June 18, 2022
Trong một đoạn video dài hai giây, người đàn ông mà hãng tin Izvestia xác định là ông Andy Huỳnh phát biểu “Tôi phản đối chiến tranh” bằng tiếng Nga.
Truyền hình nhà nước Nga hôm 17/6 phát đoạn video về hai cựu binh Mỹ, trong đó có một người gốc Việt, mất tích khi chiến đấu ở Ukraine, xác nhận những người này đã bị bắt, làm dấy lên lo ngại về số phận của họ.
Alex Drueke và Andy Huỳnh, đến từ tiểu bang Alabama, được cho là những binh sĩ Mỹ đầu tiên bị quân Nga bắt giữ kể từ khi xung đột nổ ra vào ngày 24/2. Trong đó, Andy Huỳnh sống ở quận Cam, California.
Kênh truyền hình RT dẫn lời Drueke cho biết hai cựu binh Mỹ đã tách khỏi những binh sĩ khác và băng qua rừng, sau đó bị một đội tuần tra Nga tiếp cận và bắt giữ tại một ngôi làng. Cả hai đang bị lực lượng ly khai thân Nga giam giữ ở vùng Donbas, miền Đông Ukraine.
Ông Huỳnh hôm 17/6 trả lời kênh RT của Nga từ một cơ sở giam giữ ở vùng Donbass, cho hay trước khi bị bắt, họ được cử tới một vị trí cảnh giới để yểm trợ cho lực lượng Ukraine rút lui do bị xe tăng, bộ binh Nga tấn công.
“Khi xe tăng bắn phát đầu tiên, tôi đã chuẩn bị sẵn khẩu súng chống tăng (RPG) của mình”, Huynh kể lại. Cựu binh này cho biết đã dùng khẩu RPG ngắm bắn xe tăng Nga nhưng không trúng.
Khi các binh sĩ Ukraine rút lui, Drueke và Huynh “bỏ chạy và trốn vào hố”, chờ lực lượng Nga đi qua. Khi cảm thấy đã hết nguy hiểm, hai cựu binh Mỹ bắt đầu đi bộ xuyên qua một khu rừng trong vài giờ và Drueke nói rằng họ đã đi nhầm vào một ngôi làng. Tại đây, Drueke và Huỳnh đầu hàng, cựu binh Mỹ kể.
Drueke nói ông đã nghe tin đồn mình cùng Huỳnh có thể bị Nga kết án tử hình.
Huỳnh từng là binh sĩ thủy quân lục chiến Mỹ. Huỳnh cùng Drueke đã gia nhập “Lực lượng Đặc nhiệm Baguette” ở miền Đông Ukraine, một nhóm tình nguyện viên nước ngoài chủ yếu gồm các cựu binh Mỹ và Pháp.
Nga gọi các tình nguyện viên nước ngoài này là “lính đánh thuê”. RT cho biết Drueke và Huynh bị bắt chỉ vài giờ sau khi tham chiến cùng lực lượng Ukraine gần biên giới Nga tuần trước.
Ned Price, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, hôm 16/6 kêu gọi Nga đảm bảo đối xử nhân đạo với các tình nguyện viên Mỹ bị bắt khi chiến đấu cùng quân đội Ukraine.
Mỹ từng khẳng định không cấm công dân tới Ukraine tham chiến nếu tình nguyện, nhấn mạnh đây là vấn đề thuộc quyền quyết định cá nhân, song cũng khẳng định không khuyến khích công dân tới vùng chiến sự.
“Andy đang làm những gì người Ukraine cần giúp. Bạn không thể chỉ ngồi yên và để những người này phải chịu đựng mà không làm gì được. Vì vậy, bạn biết đấy, tôi ủng hộ anh ấy. Và bây giờ tôi chỉ muốn anh ấy trở về,” vợ chưa cưới của Andy Huỳnh chia sẻ.
Cô Joy Black đính hôn với Andy Huỳnh ngay trước khi anh bay đến Ukraine vào tháng Tư.
Giờ đây, Black chỉ muốn dành “một cái ôm thắm thiết” cho vị hôn phu Andy Huỳnh, người vừa bị quân Nga bắt gần thành phố Kharkiv, cùng với Alexander Drueke, 39 tuổi, người đến từ bang Alabama.
Black, 21 tuổi, đến từ Huntsville, Alabama, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với NBC News rằng cô lo sợ cho đối với Andy, 27 tuổi, cựu lính thủy quân lục chiến Hoa Kỳ, rời quân ngũ năm 2018.
Cô nói rằng họ đã trò chuyện về việc anh qua Ukraine trước khi họ đính hôn vào cuối tháng Ba. Anh khởi hành vào ngày 8 tháng Tư.
“Anh ấy đang làm những gì người Ukraine cần giúp. Bạn không thể chỉ ngồi yên và để những người này phải chịu đựng mà không làm gì được. Vì vậy, bạn biết đấy, tôi ủng hộ anh ấy. Và bây giờ tôi chỉ muốn anh ấy trở về”.
Black nói rằng cô có linh cảm một điều bất ổn vào tuần trước, mặc dù Andy trấn an cô rằng anh sẽ không thể liên lạc được trong hai hoặc ba ngày và đó là ngày thứ nhì trong nhiệm vụ của anh. Mặc dù anh “không nói rõ” mình đang làm gì, nhưng cô biết anh “rất bận trong vài ngày”.
Hôm 13/6, cô thức dậy với một tin nhắn từ một trong những người bạn của anh yêu cầu cô gọi điện.
“Anh ấy nói với tôi rằng trong một nhiệm vụ, họ đã tách ra như thế nào, sau đó Andy và Alex đã không đến điểm hẹn,” cô nói.
“Tôi nghe vậy thì khóc rất nhiều”.
Cả Drueke và Andy không quen biết nhau trước khi gặp nhau ở Ukraine.
Họ sẽ là những công dân Hoa Kỳ được xác nhận đầu tiên bị bắt làm tù binh trong cuộc chiến bắt đầu vào ngày 24/2 khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh xâm lược nước láng giềng.
Tổng thống Joe Biden cho biết hôm 17/6 rằng Hoa Kỳ không biết chính xác nơi hai người Mỹ đang bị giam và khuyến cáo những người Mỹ khác không đi Ukraine trong lúc này.
Hiện chưa thể xác định có bao nhiêu người Mỹ, hầu hết có kinh nghiệm trận mạc, đã đến Ukraine để gia nhập quân đoàn nước ngoài và chiến đấu cùng với binh sĩ Ukraine.