- Tác giả,The Visual Journalism Team
- Vai trò,BBC News
Chiến sự ở Ukraine trở nên điên cuồng hơn kể từ khi Nga phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2/2022.
Quân Nga đã có vài bước tiến nhỏ trong những tháng gần đây, nhưng hiện tại quân Ukraine đang tiến hành một cuộc phản công bằng cách băng qua biên giới ở vùng đông bắc để tiến vào lãnh thổ Nga.
Bên dưới là tóm tắt các sự kiện quan trọng gần đây và tình hình thực địa ở Ukraine.
Ukraine đưa quân vào lãnh thổ Nga
Quân đội Ukraine đã phát động một đợt tấn công bất ngờ qua biên giới vào vùng Kursk (Nga) vào ngày 6/8, tới nay đã tiến sâu khoảng 30km vào trong lãnh thổ Nga.
Chính quyền Nga đã di tản khoảng 200.000 người khỏi Kursk, bao gồm ở các huyện Belovsky và Krasnaya Yaruga.
Đầu tuần này, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chỉ trích cuộc tấn công vào Kursk là một “sự khiêu khích lớn”.
Sau một tuần chiến đấu, tư lệnh cấp cao Ukraine tuyên bố đã kiểm soát 1.000 km² lãnh thổ Nga, nhưng các nhà phân tích đánh giá rằng quy mô thực tế nhỏ hơn.
Quyền tỉnh trưởng Alexei Smirnov cho biết 28 làng xã, thị trấn đã rơi vào tay Ukraine, nhưng tổng thống Ukraine sau đó nói rằng con số này là 74.
Cuộc phản công của Ukraine được đánh giá là có hai mục đích.
Mục đích đầu tiên là nhằm buộc Nga phải điều chuyển lực lượng ra khỏi miền đông Ukraine và giảm áp lực lên các tuyến phòng thủ đang bị bao vây của Ukraine.
Mục đích thứ hai là nhằm gia tăng cơ hội đạt được một thỏa thuận hòa bình từ phía Nga.
Nga xâm nhập Kharkiv
Đầu tháng 5/2024, quân Nga vượt biên giới ở phía bắc thành phố Kharkiv – thành phố lớn thứ hai của Ukraine.
Một số ngôi làng đã bị chiếm đóng và hàng ngàn người dân phải di tản.
Dù mũi tiến công chính của Nga lâu nay tập trung vào khu vực Donetsk ở miền đông Ukraine, chiến dịch ở Kharkiv vẫn là một trong những cuộc tấn công trên bộ lớn nhất kể từ tháng 2/2022 và đã kéo giãn lực lượng phòng thủ ở tiền phương của Ukraine.
Cuộc tấn công này diễn ra vào cuối một giai đoạn kéo dài bốn tháng, khi Mỹ không cung cấp vũ khí cho Ukraine do sự bế tắc ở Quốc hội Mỹ.
Sự đình trệ cuối cùng đã được khơi thông vào cuối tháng Tư – Mỹ thông qua gói viện trợ trị giá 61 tỷ USD cung cấp tên lửa, pháo và hệ thống phòng không cho quân đội Ukraine.
Lực lượng Ukraine rốt cuộc đã trụ vững.
Dù Kharkiv liên tục hứng chịu bom lượn thả từ máy bay chiến đấu của Nga, thành phố này nằm ngoài tầm bắn của pháo binh Nga.
Nga tiến chậm ở miền đông
Cuộc tiến công vào phía bắc Kharkiv cách khá xa với tiền tuyến chính ở miền đông, nơi Nga liên tục tấn công và đẩy lùi quân đội Ukraine từ tháng 10/2023.
Từ khi các lực lượng do Nga hậu thuẫn chiếm giữ một phần lớn các vùng Donetsk và Luhansk vào năm 2014, miền đông Ukraine trở thành khu vực tranh chấp.
Ưu thế lớn nhất của Nga nằm ở nhân lực và Moscow đã cho thấy có lúc họ sẵn sàng tung quân vào các vị trí của Ukraine chỉ để tiến thêm vài mét.
Theo giới chức phương Tây, trong tháng Năm và Sáu, mỗi ngày có khoảng 1.200 lính Nga chết hoặc bị thương – mức cao nhất từ tháng 2/2022.
Trong khi đó, với hi vọng giảm tải cho tiền phương vốn đang kiệt quệ, Ukraine hạ độ tuổi nhập ngũ tối thiểu từ 27 xuống 25.
Sau nhiều tháng chiến đấu, Nga chiếm được thị trấn Avdiivka khi quân đội Ukraine rút lui vào tháng 2/2024.
Đây là biến chuyển lớn nhất trên hơn 1.000 km chiến tuyến, tính từ khi Nga chiếm giữ thị trấn Bakhmut vào tháng 5/2023.
Nếu cuộc phản công của Ukraine thành công, thị trấn Avdiivka có thể là cửa ngõ cho Ukraine tiến đến thành phố Donetsk mà Nga đang kiểm soát.
Nhưng cơ hội đó giờ đã qua.
Phần lớn trong 30.000 cư dân trước chiến tranh của Avdiivka đã rời đi, thị trấn cũng gần như đã bị phá hủy hoàn toàn.
Quân đội Nga vẫn đang kiểm soát những gì còn lại tại Avdiivka và tiếp tục tiến về phía tây, nhắm vào thị trấn Pokrovsk do Ukraine kiểm soát, và thị trấn Chasiv Yar ngược lên phía bắc, nằm trên vùng đất cao cách Bakhmut khoảng 10 km về phía tây.
Các khu vực xung quanh Bakhmut vẫn là những điểm nóng và là nơi diễn ra những cuộc giao tranh khốc liệt nhất.
Mặc dù Ukraine đã phần nào giành lại được một số khu vực vào mùa hè, quân đội Nga sau đó đã có các bước tiến xung quanh Bakhmut.
2 năm rưỡi chiến sự
Cuộc xâm lược của Nga đã mở màn với hàng chục đợt tấn công tên lửa vào các thành phố trên khắp Ukraine trước bình minh ngày 24/2/2022.
Lực lượng mặt đất của Nga nhanh chóng tiến vào Ukraine. Vài tuần sau, Nga đã kiểm soát nhiều khu vực rộng lớn của Ukraine và tiến đến vùng ngoại ô của Kyiv.
Quân đội Nga ném bom Kharkiv, chiếm được các khu vực ở miền đông và miền nam, kéo dài tới thành phố Kherson, đồng thời bao vây thành phố cảng Mariupol.
Sau đó, họ đã gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ của Ukraine gần như ở khắp mọi nơi và đối mặt với những vấn đề hậu cần nghiêm trọng – lực lượng thiếu tinh thần chiến đấu của họ rơi vào tình cảnh thiếu lương thực, nước uống và đạn dược.
Quân Ukraine cũng nhanh chóng triển khai những loại vũ khí nhận từ phương Tây, như hệ thống chống tăng Nlaw.
Hệ thống này sau đó đã phát huy hiệu quả trong việc chống lại đà tiến quân của Nga.
Đến tháng 10/2022, tình hình chiến sự đã có những thay đổi đáng kể.
Thất bại trong việc chiếm Kyiv, Nga rút lui khỏi miền bắc Ukraine.
Những tháng tiếp theo, quân đội Ukraine tái chiếm thành phố Kherson ở miền nam.
Kể từ đó, chiến cuộc chủ yếu diễn ra ở miền đông Ukraine – quân Nga dần dần chiếm được các khu vực, nhưng đã mất ít nhất 50.000 lính.
