October 15, 2024
Hãng tin Bloomberg ngày 15/10 đưa tin rằng giới siêu giàu của Trung Quốc đang phải đối mặt với việc bị áp thuế đối với các khoản lợi nhuận từ đầu tư ở nước ngoài, một loại thuế mà chính phủ nước này đã “ngó lơ” trong suốt nhiều năm qua. Hiện tại, các cá nhân có thu nhập lớn từ những khoản đầu tư này đang bị chính quyền triệu tập hoặc được yêu cầu tự đánh giá để xác định các khoản thuế có thể phải nộp, bao gồm cả thuế từ những năm trước.
Theo các nguồn tin, các cá nhân bị nhắm đến có thể phải trả thuế lên tới 20% trên lợi nhuận đầu tư nước ngoài, kèm theo các khoản phạt nếu họ đã quá hạn nộp thuế. Điều này xảy ra trong bối cảnh Trung Quốc đã có quy định yêu cầu công dân đóng thuế trên thu nhập toàn cầu từ lâu, nhưng việc thực thi quy định này thường rất hạn chế, chỉ đến gần đây mới được chính phủ chú ý mạnh mẽ hơn.
Hiện chưa rõ chính xác đối tượng bị đánh thuế là những ai và việc thực hiện sẽ kéo dài bao lâu. Tuy nhiên, một số nguồn thạo tin tiết lộ rằng danh sách các cá nhân bị triệu tập chủ yếu là những người có ít nhất 10 triệu USD tài sản ở nước ngoài, hoặc là cổ đông của các công ty niêm yết tại Hong Kong và Mỹ. Điều này cho thấy sự tập trung của chính phủ vào những cá nhân có khối tài sản lớn và có mối liên hệ chặt chẽ với thị trường quốc tế.
Cục Thuế Trung Quốc chưa đưa ra phản hồi chính thức về thông tin này, nhưng việc áp thuế đối với lợi nhuận đầu tư nước ngoài đang gây chú ý trong dư luận. Các chuyên gia đánh giá rằng đây là một phần trong nỗ lực của chính phủ Trung Quốc nhằm tăng cường nguồn thu ngân sách trong bối cảnh kinh tế đang suy yếu, đặc biệt là khi ngành bất động sản – một trong những trụ cột tài chính quan trọng – vẫn ảm đạm.
Sự kiện này cũng phù hợp với chiến lược “thịnh vượng chung” mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đề ra, nhằm tái phân phối tài sản và thu hẹp khoảng cách giàu nghèo trong xã hội. Chính sách này nhắm đến việc tạo ra một sự cân bằng công bằng hơn trong phân chia tài sản quốc gia, đồng thời giảm thiểu sự chênh lệch lớn giữa giới siêu giàu và tầng lớp trung lưu, nghèo khó.
Thách thức lớn nhất mà Trung Quốc đang đối mặt là tình trạng suy thoái kinh tế kéo dài. Doanh thu tài chính của nước này trong tám tháng đầu năm 2024 đã giảm 2,6% so với cùng kỳ năm trước, trong khi nguồn thu từ việc bán đất – một nguồn thu ngân sách quan trọng của chính phủ – giảm tới 25%, chỉ còn khoảng 2.000 tỉ nhân dân tệ. Sự sụt giảm mạnh này là hệ quả của cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản, nơi mà các nhà phát triển bất động sản lớn, bao gồm những tên tuổi như Evergrande và Country Garden, đang lâm vào khủng hoảng nợ nần.
Để đối phó với tình trạng này, cuối tháng 9 vừa qua, các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc đã công bố hàng loạt biện pháp kích thích kinh tế, bao gồm việc nới lỏng tín dụng, giảm thuế và hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, những nỗ lực này được đánh giá là chưa đủ mạnh để giải quyết tận gốc các vấn đề cơ bản như sụt giảm doanh thu và sự trì trệ của thị trường bất động sản.
Việc áp dụng thuế đối với lợi nhuận đầu tư nước ngoài của giới siêu giàu có thể chỉ là một trong những biện pháp nhằm bù đắp cho thâm hụt tài chính. Tuy nhiên, biện pháp này cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Giới giàu có ở Trung Quốc có thể tìm cách di chuyển tài sản ra khỏi quốc gia hoặc đầu tư vào những kênh khó kiểm soát hơn để tránh việc bị đánh thuế. Điều này có thể làm giảm lượng vốn đầu tư trong nước và làm chậm thêm sự phục hồi kinh tế.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng phải đối mặt với thách thức trong việc kiểm soát và giám sát các khoản tài sản và thu nhập ở nước ngoài, đặc biệt là trong bối cảnh các mối quan hệ thương mại và đầu tư quốc tế phức tạp. Việc thực thi thuế suất đối với giới siêu giàu có thể đẩy họ tìm đến những biện pháp lách luật hoặc chuyển hướng đầu tư, làm gia tăng tình trạng “chảy máu chất xám” và tài sản ra khỏi Trung Quốc.
Nhìn chung, động thái này của chính phủ Trung Quốc phản ánh sự cấp bách trong việc tăng cường các nguồn thu và ổn định kinh tế trong bối cảnh khó khăn hiện tại. Tuy nhiên, việc áp thuế đối với giới siêu giàu có thể là một con dao hai lưỡi, vừa giúp tăng nguồn thu ngắn hạn nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ làm mất lòng tin của giới tài phiệt và làm phức tạp thêm môi trường đầu tư quốc tế. Trung Quốc sẽ cần có những bước đi thận trọng hơn để đảm bảo ổn định tài chính trong nước mà không làm tổn thương các động lực kinh tế dài hạn.
