Tối hôm qua 16/08/2023, trên mạng xã hội X (tức Twitter cũ), tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố chuyến tàu hàng đầu tiên rời cảng Odessa kể từ khi thỏa thuận ngũ cốc với Nga (bảo đảm an toàn cho tàu thuyền dân sự đến các cảng biển của Ukraina) chấm dứt, là một ‘‘bước tiến quan trọng để tái lập quyền tự do lưu thông hàng hải trên Biển Đen’’. Tuyên bố được đưa ra ít giờ sau khi một tàu hàng mang cờ hiệu Hồng Kông rời cảng của Ukraina.
Đăng ngày: 17/08/2023
Theo AFP, buổi chiều hôm qua, con tàu Joseph Schulte, trọng tải 30.000 tấn, chở thực phẩm, đã di chuyển về hướng cảng Ambarli của Thổ Nhĩ Kỳ, trên vùng biển Marmara, tức vùng biển nhỏ nằm giữa Biển Đen và Địa Trung Hải. Con tàu khởi hành bất chấp đợt oanh kích mới trong đêm hôm trước của Quân đội Nga nhắm vào nhiều cơ sở hạ tầng ngũ cốc trên sông Danube và tỉnh Odessa.
Bộ trưởng phụ trách cơ sở hạ tầng của Ukraina, ông Oleksandre Koubrakov, cho biết con tàu ‘‘di chuyển theo hành lang tạm thời cho các tàu thuyền dân sự’’ trên Biển Đen được chính quyền Ukraina xác lập hồi tuần trước. Báo Ukraina Kyiv Independance cho biết Kiev đã đề xuất tuyến đường nói trên với Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), và định chế này đã kêu gọi Nga chấm dứt mọi mối đe dọa và tuân thủ các công ước quốc tế.
Trưa hôm qua, ít giờ sau khi tàu hàng Hồng Kông khởi hành, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, ông Vedant Patel, trong cuộc họp báo hàng ngày đã một lần nữa lên án các hành động tàn bạo của Nga trong cuộc chiến xâm lược Ukraina, đồng thời tố cáo Nga ‘‘tiếp tục coi thường an ninh lương thực thế giới với việc rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc ở Biển Đen, cũng như việc tiếp tục tấn công các cơ sở hạ tầng ngũ cốc (của Ukraina)’’. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ cũng kêu gọi Nga không biến an ninh ‘‘lương thực và ngũ cốc’’ thành vũ khí.
Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen ngày 17/07. Kể từ đó, giao thông hàng hải dân sự đến và đi từ cảng biển Odessa bị đình chỉ, giá cả ngũ cốc tăng vọt. Bất chấp các áp lực từ phương Tây và kêu gọi của Liên Hiệp Quốc, Matxcơva không chấp nhận trở lại thỏa thuận này.
