Thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu (EU) đã kết thúc ngay tối hôm qua, 27/06/2024, sớm hơn một ngày so với dự kiến. Lãnh đạo 27 nước đã bầu cựu thủ tướng Bồ Đào Nha Antonio Costa làm chủ tịch Hội Đồng Châu Âu, và tái đề cử chủ tịch Ủy Ban Châu Âu mãn nhiệm Ursula von der Leyen vào chức vụ này. Các lãnh đạo 27 nước cũng đề cử thủ tướng Estonia Kaja Kallas làm lãnh đạo ngoại giao Liên Âu.
Đăng ngày: 28/06/2024
Kết quả nói trên không gây ngạc nhiên bởi các vị trí lãnh đạo quan trọng nhất của Liên Âu nói trên đã nhận được sự ủng hộ của ba liên minh chính trị lớn hàng đầu châu Âu, đảng cánh hữu PPE, đảng Xã hội Dân chủ (S&D) cánh tả và đảng cánh trung Renew. Tuy nhiên, hai chức vụ chủ tịch Ủy Ban Châu Âu và lãnh đạo ngoại giao châu Âu còn phải được Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn trong phiên họp toàn thể đầu tiên ngày 17-18/07 tới.
Việc đắc cử tại Nghị Viện không hoàn toàn chắc chắn
Theo giới quan sát, cửa ải Nghị Viện Châu Âu hứa hẹn không ít khó khăn với hai ứng cử viên, do số lượng nghị sĩ của ba liên minh PPE, S&D và Renew sụt giảm sau cuộc bầu cử Nghị Viện 09/06. Năm 2019, bà Ursula von der Leyen đã từng rất vất vả mới nhận được sự phê chuẩn của Nghị Viện Châu Âu, với chỉ vài phiếu nhỉnh hơn quá bán. Lần này, thủ tướng Ý, chính trị gia cực hữu Giorgia Meloni, đứng đầu nhóm nghị sĩ lớn thứ ba của Nghị Viện Châu Âu, tỏ rõ thái độ bất hợp tác.
Thông tín viên Julien Chavanne từ Bruxelles cho biết cụ thể:
Đây là chủ đề nhạy cảm nhất. Các lãnh đạo 27 nước đã phải đợi đến cuối bữa ăn tối mới bàn đến vấn đề các vị trí chủ chốt. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và thủ tướng Hungary Viktor Orban nói rất rõ là họ không hề muốn bị loại khỏi quá trình xác lập dàn lãnh đạo mới của Liên Hiệp Châu Âu.
Rốt cuộc, các lãnh đạo Ý và Hungary đã không để căng thẳng kéo dài quá lâu vì dù thế nào đi nữa, kết cục của cuộc đấu được biết trước. Bộ ba vị trí lãnh đạo quan trọng nhất của Liên Âu đã được thông báo vào buổi tối của cuộc họp thượng đỉnh Liên Âu. Tuy nhiên, phần tiếp theo sẽ được quyết định tại Nghị viện Châu Âu vào giữa tháng 7 tới.
Tình hình hứa hẹn sẽ phức tạp hơn. Ứng cử viên vào chức chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cần giành được đa số quá bán tại Nghị Viện. Sự ủng hộ hoặc ít nhất là không phản đối của thủ tướng Ý Giorgia Meloni có thể là quan trọng.
Về chức vụ chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, nước Ý đã không tham gia bỏ phiếu tối nay. Nhưng thủ tướng Meloni theo xu hướng cực hữu đã bỏ phiếu chống việc đề cử thủ tướng Estonia, Kaja Kallas, vào chức lãnh đạo ngoại giao Liên Âu, và không bầu cựu thủ tướng Bồ Đào Nha, Antonio Costa, vào chức chủ tịch Hội Đồng Châu Âu. Hiện đứng đầu nhóm nghị sĩ lớn thứ ba trong Nghị Viện Châu Âu, hơn bao giờ hết thủ tướng Ý đang quyết tâm giành được nhiều ảnh hưởng hơn ở Bruxelles’.
Nga tức giận
Việc bà von der Leyen được tái đề cử vào chức chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, và thủ tướng Estonia được đề cử vào vị trí lãnh đạo ngoại giao Liên Âu khiến Matxcơva tức giận. Theo AFP, điện Kremlin hôm nay cảnh báo đây là một ‘‘tin xấu’’ đối với quan hệ song phương. Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitri Peskov, tuyên bố bà von der Leyen ‘‘không phải là người thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa Liên Hiệp Châu Âu và Nga, còn thủ tướng Estonia ‘‘nổi tiếng’’ với các tuyên bố ‘‘bài Nga’’.
Hôm qua, Liên Âu và Ukraina đã thông qua thỏa thuận hợp tác an ninh. Theo AFP, Liên Hiệp Châu Âu cam kết hỗ trợ Kiev trong 9 lĩnh vực liên quan đến an ninh – quốc phòng, như cung cấp vũ khí, huấn luyện quân sự, và hợp tác về công nghiệp quốc phòng.
