng Tàu, bị cấm thuyết giảng không thời hạn dưới mọi hình thức “vì có lời khiếm nhã về người Khmer” vào năm 2023.
Giữa bối cảnh đó, câu chuyện về sư Thích Minh Tuệ và sư Thích Minh Đạo trong vài tháng qua đã thổi một làn gió mới về thế nào là “thực tu”, khi niềm tin của người dân ngày càng giảm trước cảnh chùa to tượng lớn.
Chúng tôi sẽ cập nhật phản hồi từ Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đến độc giả nếu nhận được thêm thông tin.
