23 tháng 7 2022
Matt Murphy BBC News
![\"Odesa\"/](\"https://ichef.bbci.co.uk/news/640/cpsprodpb/0b0c/live/f7dbef60-0a79-11ed-93ba-314ede9cd985.jpg\")
Các vụ nổ lớn làm chấn động một cảng biển quan trọng của Ukraine chỉ một ngày sau khi Kyiv và Moscow đạt một thỏa thuận quan trọng cho phép Ukraine nối lại việc xuất khẩu ngũ cốc.
Hai tên lửa đánh vào cảng Odesa vào sáng sớm hôm thứ Bảy, quân đội Ukraine cho hay
Theo các điều khoản của thỏa thuận hôm thứ Sáu, Nga đồng ý không nhắm vào các cảng Ukraine trong lúc các chuyến hàng chở ngũ cốc đang quá cảnh.
LHQ đã mô tả thỏa thuận này như một “tia hy vọng” sau hàng tháng trời chiến tranh liên tiếp.
Trong một tin đăng trên mạng xã hội, trung tâm chỉ huy miền nam của quân đội Ukraine nói hai tên lửa Kalibr đã rơi xuống Odesa, còn hai tên lửa khác bị hệ thống phòng không bắn hạ.
Oleksiy Honcharenko, một nghị sỹ, viết trên Telegram rằng cảng Odesa đã bị cháy sau vụ tấn công.
\”Bọn khốn nạn một tay ký hợp đồng, một tay chỉ huy tên lửa,” ông Honcharenko viết.
“Vậy nên, chúng ta cần máy bay và chúng ta cần đánh chìm toàn bộ hạm đội Biển Đen của Liên bang Nga. Đó sẽ là cách thu xếp tốt nhất cho việc xuất khẩu ngũ cốc.”
Hiện không rõ có thương vong hay tổn thất đáng kể nào không.
Hôm thứ Sáu, các quan chức từ Kyiv và Moscow ký một thỏa thuận cho phép hàng triệu tấn ngũ cốc đang bị kẹt ở Ukraine được xuất khẩu.
Theo các nhà ngoại giao, trong các thỏa thuận được ký kết hôm qua, Nga đồng ý sẽ không tấn công các cảng biển trong lúc các chuyến hàng đang đi qua và Ukraine hứa sẽ dẫn đường cho các tàu chở hàng qua các vùng biển có bom mìn.
Thỏa thuận này – phải mất hai tháng mới đạt được – sẽ kéo dài 120 ngày, với một trung tâm điều phối và theo dõi được lập ra ở Istanbul, do các quan chức của LHQ, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Ukraine vận hành.
Thỏa thuận sẽ có thể được gia hạn nếu hai bên đồng ý.
Andriy Yermak, người đứng đầu văn phòng Tổng thống Ukraine, lên án vụ tấn công và cáo buộc Nga “tạo ra cuộc khủng hoảng lương thực một cách có hệ thống”.
\”Tên lửa Nga là việc Vladimir Putin nhổ vào mặt Tổng thư ký LHQ António Guterres và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan, những người đã có nỗ lực rất lớn để đạt một thỏa thuận, những người mà Ukraine biết ơn,” ông Oleh Nikolenko, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine nói thêm.
Về tình hình giao tranh trên bộ, các quan chức bộ quốc phòng Anh nói quân Nga ở khu vực Kherson đang có nguy cơ bị quân Ukraine cắt nguồn tiếp tế.
Một cuộc phản công đã được Kyiv tiến hành ở phía Nam Ukraine và quân đội đã dùng các hệ thống tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp để nhắm vào Cầu Antonovsky ở Kherson. Nếu cầu này bị phá hủy, nguồn tiếp tế cho quân Nga sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Phải chăng Nga tìm cách phá thỏa thuận ngũ cốc?
Paul Adams, phóng viên BBC News, bình luận từ Kyiv
Vụ tấn công vào cảng Odesa này đặt ra một số câu hỏi. Nếu, như phần lớn mọi người giả định, vụ này là do Nga gây ra, thì các mục tiêu là gì và thông điệp là gì?
Vụ tấn công xảy ra rất nhanh sau khi Nga và Ukraine ký các văn bản đồng ý tuân thủ các điều kiện của một thỏa thuận hỗ trợ việc xuất khẩu ngũ cốc từ Odesa và các cảng vệ tinh. Mọi người dễ coi đây là một nỗ lực phá thỏa thuận này của Moscow, hay ít ra cũng là để ra điều kiện.
Nhưng điều này dường như đi ngược với thông cáo của Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, rằng trách nhiệm của Nga trong thỏa thuận đã được nêu rõ.
Văn bản mà Nga ký kết ở Istanbul vẫn chưa được công bố. Các quan chức LHQ nói nói giống hệt văn bản mà Ukraine đã ký.
Khi BBC hỏi LHQ sẽ làm gì nếu Nga không giữ cam kết, Tổng thư ký Antonio Guterres nói “LHQ không có công cụ cho việc đó, nhưng tôi nghĩ điều đó sẽ là một scandal không thể chấp nhận được.”
