October 21, 2024
Trong một bài viết đăng tải ngày 18-10, tờ Financial Times (FT) nhận định rằng sự ủng hộ mạnh mẽ của tỉ phú Elon Musk dành cho cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử Mỹ 2024 là một trong những “canh bạc” liều lĩnh nhất trong sự nghiệp đầy rẫy những quyết định táo bạo của Musk. Việc ông Musk công khai ủng hộ Trump đánh dấu sự chuyển hướng đáng chú ý của ông chủ Tesla và SpaceX, từ một người từng ủng hộ Đảng Dân chủ sang ủng hộ ứng viên Đảng Cộng hòa với nhiều hành động và phát biểu mạnh mẽ.
Trong giai đoạn nước rút của cuộc bầu cử, Elon Musk đã không ngần ngại thể hiện sự ủng hộ ngày càng quyết liệt của mình. Cách đây hai tuần, Musk đã có mặt tại một sự kiện vận động tranh cử của Trump ở Butler, Pennsylvania – một bang chiến địa quan trọng. Tại sự kiện này, Musk thậm chí đã nhảy cẫng lên sân khấu trong lúc Trump phát biểu, làm dấy lên nhiều chú ý và bàn tán. Đáng lưu ý, địa điểm này chính là nơi mà Trump từng bị ám sát hụt vào tháng 7 năm nay, càng khiến sự hiện diện của Musk trở nên đặc biệt.
Musk không chỉ tham gia sự kiện, mà ông còn tận dụng triệt để mạng xã hội X (trước đây là Twitter) mà ông sở hữu để lan tỏa thông điệp ủng hộ Trump. Nhiều bài viết của Musk thể hiện quan điểm ủng hộ Trump, thậm chí ông công khai chỉ trích Phó Tổng thống Kamala Harris và kêu gọi cử tri bỏ phiếu cho Trump, gọi đây là “cách duy nhất để cứu nền dân chủ”.
Sự tham gia của Musk không chỉ dừng lại ở mặt tinh thần. Theo các báo cáo, Musk đã quyên góp ít nhất 75 triệu USD cho siêu ủy ban hành động chính trị (PAC) mang tên America PAC, vốn được thành lập để ủng hộ chiến dịch tranh cử của Trump. Điều này khiến ông trở thành một trong những nhà tài trợ hàng đầu của PAC này, và là minh chứng cho sự đầu tư lớn mà Musk đặt vào Trump trong cuộc đua tổng thống lần này.
Một động thái nữa cho thấy sự cam kết của Musk là việc ông triển khai đợt vận động tranh cử kéo dài 5 đêm liên tiếp ở bang Pennsylvania – một bang có vai trò quyết định trong kết quả bầu cử. Musk tin rằng Pennsylvania có thể là chìa khóa để Trump giành chiến thắng, và ông đang làm mọi cách để hỗ trợ cựu tổng thống đạt được mục tiêu đó.
Lý do Elon Musk chuyển hướng ủng hộ Trump
Trước đây, Musk từng ủng hộ các ứng viên Đảng Dân chủ, nhưng vào năm 2022, ông tuyên bố sẽ bắt đầu bỏ phiếu cho Đảng Cộng hòa. Ông cho rằng Đảng Dân chủ hiện đang “chia rẽ và thù hận,” mặc dù không giải thích rõ thêm về quan điểm này. Tuy nhiên, trong các phát biểu sau đó, Musk cho biết ông chuyển hướng ủng hộ Đảng Cộng hòa vì “những cuộc tấn công vô cớ” từ các lãnh đạo Đảng Dân chủ nhắm vào ông và thái độ lạnh nhạt của họ đối với các công ty như Tesla và SpaceX.
Đằng sau sự thay đổi này, nhiều nhà phân tích cho rằng Musk nhìn thấy tiềm năng lớn trong việc tận dụng ảnh hưởng của Trump nếu ông ta tái đắc cử, đặc biệt là trong mối quan hệ giữa các công ty của Musk và chính phủ Mỹ. Từ các hợp đồng vệ tinh của SpaceX, các chính sách xe điện của Tesla, đến việc phát triển chip não Neuralink và robot AI, Musk sở hữu một loạt doanh nghiệp đang phụ thuộc rất nhiều vào các hợp đồng và quy định của chính phủ. Chiến thắng của Trump có thể mang lại cho Musk ảnh hưởng đáng kể đối với cách chính quyền điều hành và ban hành các chính sách này.
Tại sự kiện vận động ủng hộ Trump ngày 17-10, Musk giải thích rằng lý do lớn nhất khiến ông ủng hộ cựu tổng thống là mong muốn các “quy định hợp lý” hơn. Ông phàn nàn về thủ tục hành chính phức tạp và chậm chạp của chính phủ, đặc biệt là việc xử lý giấy phép cho SpaceX. Musk cho biết: “SpaceX có thể chế tạo một rocket khổng lồ nhanh hơn thời gian xử lý giấy phép của chính phủ. Điều này thật điên rồ. Nếu xu hướng bóp nghẹt bởi các quy định quá mức không được thay đổi, thì chúng ta chẳng thể vươn tới sao Hỏa.”
Dù SpaceX đã giành được nhiều hợp đồng giá trị hàng tỉ USD dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhưng Musk nhiều lần cáo buộc các cơ quan liên bang và tiểu bang gây khó khăn cho công ty của ông với các quy định khắt khe. Ông tin rằng một chính quyền dưới sự lãnh đạo của Trump sẽ giảm bớt các thủ tục này, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển các dự án của mình, từ SpaceX đến Tesla.
Lợi ích thương mại và chính trị của Musk
Một chiến thắng của Trump không chỉ mang lại lợi ích cho SpaceX mà còn có thể tạo cơ hội cho Tesla thuyết phục Đảng Cộng hòa ủng hộ ngành xe điện – một lĩnh vực đang bị Đảng này xem nhẹ. Ngoài ra, điều này có thể giúp Tesla đối phó với các cuộc điều tra liên bang về tính an toàn của công nghệ tự lái, một vấn đề mà công ty của Musk đang gặp khó khăn.
Không chỉ về mặt thương mại, Musk cũng hy vọng rằng dưới thời Trump, mạng xã hội X sẽ ít gặp xung đột hơn với chính quyền về vấn đề “tự do ngôn luận.” Musk đã không ít lần gặp rắc rối với chính phủ về việc quản lý nội dung trên nền tảng của mình, và ông tin rằng Trump sẽ giúp bảo vệ các giá trị tự do ngôn luận mà ông theo đuổi.
Thậm chí, Trump còn tuyên bố rằng nếu đắc cử, ông sẽ bổ nhiệm Musk vào vị trí Bộ trưởng Cắt giảm Chi phí – một vị trí hư cấu mà Trump nhắc đến với mục đích trao cho Musk quyền lực trong việc giảm bớt thủ tục hành chính và quy định mà ông luôn cho là gây cản trở cho sự đổi mới.
Quan điểm trái chiều về động cơ của Musk
Dù Musk tuyên bố hành động của mình xuất phát từ “lo lắng cho tương lai của nước Mỹ và nền văn minh,” nhiều ý kiến cho rằng ông chỉ đang tham gia chính trị vì lợi ích cá nhân hơn là vì lý tưởng thương mại. Tờ Financial Times dẫn lời Trevor Traina, một nhà tài trợ cho Trump và từng là đại sứ Mỹ tại Áo dưới thời Trump, nhận định: “Là người giàu nhất thế giới, Elon Musk chẳng cần gì cả. Ông ấy chỉ đơn giản là tham gia vì ông muốn.”
Nhìn chung, việc Elon Musk công khai ủng hộ Trump không chỉ tạo ra nhiều tranh cãi mà còn đặt ra câu hỏi về ảnh hưởng của các tỉ phú trong chính trị Mỹ. Với những lợi ích kinh tế khổng lồ và quyền lực chính trị có thể đạt được, Musk dường như đã đặt cược lớn vào việc Trump tái đắc cử, và cuộc bầu cử năm 2024 hứa hẹn sẽ tiếp tục chứng kiến sự tham gia mạnh mẽ của ông trong cuộc chơi chính trị đầy kịch tính này.
