4 giờ trước
Geeta Pandey và Cherylann Mollan
BBC News
Sáng thứ Hai, Thủ tướng Narendra Modi phát biểu trước dân chúng từ thành lũy Pháo đài Đỏ nhân ngày Quốc khánh thứ 75 của Ấn Độ.
Khi đến tượng đài có từ thế kỷ 17, ông Modi giương quốc kỳ và được chào đón bằng 21 phát súng chào. Khi ông bước lên sân khấu, máy bay trực thăng bay qua và thả cánh hoa lên quốc kỳ.
Trong bài phát biểu được hàng triệu người Ấn xem trên truyền hình trực tiếp, ông Modi nói về nhiều vấn đề, đưa ra lộ trình phát triển đất nước, kêu gọi chấm dứt chủ nghĩa ghét phụ nữ, và loại bỏ tham nhũng và gia đình trị.
Dưới đây là vài điểm đáng chú ý:
“Không làm bất kỳ điều gì hạ thấp phẩm giá của phụ nữ”
Trong bài diễn văn đầu tiên kỷ niệm ngày Quốc khánh sau khi nhậm chức thủ tướng năm 2014, ông Modi đã lên án các vụ cưỡng hiếp ở Ấn Độ và chất vấn các bậc cha mẹ đưa ra những hạn chế với con gái nhưng lại để con trai muốn làm gì thì làm.
Hôm thứ Hai, ông cũng nói về bình đẳng giới và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối xử bình đẳng giữa con trai và con gái trong gia đình.
“Đây có thể không phải là chủ đề cho Pháo đài Đỏ, nhưng tôi có thể chia sẻ nỗi đau với ai nếu không phải người dân nước tôi?” ông nói.
“Vì lý do nào đó, một sự méo mó chen vào cách cư xử và lời nói khiến chúng ta đôi khi xúc phạm phụ nữ. Chúng ta có thể cam kết chấm dứt những hành vi này không?” ông hỏi.
Tôn vinh những phụ nữ tranh đấu cho tự do, ông Modi nói phụ nữ ngày càng có vai trò lớn cho sự tiến bộ của Ấn Độ.
Ca ngợi công việc của phụ nữ trong các lĩnh vực tư pháp, quản trị, học thuật, khoa học, và thể thao, thủ tướng Ấn Độ nói tôn trọng phụ nữ là chìa khóa để phát triển Ấn Độ và “chúng ta cần hỗ trợ nari shakti” (quyền lực phụ nữ).
“Để Ấn Độ đạt được những mục tiêu các nhà đấu tranh tự do đã đặt ra cho 25 năm tới, phụ nữ phải đóng một vai trò quan trọng. Nếu chúng ta nâng đỡ và trao quyền cho họ, chúng ta có thể đạt được mục tiêu nhanh chóng và dễ dàng.
“Chúng ta càng trao nhiều cơ hội cho con gái mình, họ sẽ càng đưa Ấn Độ tiến về phía trước.”
Cách Modi nhấn mạnh về bình đẳng giới là đúng đắn, nhưng những người chỉ trích cũng nói 75 năm sau độc lập, Ấn Độ nhìn chung vẫn là xã hội gia trưởng và chuyện thù ghét phụ nữ vẫn tràn lan.
Một số người trên mạng xã hội đã chỉ ra những bình luận coi thường phụ nữ của chính ông Modi hoặc các thành viên trong đảng, và nói để Ấn Độ trở thành một xã hội công bằng về giới, cần nhiều hơn là chỉ nói miệng.
“Sự chờ đợi 5G đã kết thúc”
Thông báo Ấn Độ sắp có dịch vụ di động 5G sẽ là tin vui trong một đất nước có dân số trẻ và 1,2 tỷ người đăng ký thuê bao điện thoại di động.
Với hơn 500 triệu người dùng internet, Ấn Độ là một trong những thị trường kỹ thuật số phát triển nhanh nhất, với ngày càng nhiều người đăng ký. Tuy nhiên, sự phát triển không đồng đều, chủ yếu giới hạn ở thành phố và thị trấn, trong khi hàng triệu người ở nông thôn phải chịu đường dây chắp vá.
Ấn Độ gần đây bán băng tần 5G với giá khoảng 19 triệu đô la Mỹ, và tin cho biết các dịch vụ di động tốc độ cao được chờ đợi lâu nay sẽ được tung ra trong vài tuần.
Trong bài diễn văn hôm thứ Hai, ông Modi nói dịch vụ kỹ thuật số sẽ đến mọi làng, và 400.000 doanh nhân kỹ thuật số đang được đào tạo ở các vùng nông thôn.
“Techade (tech decade, tức thập kỷ công nghệ) của Ấn Độ là đây. Với 5G, sản xuất chất bán dẫn và cáp quang (optical fibre cables) ở làng mạc, chúng ta sẽ mang lại cách mạng trong giáo dục, y tế, và nông nghiệp đến cấp cơ sở,” ông nói.
“Phong trào Ấn Độ Kỹ thuật số có thể mang lại thay đổi mang tính cách mạng cho Ấn Độ và đời sống mọi người,” ông nói thêm.
“Tham nhũng và gia đình trị”
Trong một phát biểu rõ ràng là tấn công đối thủ chính trị, ông Modi cho biết hai trong số những thách thức lớn nhất của Ấn Độ là “tham nhũng và gia đình trị”.
“Tham nhũng đang đục khoét đất nước như mối mọt và chúng ta phải chống lại nó. Chúng ta đang chống lại những kẻ đã cướp phá đất nước, và chúng ta đang cố gắng lấy lại những thứ bị mất. Chúng ta đang bước vào giai đoạn quyết định, và không vị trí cao hay quyền lực nào sẽ được miễn tội”.
Ông Modi nói “trong khi một số người không có nhà, một số khác lại không đủ chỗ cất khối tài sản bất minh của mình” và hỏi tại sao một số người lại cảm thông cho những chính trị gia bị bỏ tù vì tham nhũng.
“Để cách nghĩ này chấm dứt”, ông nói, “mọi người phải ghét thói tham nhũng và những kẻ tham nhũng, và coi thường họ về mặt xã hội”.
Cùng lúc, ông Modi cũng nói về gia đình trị, kêu gọi “công dân Ấn Độ đứng lên chống lại vương triều và chính trị vương triều”.
Từ khi giành độc lập năm 1947, Ấn Độ chủ yếu được cai trị bởi Đảng Quốc đại, dẫn đầu bởi vương triều Nehru-Gandhi. Nhiều bang của Ấn Độ cũng được cai trị bởi các gia đình chính trị địa phương.
Ông Modi, người luôn tự hào nói về gốc gác khiêm tốn của mình, không bao giờ quên công kích vương triều, và bài diễn văn hôm thứ Hai cũng không phải ngoại lệ.
“Gia đình trị không chỉ có trong chính trị”
Tuy nhiên trong dịp này, ông Modi đi xa hơn và nói gia đình trị không chỉ có trong chính trị.
“Vương triều giết chết khả năng, nhưng không chỉ giới hạn trong chính trị. Chúng ta cần ngăn cản điều này trong các cơ quan, trong thể thao. Chúng ta phải bắt đầu cách mạng chống lại nó.”
Ông Modi cho rằng thành công gần đây của Ấn Độ trong các sự kiện thể thao như Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung ở Birmingham và Olympics và Paralympics Tokyo là nhờ sự minh bạch trong quá trình tuyển chọn vận động viên.
“Không phải chúng ta trước đó không có tài năng, nhưng quá trình chọn lọc minh bạch không theo chủ nghĩa gia đình trị đã giúp người Ấn Độ giành được huy chương”, ông nói.
Tuy nhiên, một số người cũng chỉ ra rằng chính phủ ông Modi chi nhiều tiền hơn cho vận động viên, nhưng Ấn Độ giành được nhiều huy chương hơn trong quá khứ—ở Birmingham, Ấn Độ đoạt 61 huy chương, trong khi ở Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung ở Dehli năm 2010, số huy chương của Ấn Độ là 101.