- Tác giả,Jeremy Bowen
- Vai trò,Biên tập viên quốc tế, BBC News
- 18 tháng 10 2024
Giết chết thủ lĩnh Yahya Sinwar là chiến thắng lớn nhất của Israel cho đến nay trong cuộc chiến với Hamas ở Gaza.
Cái chết của ông Sinwar là một cú sốc lớn đối với Hamas, tổ chức mà ông đã biến thành một lực lượng chiến đấu gây ra thất bại lớn nhất cho nhà nước Israel trong lịch sử.
Yahya Sinwar không bị giết trong một chiến dịch đặc biệt đã lên kế hoạch, mà là trong một cuộc chạm trán tình cờ với lực lượng Israel tại Rafah ở phía nam Gaza.
Một bức ảnh chụp tại hiện trường cho thấy thủ lĩnh Sinwar, mặc đồ chiến đấu, nằm chết giữa đống đổ nát của một tòa nhà bị trúng đạn pháo từ xe tăng.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi các binh sĩ và nhấn mạnh rằng dù chiến thắng có lớn đến đâu thì đó cũng không phải là hồi kết của cuộc chiến.
“Hôm nay, chúng ta một lần nữa làm rõ điều gì sẽ xảy ra với những kẻ làm hại đến chúng ta. Hôm nay, chúng ta một lần nữa cho thế giới thấy chiến thắng của cái thiện trước cái ác.
“Nhưng cuộc chiến, các bạn thân mến, vẫn chưa kết thúc. Thật khó khăn và làm chúng ta hao tổn rất lớn.”
“Những thách thức lớn vẫn còn ở phía trước. Chúng ta cần kiên trì, đoàn kết, lòng dũng cảm và sự kiên định. Chúng ta sẽ cùng nhau chiến đấu, và với sự giúp đỡ của Thượng Đế – cùng nhau chúng ta sẽ chiến thắng.”
Ông Netanyahu và phần lớn người Israel ủng hộ cuộc chiến ở Gaza cần một chiến thắng.
Thủ tướng Israel đã nhiều lần nhắc lại mục tiêu chiến tranh của mình – tiêu diệt Hamas, tiêu diệt khả năng hoạt động của tổ chức này như một lực lượng quân sự và chính trị, và đưa các con tin trở về nhà.
Cả hai mục tiêu này vẫn chưa đạt được, mặc dù một năm chiến tranh đã khiến ít nhất 42.000 người Palestine thiệt mạng và khiến nhiều khu vực ở Gaza thành đống đổ nát.
Nhưng những con tin còn lại chưa được tự do và Hamas đang chiến đấu, đôi khi giết chết các binh sĩ Israel.
Giết ông Sinwar là chiến thắng mà Israel mong muốn.
Nhưng cho đến khi ông Netanyahu có thể tuyên bố hoàn thành các mục tiêu chiến tranh khác, cuộc chiến, như ông nói, sẽ tiếp diễn.
Yahya Sinwar sinh năm 1962 trong một trại tị nạn tại Khan Younis ở Dải Gaza. Ông mới năm tuổi khi nơi này bị Israel chiếm từ Ai Cập trong cuộc chiến Trung Đông năm 1967.
Gia đình Sinwar nằm trong số hơn 700.000 người Palestine đã chạy trốn hoặc bị trục xuất khỏi nhà của họ bởi lực lượng Israel trong cuộc chiến tranh năm 1948, khi Israel giành được độc lập.
Gia đình ông đến từ thị trấn hiện nay được gọi là Ashkelon, gần biên giới phía bắc của dải Gaza.
Ở độ tuổi 20, ông Sinwar bị Israel kết tội giết bốn người cung cấp thông tin về Palestine. Trong 22 năm ở tù, Yahya Sinwar đã học tiếng Do Thái, nghiên cứu về kẻ thù của mình và tin rằng ông đã tìm ra cách chiến đấu với họ. Việc Sinwar đã từng ngồi tù có nghĩa là Israel nắm giữ hồ sơ nha khoa và mẫu DNA của ông, điều này cho phép họ xác định thi thể của thủ lĩnh Hamas.
Sinwar nằm trong số hơn 1.000 tù nhân Palestine được thả vào năm 2011để đổi lấy binh sĩ Israel duy nhất, Gilad Shalit.
Vào ngày 7/10/2023, với một loạt các cuộc tấn công được lên kế hoạch tỉ mỉ, Sinwar và người của ông đã gây ra thất bại tồi tệ nhất trong lịch sử Israel – và một chấn thương tập thể vẫn còn được cảm nhận sâu sắc.
Việc giết khoảng 1.200 người Israel, bắt cóc con tin và ăn mừng tiêu diệt kẻ thù của họ đã gợi lại cho nhiều người Israel về cuộc thảm sát của Đức Quốc xã.
Kinh nghiệm của Sinwar trong một cuộc trao đổi tù nhân hẳn đã thuyết phục ông về giá trị và sức mạnh của việc bắt giữ con tin.
Tại Tel Aviv, gia đình của 101 con tin còn lại ở Gaza – mà Israel cho biết một nửa trong số họ có thể đã chết – đã tập trung tại quảng trường nơi họ đã tụ tập trong một năm, kêu gọi chính phủ Israel tiến hành một cuộc đàm phán mới để đưa người thân của họ về nhà.
Einav Zangauker, mẹ của con tin Matan Zangauker đã kêu gọi thủ tướng.
“Netanyahu, đừng chôn vùi các con tin. Hãy đi gặp những người hòa giải và người dân, và đưa ra một sáng kiến mới của Israel.”
“Với con tôi, Matan, và những con tin còn lại trong đường hầm, thời gian đã cạn. Các ông đã có bức ảnh chiến thắng. Bây giờ hãy mang về một thỏa thuận!”
“Nếu ông Netanyahu không tận dụng thời điểm này và không đứng lên ngay bây giờ để đưa ra sáng kiến mới của Israel – thậm chí phải đánh đổi bằng việc chấm dứt chiến tranh – thì điều đó có nghĩa là ông ta đã quyết định bỏ rơi các con tin nhằm kéo dài cuộc chiến và củng cố quyền lực của mình.
“Chúng tôi sẽ không từ bỏ cho đến khi mọi người trở về.”
Nhiều người Israel tin rằng Thủ tướng Netanyahu muốn kéo dài cuộc chiến ở Gaza để hoãn ngày phán xét về những thất bại an ninh đã cho phép thủ lĩnh Sinwar và các chiến binh Hamas đột nhập vào Israel, và có lẽ là để hoãn vô thời hạn việc tiếp tục phiên tòa xét xử ôn về các cáo buộc tham nhũng nghiêm trọng.
Ông Netanyahu phủ nhận những cáo buộc đó, nhấn mạnh rằng chỉ những gì ông gọi là ‘chiến thắng hoàn toàn’ ở Gaza trước Hamas mới có thể khôi phục lại an ninh cho Israel.
Israel không cho BBC và các hãng tin tức khác vào Gaza ngoại trừ những chuyến đi hiếm hoi có giám sát cùng quân đội.
Tại đống đổ nát ở Khan Yunis, nơi sinh của thủ lĩnh Sinwar, những người Palestine mà các cộng tác viên đáng tin cậy phỏng vấn cho BBC tỏ ra kiên cường. Họ cho rằng cuộc chiến sẽ tiếp diễn.
“Cuộc chiến này không phụ thuộc vào Sinwar, Haniyeh hay Mishal, cũng không phụ thuộc vào bất kỳ nhà lãnh đạo hay quan chức nào,” Tiến sĩ Ramadan Faris cho biết.
“Đây là cuộc chiến diệt chủng chống lại người Palestine, như chúng ta đều biết và hiểu. Vấn đề này lớn hơn nhiều so với Sinwar hay bất kỳ ai khác”.
Một người có tên Adnan Ashour cho biết một số người cảm thấy buồn bã, và những người khác thờ ơ về cái chết của Sinwar.
“Họ không chỉ nhắm vào chúng tôi. Họ muốn toàn bộ Trung Đông. Họ đang chiến đấu ở Lebanon, Syria và Yemen… Đây là cuộc chiến giữa chúng tôi và người Do Thái kể từ năm 1919, trong hơn 100 năm.”
Khi được hỏi liệu cái chết của thủ lĩnh Sinwar có ảnh hưởng đến Hamas không, ông nói:
“Tôi hy vọng là không, nếu Thượng Đế muốn. Để tôi giải thích: Hamas không chỉ là Sinwar… Đó là sự nghiệp của một dân tộc.”
Cuộc chiến vẫn tiếp diễn ở Gaza. 25 người Palestine đã thiệt mạng trong một cuộc đột kích vào phía bắc Gaza. Israel cho biết đã tấn công vào một trung tâm chỉ huy của Hamas. Các bác sĩ tại bệnh viện địa phương cho biết hàng chục người bị thương được họ điều trị là dân thường.
Các đợt thả hàng cứu trợ bằng dù đã được khôi phục sau khi Mỹ nói rằng Israel phải cho phép đưa vào nhiều thực phẩm và hàng cứu trợ vào Gaza hơn.
Mọi thủ lĩnh của Hamas kể từ những năm 1990 đều đã bị Israel giết, nhưng họ luôn có người kế nhiệm. Trong khi Israel ăn mừng việc tiêu diệt Sinwar, Hamas vẫn còn con tin và vẫn đang chiến đấu.
