Việc thay đổi vận mệnh một quốc gia là có thể

March 21, 2023

Ý kiến nói liệu Nga sẽ bênh Bắc Kinh hay Hà Nội nếu Việt Nam và Trung Quốc có xung đột? Liệu tình cảm của mấy anh KGB với mấy anh lãnh đạo tình báo an ninh của ta xưa học trung cấp KGB với nhau cùng uống vodka, ăn mỡ lợn muối salo, ăn cá vobla với nhau có đủ để Nga bỏ công của hy sinh quan hệ với Trung Quốc để bảo vệ Việt Nam không?

Hôm nay Tập Cận Bình tới thăm Moscow – một cử chỉ bày tỏ sự ủng hộ cao nhất của Trung Quốc đối với Putin và Nga trong lúc cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine đang đi vào giai đoạn kết thúc.

Khác với thời mà Chủ tịch Mao khúm núm, e dè tới Liên Xô thăm Stalin, hôm nay ông Tập tới Moscow với vị thế của người trên. Tương quan trong mối quan hệ Nga – Trung dường như đã đảo ngược bền vững.

Trong khi nước Nga đang đi xuống về mọi mặt, Trung Quốc về căn bản là đang tiếp tục đi lên.

Có thể thấy là nước Nga, Trung Quốc, Mỹ đều đã thay đổi – nước ít thay đổi nhất có lẽ là nước Việt Nam ta. Chúng ta vẫn có quan điểm vững như bàn thạch về ba nước lớn – ba đối tác lớn nói trên.

Mỹ tiếp tục bị Hà Nội cho là kẻ thù tiềm tàng và nguy hiểm luôn nhăm nhe lật đổ chế độ.

Nga thừa kế di sản của Liên Xô, là ông từ giữ đền cho nơi chôn rau cắt rốn của chế độ. Yêu Nga tức là trung thành với những lý tưởng của Liên Xô từng soi sáng cho con đường lập nước như chúng ta biết hôm nay. Tình cảm của chúng ta cho Liên Xô không cho phép chúng ta sống trái với đạo nghĩa bỏ bạn khi hoạn nạn. Chúng ta luôn bênh vực nước Nga ngay cả khi nước Nga làm gì mà trong sâu thẳm ta biết là sai.

Dù ta mong muốn hòa bình nhưng trong những chuẩn bị cho xung đột quân sự, ta vẫn xác định Nga là chỗ dựa về vũ khí, về ủng hộ quốc tế, về áp lực lên những kẻ tấn công ta, dù đó là Trung Quốc hay Mỹ.

Trung Quốc ngày hôm nay là cảm hứng cho mong muốn cải cách, cho con đường phát triển kinh tế mà vẫn giữ được sự bền vững của thể chế. Trung Quốc càng mạnh lên, vòng ảnh hưởng càng mở rộng, chúng ta càng về gần nằm lại trong quỹ đạo của Trung Quốc. Việc này không có gì mới bởi vì chúng ta chỉ quay về vị trí cũ thời ông cha ta.

Thời đó chúng ta là chư hầu của Trung Hoa, thỉnh thoảng lại bị nó mắng, nó đánh, nhưng nó giữ gìn sự ổn định của các triều đại phong kiến Việt Nam tránh lại sự xâm lược của các quốc gia phương Nam, cũng như kẻ thù trong nước. Ngày hôm nay, chúng ta lại đang đi dần về theo bước đi của ông cha, lại sống trong sự phụ thuộc nhọc nhằn và miễn cưỡng vào Trung Quốc.

Giả sử có lúc Trung Quốc không vui với ta và gây hấn, thì tự thân ta không chống đỡ nổi vì nội lực của ta, cũng như cơ bắp của anh đàn ông Việt Nam điển hình, không có gì cả. Công nghệ sản xuất vũ khí phục vụ chiến tranh của ta thì cũng chỉ hơn công nghệ sản xuất xe ô tô điện một chút, tức là không có gì. Thế thì ta phải dựa vào ai?

Liệu ta có thể dựa vào Nga như chủ thuyết chiến tranh mà ta âm thầm xây dựng lâu nay không? Thực tế chiến tranh của Nga ở Ukraine cho thấy Nga ốc không mang nổi mình ốc lấy đâu mà mang cọc cho Nam.

Ngoài ra, liệu Nga sẽ bênh Bắc Kinh hay Hà Nội nếu Việt Nam và Trung Quốc có xung đột? Liệu tình cảm của mấy anh KGB với mấy anh lãnh đạo tình báo an ninh của ta xưa học trung cấp KGB với nhau cùng uống vodka, ăn mỡ lợn muối salo, ăn cá vobla với nhau có đủ để Nga bỏ công của hy sinh quan hệ với Trung Quốc để bảo vệ Việt Nam không? Nga cũng đang lao vào quỹ đạo thành thuộc quốc của Trung Quốc thì e khó giúp Việt Nam.

Tiến tới thân Mỹ hơn nữa cũng khó vì nhiều vấn đề liên quan tới thể diện. Thân tới mức mà để Mỹ có hỗ trợ gì đó lúc có chiến tranh sẽ đưa ra những câu hỏi lớn mang tính hiện sinh mà ta trả lời không nổi.

Thời thế thế này trông vào tự thân mình cũng khó mà chọn mặt gửi vàng cũng khó. Thôi thì những câu hỏi khó của thời nay ta cứ gửi lại cho các thế hệ tương lai xử lý.

Có một điều quan trọng thế này ta có thể học được từ ví dụ của Ukraine. Việc thay đổi số phận của một quốc gia là có thể chứ không phải không thể. Để chuyển vận, phải đề cao sự cao quý của danh tính quốc gia. Để làm vậy phải tránh những thứ hèn hạ, hèn nhát, phải dũng cảm, phải hy sinh.

Muốn trở thành một quốc gia đạo đức và cao quý điều đầu tiên cần làm là phải tôn trọng con người, phải đề cao nhân phẩm của mỗi người dân. Những thứ nhũng nhiễu, gây khó dễ, những thứ ăn cướp của dân phải bị kiểm soát. Người dân phải được sống cuộc đời bình an, việc gì làm dễ được cho họ thì cần phải làm, nhân phẩm, sức khỏe, giáo dục của họ đều cần được nâng cấp nhanh lên theo đúng những chuẩn văn minh về đời sống con người.

Nói dễ làm khó. Những bước đầu tiên nên bắt đầu ngay với giáo dục con người, con người tự do không bị những vòng kim cô tư tưởng cũ kỹ thắt chặt, con người sáng tạo tươi mới – có thể tham khảo con người Đài Loan mới từ sau khi Quốc dân đảng rời quyền tới nay.

May mắn ra chúng ta sẽ làm được gì đó trong 50 năm nếu bắt đầu từ giờ. Nếu không thì chắc sẽ không bao giờ thoát ra được những cái bẫy của truyền thống và quá khứ.

Anh Phạm