December 30, 2023
“Ở Việt Nam thì các thanh tra đi hát karaoke với lãnh đạo ngân hàng vào buổi tối, đi ăn trưa với nhau, rồi khi thanh tra làm xong công việc của họ lại được nhận quà,” một chuyên gia kinh tế nói.
Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính-ngân hàng nhiều năm làm việc ở Mỹ, lưu ý rằng những sai phạm của bà Lan ở SCB đã diễn ra trong thời gian dài, hơn 10 năm, kể từ khi SCB ra đời trên cơ sở hợp nhất ba ngân hàng hồi năm 2012.
Kể từ lúc đấy, SCB đã trở thành ‘công cụ tài chính’ cho bà Lan và hệ sinh thái của bà, ông Hiếu nói.
“Vấn đề đặt ra là cơ quan chức năng ở đâu, lỗ hổng trong luật lệ như thế nào mà để cho bà Trương Mỹ Lan có thể hoành hành, tự tung tự tác như vậy,” ông đặt vấn đề và cho rằng ‘có những lỗ hổng mang tính hệ thống’.
Ông chỉ ra lỗ hổng đó ‘hoặc là sự nhắm mắt làm ngơ, hoặc là sự thiếu chuyên nghiệp’ của các cán bộ Ngân hàng trung ương trong việc tìm ra sai sót của SCB.
“Hình như tất cả sai sót của SCB đã không được đánh giá, nhìn nhận và thẩm định một cách chính xác bởi các thanh tra của Ngân hàng Nhà nước,” chuyên gia này nói thêm.
Ông lưu ý luật pháp Việt Nam quy định một tổ chức, cá nhân không được phép sở hữu quá 5% cổ phần của một ngân hàng trong khi bà Lan trên thực tế sở hữu đến hơn 90% cổ phần của SCB bằng cách nhờ người thân quen đứng tên giùm cổ phần của bà. Việc làm của bà đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam mà không bị ai sờ gáy.
“Ngân hàng Nhà nước trong bao nhiêu năm mà không thể kiểm soát được chính xác tỷ lệ cổ phần ở SCB,” ông chỉ trích. “Ngân hàng Nhà nước hoặc là không phát hiện ra (tỷ lệ sở hữu thực tế của bà Lan) hoặc là biết mà không xử lý.”
Từ đó, ông cho rằng, vấn đề ở Việt Nam không phải là ‘cứ ra nhiều quy định chặt chẽ là được’ mà là ‘trên thực tế có thực thi được điều luật đó hay không’.
Ông Hiếu dẫn chứng về hoạt động ngân hàng ở Mỹ, nơi ông đã từng mở ngân hàng, để nhấn mạnh trường hợp của bà Lan ‘rất khó xảy ra ở Mỹ’ mặc dù luật Mỹ không hạn chế tỷ lệ sở hữu cổ phần ngân hàng như ở Việt Nam.
Theo lời ông thì ở Mỹ, các ngân hàng đều chịu sự giám sát của cơ quan chức năng ở cả cấp bang và cấp liên bang.
“Chúng tôi phải khai báo rất thành thật và chính xác tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông, và tất cả các cổ đông lớn đều phải khai báo và không được vay tiền để mua cổ phần của ngân hàng,” ông kể. “Nếu ai có gian lận trong khai báo thì sẽ bị xử lý.”
“Ở Việt Nam luật lệ thì rất nhiều nhưng tính thượng tôn pháp luật, tính tuân thủ pháp luật rất kém. Chính vì thế bất cứ luật nào đưa ra thay vì như bên Mỹ người ta tuân thủ luật pháp thì ở Việt Nam người ta lại tìm cách lách luật.”
(Theo VOA)
