AFP dẫn thông báo của các quan chức Hoa Kỳ cho hay, ngày 30/08/2023, chính quyền của tổng thống Joe Biden lần đầu tiên thông qua quyết định hỗ trợ quân sự trực tiếp cho Đài Loan trong khuôn khổ chương trình viện trợ nước ngoài.
Đăng ngày: 31/08/2023
Bộ Quốc Phòng Đài Loan bày tỏ sự biết ơn đối với Hoa Kỳ trong một thông cáo ngắn gọn rằng « sự giúp đỡ này sẽ góp phần vào hòa bình và ổn định trong vùng ». Bộ Ngoại Giao Mỹ không cho biết chi tiết, nhưng một nguồn thạo tin tại Mỹ cho AFP biết khoản viện trợ này nhằm giúp tăng cường khả năng trinh sát trên biển của Đài Loan.
Trước đó một ngày, bộ Ngoại Giao Mỹ đã thông báo cho Quốc Hội dự định chi 80 triệu đô la để hỗ trợ quân sự cho Đài Loan. Đây là số tiền rất nhỏ so với các thương vụ bán vũ khí cho Đài Loan gần đây, nhưng viện trợ trực tiếp này được chi từ quỹ của chương trình tài trợ quân sự cho nước ngoài (FMF) của Washington, thường được dành để hỗ trợ cho các quốc gia có chủ quyền.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ tuyên bố: « Theo luật về quan hệ với Đài Loan và chính sách một nước Trung Quốc vẫn không thay đổi, Hoa Kỳ cung cấp cho Đài Loan các khí tài và dịch vụ phòng thủ cần thiết để giúp Đài Loan duy trì đủ khả năng tự vệ ». Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nhấn mạnh quyết định lần này nằm trong chương trình viện trợ quân sự cho nước ngoài, nhưng điều này không hề có nghĩa là Mỹ thừa nhận chủ quyền lãnh thổ Đài Loan.
Từ năm 1979, Washington chỉ công nhận một nước Trung Quốc, tuy nhiên Quốc Hội Mỹ vẫn thông qua các chương trình cung cấp vũ khí cho Đài Loan. Các chính quyền của Hoa Kỳ cho tới nay vẫn cung cấp vũ khí cho Đài Loan dưới hình thức mua bán trực tiếp, không phải trong khuôn khổ viện trợ.
Quyết định của chính quyền Biden còn phải chờ Quốc Hội thông qua, nhưng chắc chắn sẽ không có gì trở ngại, vì cả hai phe Dân Chủ cũng như Cộng Hòa đều ủng hộ Đài Loan đối phó với Trung Quốc. Mike McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, thuộc đảng Cộng Hòa, người vẫn chỉ trích chính sách đối ngoại của Joe Biden, đã hoan nghênh biện pháp này. Ông nói: “Những vũ khí này sẽ không chỉ giúp Đài Loan và bảo vệ các nền dân chủ khác trong khu vực, mà còn củng cố khả năng răn đe của Hoa Kỳ và đảm bảo an ninh quốc gia của chúng ta trước một Đảng Cộng Sản Trung Quốc ngày càng hung hăng”.
Những tháng gần đây, Bắc Kinh và Washingon đã có những nỗ lực nhằm nối lại đối thoại qua hàng loạt chuyến công du của quan chức cao cấp Mỹ tới Bắc Kinh, trong đó đặc biệt có chuyến đi của ngoại trưởng Antony Blinken. Tuy nhiên, Đài Loan vẫn luôn là cản trở lớn trong quan hệ Mỹ-Trung. Bắc Kinh đã có những phản ứng ngoại giao gay gắt hoặc tiến hành các cuộc diễn tập quân sự thị uy sau mỗi hành động của Mỹ ủng hộ Đài Loan.
