November 14, 2024
Ngày 14-11, Reuters đưa tin Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp gỡ bên lề Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Lima, Peru, từ ngày 13 đến 15-11. Đây là cuộc trao đổi chính thức đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ cuộc điện đàm hồi tháng 4, và có khả năng là lần gặp gỡ cuối cùng của họ trong nhiệm kỳ hiện tại của ông Biden.
Dự kiến, cuộc gặp sẽ bao gồm thảo luận về các vấn đề nóng như căng thẳng ở Đài Loan, Biển Đông, và yêu cầu của Mỹ về sự hỗ trợ của Trung Quốc trong việc ngăn chặn nguyên liệu fentanyl – nguyên nhân chính gây tử vong do quá liều ở Mỹ. Ngoài ra, ông Biden cũng sẽ nêu lên mối lo ngại về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với Nga trong cuộc chiến tại Ukraine và sự hiện diện của hơn 10.000 binh lính Triều Tiên tại Nga.
Theo Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan, ông Biden hy vọng có thể giảm căng thẳng và ngăn chặn sự cạnh tranh leo thang thành xung đột. Ông cũng dự kiến sẽ đặt vấn đề về một nhóm tin tặc được cho là có liên hệ với Trung Quốc, đã hack vào hệ thống viễn thông của các quan chức cấp cao Mỹ.
Quan hệ Mỹ – Trung trong nhiệm kỳ của ông Biden đã có nhiều nỗ lực hợp tác, đặc biệt là trong chống buôn bán ma túy. Tuy nhiên, các vấn đề lớn hơn như nguy cơ xung đột quanh Đài Loan vẫn chưa đạt được tiến triển rõ rệt. Trung Quốc vẫn coi Đài Loan là lãnh thổ không thể tách rời và phản đối mọi động thái của Mỹ ủng hộ hòn đảo này.
Tháng trước, chính quyền Biden đã hoàn tất các quy định hạn chế đầu tư của Mỹ vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, máy tính lượng tử và chất bán dẫn ở Trung Quốc. Các biện pháp này dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 1-2025 và được Bắc Kinh coi là động thái không có lợi cho mối quan hệ song phương.
Cuộc gặp này diễn ra trong bối cảnh ông Donald Trump vừa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 5-11 và dự kiến sẽ áp dụng chính sách thương mại cứng rắn hơn với Trung Quốc. Ông Trump đã cam kết tăng thuế lên 60% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, và trong đội ngũ cố vấn sắp tới, ông Trump cũng chọn nhiều nhân vật có lập trường cứng rắn với Trung Quốc, bao gồm Hạ nghị sĩ Mike Waltz cho vị trí Cố vấn an ninh quốc gia.
Mặc dù các chính sách của ông Trump và ông Biden đều nhằm bảo vệ lợi ích của Mỹ, Trung Quốc đã bày tỏ sự phản đối đối với các biện pháp thuế và hạn chế đầu tư từ cả hai chính quyền, đồng thời yêu cầu một quan hệ hợp tác bình đẳng hơn.
Cuộc gặp tại Peru được coi là cơ hội cuối cùng để ông Biden và ông Tập thiết lập những thỏa thuận giảm căng thẳng trước khi chính quyền mới của ông Trump nhậm chức và có thể thắt chặt chính sách với Bắc Kinh.
