December 4, 2024
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines ở Biển Đông tiếp tục leo thang sau vụ va chạm giữa các tàu hai nước tại khu vực bãi cạn Scarborough vào ngày 4-12. Hai bên đưa ra những tuyên bố trái ngược nhau, làm gia tăng lo ngại về an ninh và ổn định trong khu vực vốn đã đầy tranh chấp.
Theo phía Trung Quốc, bốn tàu của Philippines đã “đi vào vùng biển” xung quanh bãi cạn Scarborough, tiếp cận “một cách nguy hiểm” các tàu hải cảnh Trung Quốc đang thực thi pháp luật. Ông Liu Dejun, người phát ngôn của lực lượng hải cảnh Trung Quốc, cho biết các tàu nước này đã phải thực hiện “kiểm soát” để đối phó. Tuy nhiên, Bắc Kinh không tiết lộ chi tiết các biện pháp được áp dụng, chỉ khẳng định hành động của mình là “tuân thủ luật pháp”.
Ngược lại, lực lượng tuần duyên Philippines (PGG) tố cáo tàu Trung Quốc đã có hành vi hung hăng, bắn vòi rồng vào tàu của họ và sở ngư nghiệp khi các tàu này đang thực hiện tuần tra định kỳ. Manila công bố hình ảnh và video ghi lại vụ việc, trong đó cho thấy tàu hải cảnh Trung Quốc đâm vào mạn phải của tàu BRP Datu Pagbuaya.
Thủy thủ đoàn Philippines được nghe thấy la lớn: “Va chạm! Va chạm!”
PGG và Bộ Ngư nghiệp Philippines trong một tuyên bố chung cáo buộc tàu Trung Quốc “cố ý quét ngang” tàu của họ, sử dụng vòi rồng tấn công hai lần, trong đó có lần nhắm thẳng vào ăng-ten dẫn đường của tàu Philippines.
Bãi cạn Scarborough nằm cách đảo Luzon, Philippines khoảng 230km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000km. Khu vực này từ lâu đã trở thành điểm nóng tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc và Philippines.
Năm 2012, Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn này từ tay Philippines, bất chấp sự phản đối của Manila. Cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền với Scarborough, dẫn đến nhiều cuộc đụng độ trong thập kỷ qua.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông dựa trên đường “chín đoạn” (đường lưỡi bò), nhưng phán quyết ngày 12-7-2016 của Hội đồng Trọng tài theo UNCLOS 1982 bác bỏ yêu sách này, khẳng định Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý để yêu cầu quyền lịch sử đối với các tài nguyên vượt quá phạm vi quy định của UNCLOS.
Vụ va chạm ngày 4-12 chỉ là một trong nhiều vụ xảy ra giữa các tàu của Trung Quốc và Philippines trong năm nay. Tháng 11 vừa qua, hai nước đã có tranh cãi ngoại giao sau khi Trung Quốc vạch ra “đường cơ sở vùng biển lãnh thổ” xung quanh Scarborough và đệ trình bản đồ hàng hải lên Liên Hiệp Quốc để củng cố yêu sách.
Manila đã mạnh mẽ phản đối động thái này, gọi đây là sự vi phạm chủ quyền của Philippines và luật pháp quốc tế.
Vụ va chạm mới nhất tại Scarborough được dự báo sẽ tiếp tục làm gia tăng căng thẳng khu vực. Mỹ và các đồng minh trong khu vực, bao gồm Nhật Bản và Úc, đã nhiều lần bày tỏ lo ngại về hành vi hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông.
